Trung Quốc và Đài Loan đang tìm được tiếng nói chung sau khi Tòa Trọng tài quốc tế bác bỏ tuyên bố của cả hai đòi chủ quyền đối với hơn 80% diện tích Biển Đông, nơi Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền.
Hôm 13/7, chỉ vài giờ sau khi tòa ra phán quyết, tân Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đã điều tàu chiến đi tuần tiễu tại vùng biển có tranh chấp để thể hiện quyết tâm bảo vệ lợi ích đảo quốc. Quyết định triển khai tàu có thể làm tăng căng thẳng ở khu vực.
Về phần Trung Quốc, họ lâu nay nói không công nhận thẩm quyền của tòa và có thể thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân hôm 13/7 đã khen ngợi các nỗ lực của Đài Loan trong việc bảo vệ các quyền lợi chung. Đài Loan và Trung Quốc từng là kẻ thù trong một cuộc nội chiến. Ông Lưu nói trong một cuộc họp báo rằng phán quyết gây tổn hại đến các quyền của “mọi người Trung Hoa” và cả Trung Quốc lẫn Đài Loan đều “có trách nhiệm và lợi ích chung phải bảo vệ các quyền hàng hải” ở Biển Đông.
Trong một tuyên bố có nhiều điểm tương đồng với phản ứng của Trung Quốc, bà Thái Anh Văn nói phán quyết không có tính ràng buộc với Đài Loan và đã làm xói mòn các quyền của chính phủ của bà.
Tuyên bố đó đặt bà vào vị trí mâu thuẫn với Mỹ, nước bảo trợ an ninh chính cho Đài Loan. Mỹ đã kêu gọi Trung Quốc tuân theo phán quyết. Tuyên bố cũng mang lại một sự nhất trí hiếm hoi giữa bà Thái và các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc, những người mới đây đã cắt đứt liên lạc do bà từ chối công nhận quan điểm “một Trung Quốc”.
Nguồn: Bloomberg, NY Times