Chính phủ Australia mới đây cho hay họ “thất vọng sâu sắc” về việc nhà chức trách Việt Nam chỉ báo trước 11 giờ về quyết định hủy lễ tưởng niệm 50 năm trận chiến Long Tân.
Hơn 1000 cựu chiến binh và gia đình đã chuẩn bị cho buổi lễ hôm 18/8 ở Việt Nam. Chính phủ và các nhóm cựu chiến binh đã dành 18 tháng để chuẩn bị.
Tuy nhiên, giờ đây chính phủ Australia hiểu rằng chỉ có những nhóm nhỏ được đi vào khu tưởng niệm cùng với một ban đại diện chính thức trong đó có các đại sứ của Australia và New Zealand.
Lúc này, Thủ tướng Malcolm Turnbull đang cố tiếp xúc với người đồng cấp phía Việt Nam. Ngoại trưởng Julie Bishop cũng đã tìm cách liên lạc với bộ trưởng ngoại giao của Việt Nam để khiếu nại về vụ việc này.
Bộ trưởng đặc trách các vấn đề Cựu chiến binh Dan Tehan tức giận mô tả quyết định hủy buổi lễ và cách thông báo gấp gáp như vừa xảy ra là “một cú giáng làm đau lòng”. Ông nói ở Canberra hôm 16/8: “Tôi cho rằng đây không nên là cách đối xử với bạn bè”.
Ông Tehan nói Việt Nam đưa ra lý do hủy lễ là vì “những sự nhạy cảm sâu sắc” về trận chiến.
Tuy nhiên, vị Bộ trưởng Dan Tehan cho rằng quan điểm của chính phủ Australia là quyết định của Việt Nam không liên quan đến vấn đề nào khác trong quan hệ song phương. Ông nói: “Việc này chỉ liên quan đến Long Tân, không liên quan đến khía cạnh nào khác trong mối quan hệ”.
Báo chí Australia đưa tin cảnh sát địa phương ở Long Tân, gần thành phố Hồ Chí Minh, đã đóng cửa khu tưởng niệm có hình chữ thập. Một nhóm phóng viên của hệ thống truyền thông ABC đã bị chặn lại khi chỉ cách khu tưởng niệm 200 mét. Mặc dù vậy, Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia nói họ được biết các nhóm nhỏ vẫn có thể được vào.
Australia đã dự định lấy buổi tưởng niệm ở Long Tân làm hoạt động chính trong số các buổi tưởng niệm để vinh danh các cựu chiến binh của nước này trong chiến tranh ở Việt Nam.
Trận Long Tân diễn ra ngày 18/8/1966 và được coi là một trong những trận đánh khốc liệt nhất của lính Australia trong chiến tranh Việt Nam. 105 lính Australia và New Zealand đã đối đầu với hơn 2.000 lính Bắc Việt và Việt Cộng ở một khu đồn điền cao su. Tổng cộng 18 lính Australia và ít nhất 245 lính Việt Nam đã thiệt mạng trong trận này.