Lo lắng về việc bị Trung Quốc và Hoa Kỳ sử dụng như một con tốt thí, chính phủ Đài Loan hôm thứ Hai nói đảo quốc tự trị phải bảo vệ lợi ích riêng của mình khi lo ngại đang gia tăng ở Đài Loan trước cuộc họp dự kiến của lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc.
Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ việc sử dụng vũ lực để lấy lại khu vực mà nước này coi là một tỉnh ly khai. Bắc Kinh đã gây áp lực lên Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn buộc thừa nhận Đài Loan là một phần của Trung Quốc.
Hoa Kỳ là liên minh chính trị lớn duy nhất của Đài Loan, cũng là nhà cung cấp vũ khí duy nhất cho đảo quốc. Việc Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan đã nhiều lần khiến Bắc Kinh phẫn nộ.
Catherine Chang, Bộ trưởng Đài Loan phụ trách về các vấn đề Trung Quốc của Hội đồng Các vấn đề Đại lục, nói: “Chúng tôi kêu gọi Hoa Kỳ và Trung Quốc, trong lúc cải thiện quan hệ, đừng sử dụng Đài Loan cho lợi ích riêng của họ hoặc như một con tốt trên bàn cờ”.
Bà Chang kêu gọi Bắc Kinh trao đổi với Đài Loan “để duy trì ổn định và hòa bình trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương”.
Phát biểu của bà Chang được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson nói với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm Chủ nhật tại Bắc Kinh rằng Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump dự kiến sẽ có cuộc họp “sớm” với ông Tập.
Vấn đề đối với Đài Loan là liệu cuộc họp giữa ông Tập và ông Trump có làm hại đến lợi ích của Đài Bắc khi Washington bắt đầu xem xét một gói vũ khí lớn mới cho Đài Loan, một động thái chắc chắn khiến Trung Quốc tức giận.
Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Xuân Oánh nói sự phản đối quyết liệt của Trung Quốc đối với việc bán vũ khí cho Đài Loan là rõ ràng và nhất quán.
“Chúng tôi hy vọng Hoa Kỳ nhận thức đầy đủ sự nhạy cảm cao và mối nguy hại nghiêm trọng của việc bán vũ khí của Mỹ tới Đài Loan”, bà Hoa nói trong một cuộc họp báo thường nhật.
Phát ngôn viên của Trung Quốc còn nói thêm rằng Hoa Kỳ nên thận trọng xử lý vấn đề Đài Loan.
Hồi tháng 12, Đài Loan hân hoan vì một cuộc đảo chánh ngoại giao khi ông Trump, người vừa đắc cử tổng thống Mỹ, đã nhận một cú điện thoại chúc mừng từ bà Thái Anh Văn và đặt ra những câu hỏi về việc liệu có nên tuân thủ chính sách “một Trung Quốc” đã kéo dài bốn thập niên hay không.
Tháng trước, ông Trump đã thay đổi chiến thuật và đồng ý tôn trọng chính sách “một Trung Quốc” trong một cuộc điện đàm với ông Tập.
Cuối tuần rồi, Ngoại trưởng Tillerson đã rời Trung Quốc trong những lời nói ấm áp từ ông Tập, kết thúc chuyến đi đầu tiên tới châu Á kể từ khi nhậm chức bằng một thỏa thuận hợp tác với Trung Quốc về vấn đề Bắc Triều Tiên và gác lại những vấn đề phức tạp hơn.
Ông Tập ca ngợi sự gia tăng liên lạc trao đổi trong những tuần gần đây giữa Bắc Kinh và Washington. Chủ tịch Trung Quốc nói ông “tự tin” khi thấy mối quan hệ song phương đã đi đúng hướng.
Vấn đề Đài Loan cũng đã được thảo luận trong cuộc họp, nhưng chi tiết không được tiết lộ.