Bắc Kinh đã theo dõi kết quả cuộc bầu cử ở Zambia trong tuần này một cách chặt chẽ và sốt sắng. Tổng thống từng ủng hộ Trung Quốc trong 20 năm, ông Rupiah Banda đã bị cử tri bỏ phiếu đẩy ra khỏi chức vụ, và được thay thế bởi ông Michael Sata, một chính tra gia theo chủ nghĩa dân tộc vận động chống lại các chính sách đối với Trung Quốc của đối thủ.
Hôm nay, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi không nói liệu các chính sách của Trung Quốc đối với Zambia có thay đổi hay không, nay khi ông Banda không còn tại chức nữa.
Ông Hồng nói rằng Trung Quốc là một nước thân thiện với Zambia, và tôn trọng sự chọn lựa của người dân Zambia. Ông cho biết Trung Quốc muốn làm việc với chính phủ mới của Zambia và mở rộng điều ông mô tả là sự hợp tác chung về mọi mặt.
Hồi đầu tuần này, ông Hồng đã bác bỏ các tuyên bố cho rằng Bắc Kinh hậu thuẫn tài chính cho cuộc vận động tranh cử tổng thống của ông Banda.
Nhưng các nhà đầu tư Trung Quốc sẽ theo dõi sát xem cách thức ông Sata giải quyết các vụ đầu tư của Trung Quốc sẵn có và đang bành trướng tại Zambia.
Được mệnh danh là “King Cobra“ (Vua Hổ mang) vì những quan điểm chỉ trích gay gắt điều ông gọi là các nhà đầu tư nước ngoài lợi dụng thời cơ, ông Sata vẫn thường hay chỉ trích các điều kiện lao động tại các công ty mỏ của Trung Quốc.
Zambia là nước sản xuất đồng lớn nhất ở châu Phi và các công ty mỏ Trung Quốc đã đầu tư 2 tỷ đôla tính đến cuối năm ngoái.
Trung Quốc cũng có sự hiện diện đông đảo trong các khu vực bán lẻ và công nghiệp và cạnh tranh với dân địa phương trong nhiều thị trường, kể cả ngành chăn nuôi gà.
Zambia là nơi có 2 trong số 6 đặc khu kinh tế của Trung Quốc ở châu Phi. Cách đầy vài tháng, thủ đô Lusaka đã trở thành thành phố Phi châu đầu tiên cung cấp dịch vụ ngân hàng cho Trung Quốc về ký thác và rút đồng nguyên tại quầy.
Một sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc như vậy đã gây căm hận ngày càng nhiều, nhất là về những tố giác lương bổng thấp và điều kiện làm việc tồi tệ trong các cơ sở kinh doanh do Trung Quốc điều hành.
Trong khi ông Banda lập luận rằng Trung Quốc đang giúp cho Zambia phát triển, thì ông Sata nói rằng Bắc Kinh nắm quá nhiều quyền chi phối Zambia.
Bắc Kinh hiện đang chờ đợi xem chi tiết về chính sách đầu tư nước ngoài của ông Sata.