Hai bức tượng cổ trên 1.000 năm chỉ còn lại mấy bàn chân, nghe nói là do đã bị bứng đi mất trong thời kỳ nhiễu nhương đầy biến động trong thập niên 1970 rồi đem bán cho những nhà sưu tập nước ngoài. Năm ngoái, những lời than phiền của chính phủ nước này đã khiến vụ bán đấu giá 1 trong hai pho tượng đã bị đình chỉ. Đây là pho tượng một võ sĩ đô vật ở ngôi đền cổ, trị giá chừng 2 triệu đô la.
Ông Seung Kong quản lý khu đền đài Koh Ker. Ông nói tác phẩm nghệ thuật này không thể được đem bán ở nước ngoài. Ông nói:
”Sự trường tồn của những pho tượng giống như sự trường tồn của linh hồn quốc gia chúng tôi vậy. Vì thế chúng tôi phải lên tiếng nhận quyền sở hữu để nó trở về đất nước chúng tôi.”
Koh Ker là thủ đô của Kampuchea trong 20 năm vào thời đế quốc Khmer truớc khi dời đô về Angkor.
Nơi đây chỉ thu hút được một số rất nhỏ du khách so với hàng ngàn người đến Angkor mỗi ngày.
Nhân viên bảo vệ Men Sangker qui lỗi một phần cho việc mất đi thật nhiều những di tích quan trọng như bức tượng đã bị đánh cắp:
”Nếu như tượng còn ở đây sẽ có nhiều du khách đến đây hơn, nhưng vì nó không còn nữa nên không mấy ai tới vì chẳng còn gì để xem ngoại trừ mấy tảng đá vỡ.”
Mặc dù không ai ở đây nói họ biết gì về hai bức tượng sinh đôi bị thất lạc, nhưng tất cả đều muốn thấy những cổ vật này hồi hương.
Ông Prim Chen vẫn sống trọn đời ở một ngôi làng gần đấy, nhưng nói ông chưa bao giờ được nhìn thấy pho tượng. Ông nói:
”Nếu chúng tôi lấy lại được quyền sở hữu, Kampuchea sẽ thịnh vượng và chúng tôi có thể lưu lại cho các thế hệ mai sau để con cháu chúng tôi biết đây là công trình nghệ thuật của tổ tiên.”
Các giới chức Kampuchea đồng ý và đang cho hồi phục một đạo luật có từ thời Pháp thuộc để chống lại người châu Âu sở hữu pho tượng cổ này.
Ông Seung Kong nói nếu thành công họ sẽ tìm cách lấy lại pho tượng song sinh còn lại, được trưng bày tại một viện bảo tàng ở California, cũng như vô số những nghệ phẩm khác trong lịch sử văn hóa phong phú của Kampuchea.