Các chuyên gia Tây phương nói rằng binh sĩ Nga dọc theo biên giới Ukraine đã sẵn sàng để xâm lăng nước này nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh.
Nhưng ông John Schindler, một chuyên gia về tình báo tại Đại học Chiến tranh của Hải quân Mỹ, nói rằng một vụ xung đột mà ông gọi là “một cuộc chiến tranh đặc biệt” đã bắt đầu.
"Đây là một sách lược về việc sử dụng sức mạnh với một cách thức ngấm ngầm hoặc lén lút – như do thám, khích động lật đổ chính quyền, hoặc thậm chí là khủng bố, bằng một cách thức không hoàn toàn rõ ràng, bằng một cách thức vẫn được dùng trong hoạt động quân sự ngầm. Đây chính là điều mà người Nga đang làm ở miền đông Ukraine ngay lúc này. Họ đã tiến hành rất nhiều hoạt động loại này ở Gruzia trong năm 2008 trước khi thực hiện cuộc can thiệp quân sự qui mô lớn của họ."
Trước khi ông Putin thôn tính Crimea hồi tháng trước, các dân quân thân Nga đã chiếm các tòa nhà chính phủ ở bán đảo này và yêu cầu Moscow hỗ trợ. Giới hữu trách quân đội Nga nhất mực nói rằng họ không có liên hệ gì với những tay súng bịt mặt ở Crimea.
Ông Keir Giles là giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Xung đột ở Anh, một tổ chức chuyên nghiên cứu về quân đội Nga. Ông cho biết chắc chắn là lính Nga có mặt ở bán đảo Crimea vào lúc đó, mặc dù có nhiều mưu toan để che giấu lai lịch của họ.
"Họ đã tháo bỏ tất cả các phù hiệu về đơn vị và những thứ như vậy trên quân phục của họ. Nhưng họ không đặc biệt cẩn thận trong việc này, cho nên một số người vẫn còn bảng tên trên áo giáp chẳng hạn. Khi truy tung những bảng tên đó thông qua truyền thông xã hội Nga, người ta có thể biết được một cách chính xác là họ thuộc đơn vị nào và biết rõ là họ đã lên đường đến Crimea vào cuối tháng hai."
Giờ đây, sau khi Crimea đã lọt vào tay Nga, sự chú tâm đã chuyển sang khu vực miền đông Ukraine, nơi đa số cư dân là người nói tiếng Nga.
Các giới chức Nga lại một lần nữa nói rằng binh sĩ Nga không hề có mặt ở Ukraine.
Nhưng ông Keir Giles nói rằng sự có mặt của họ là một việc không còn gì để nghi ngờ nữa.
"Các lực lượng Nga ở Ukraine hiện đang thực hiện một nỗ lực lớn hơn rất nhiều để họ không bị nhận ra một cách rõ ràng như khi họ có mặt ở Crimea. Cho nên họ đã cố gắng rất nhiều để làm ra vẻ không có tổ chức và không được huấn luyện kỹ lưỡng. Họ cũng trà trộn một cách hữu hiệu hơn với các đơn vị địa phương đang hỗ trợ cho họ; không giống như khi họ còn ở Crimea, là nơi có những nhóm khác nhau một cách rõ ràng, một bên là lính Nga và bên kia là những phần tử hiếu chiến địa phương về phe với họ."
Ông John Schindler của Đại học Chiến tranh cho biết các lực lượng Nga đã tới Ukraine khá lâu rồi.
"Từ nhiều tuần lễ nay, những người của GRU – đó là những nhân viên đặc biệt của tình báo quân đội Nga, đã tới hoạt động ở miền đông và miền nam Ukraine. Một số người cũng đã bị bắt ở vùng Odessa. Đây là những nhóm người tương đối nhỏ – 10 người, 20 người, 30 người một nhóm. Họ đi khắp nơi để hoạt động, để tuyển mộ những người ủng hộ, phân phát súng ống, tiền bạc, vân vân … Đây chính là những gì mà GRU vẫn làm. Họ rất thạo chuyện này và họ đã chuẩn bị cho việc này khá lâu rồi."
Hai ông Schindler và Giles nói rằng có bằng chứng cho thấy những đơn vị lực lượng đặc biệt từng đến Crimea giờ đây đang có mặt ở miền đông Ukraine.
Ông Schindler nói rằng những hoạt động bí mật của Nga đã gia tăng dưới thời Tổng thống Vladimir Putin, một cựu nhân viên tình báo KGB.
"Ông Putin đã tạo ra một quốc gia mà các cơ quan tình báo, vốn là cơ sở quyền lực nguyên thủy của ông, có những ảnh hưởng vô cùng to lớn trong việc làm ra quyết định và đưa ra chiến lược với một cung cách mà không quốc gia Tây phương nào có được."
Ông Schindler nói thêm rằng những ai không hiểu điều đó sẽ không biết được Moscow và Điện Kremlin ngày nay vận hành như thế nào.
Hình ảnh từ Ukraine:
- Một tay súng thân Nga canh gác bên ngoài tòa nhà chính phủ bị các phần tử hiếu chiến thân Nga chiếm đóng ở Kramatorsk, miền đông Ukraine, ngày 22/4/2014.
- Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu với các thành viên Quốc hội Ukraine tại Kiev, ngày 22/4/2014. Phó Tổng thống Biden cũng cho biết Hoa Kỳ sẵn sàng giúp Ukraine được độc lập về năng lượng và không phải phụ thuộc vào khí đốt của Nga.
- Thủ tướng Dmitry Medvedev phát biểu trước Viện Duma về sự phát triển kinh tế và xã hội của Nga, ngày 22/4/2014.
- Dân Ukraine khiêng quan tài của một người bị thiệt mạng trong vụ nổ súng ở Slovyansk, ngày 22/4/2014.
- Cô dâu và chú rể nhảy chụp ảnh bên ngoài một tòa nhà chính phủ trong khu vực bị dân quân thân Nga chiếm đóng ở Kramatorsk, miền đông Ukraine, ngày 22/4/2014.
- Ohó Tổng thống Mỹ Joe Biden bắt tay các giới chức Mỹ và Ukraina khi đến sân bay quốc tế Boryspil bên ngoài thủ đô Kiev, ngày 21/4/2014.
- Các phần tử ly khai thân Nga bắt giữ nhà báo Ukraine Irma Krat ở Slovyansk, cáo buộc bà phạm 'tội ác chiến tranh' trong các cuộc biểu tình lật đổ Tổng thống Yanukovych.
- Cư dân xem xét chiếc xe bị đốt cháy gần một chốt kiểm soát, hiện trường của vụ nổ súng trong đêm gần thành phố Slaviansk, Ukraine.
- Vợ của một nạn nhân ngồi khóc tại hiện trường vụ nổ súng gần thành phố Slaviansk.
- Cư dân Ukraine ôm thi thể một người bạn bị giết chết trong vụ nổ súng gần thành phố Slaviansk, ngày 20/4/2014.