Las Vegas, thế giới huy hoàng của ngành đổ bác và giải trí ở Hoa Kỳ với các sòng bài đồ sộ và những màn trình diễn văn nghệ và gánh xiếc nổi tiếng, nay lại có một biệt danh:"Las Vegas còn được mệnh danh là thủ đô của những căn nhà bị tịch biên tại nước Mỹ, vì vậy chúng tôi ở đây là một trong những thị trường xuống dốc nhất, lên tới mức kỷ lục vào năm 2008 và 2009."
Đó là lời cô Tina Chan, một chuyên viên môi giới địa ốc ở Las Vegas. Cô Tina Chan cho biết giá nhà tại Las Vegas tuột dốc thê thảm trong vòng 5 năm qua; giá trung bình của một căn nhà ở đấy hiện nay là 126 ngàn đô la. Nhưng vào năm 2006, giá đó là 312 ngàn đô la, xuống 60%. Khi được hỏi về tình hình kinh tế của Las Vegas, cô Tina Chan cho biết:
"Mức thất nghiệp ở đây vẫn còn cao, họ đã ngưng xây thêm nhà mới khi kinh tế bắt đầu đi xuống. Nhưng tôi cho là vài năm nữa tình hình sẽ khá hơn, tuy chẳng bao giờ có thể lên đến mức cao như trước đây. Ngành du lịch, các sòng bài và giải trí vẫn tạm được và đang hồi phục, trước đây ngành giải trí có thải bớt nhân viên, còn ngành bán lẻ và các tiệm ăn thì vẫn tạm được bởi vì không có nhiều cạnh tranh, những cơ sở kinh doanh nào không khá thì đã đóng cửa, vì vậy những cơ sở nào vận hành tốt vẫn tiếp tục hoạt động."
Cô Tina Chan cho biết 75% những căn nhà đang trên danh sách bán tại Las Vegas hiện nay là những tài sản bị ngân hàng tịch biên vì chủ nhà không trả nổi nợ, do đó giá những căn nhà đó rất thấp. Tuy vậy, mua những căn nhà loại này khách phải chờ đợi rất lâu, ít nhất từ vài ba tháng cho tới một năm, để ngân hàng thông qua mọi thủ tục. Nhưng đối với những căn nhà bị tịch biên với giá thấp như vậy, người ta có thể mua rồi bán lại để kiếm lời thật nhanh, hoặc để cho thuê. Theo chuyên viên địa ốc Tina Chan, giá thuê thường cao hơn là tiền nợ hàng tháng phải trả cho ngân hàng nên chủ nhà có được tí tiền lời mỗi tháng, mà nếu có sẵn tiền mặt mua nhà cho thuê thì hàng tháng chủ nhà sẽ lấy lại ngay được một phần số vốn bỏ ra mua nhà.
Tuy nhiên, trừ phi có sẵn tiền mặt, người muốn mua nhà hiện nay lại gặp những khó khăn khi đi vay ngân hàng:
"Nếu bạn muốn mua một căn nhà hiện nay rất khó. Bạn phải có thành tích tốt về vay mượn và trả nợ thật sòng phẳng, phải chứng minh đủ điều kiện tài chính để trả nợ, hoặc phải có tài sản để bảo đảm cho số tiền mà bạn muốn ngân hàng cho vay để mua nhà."
Vậy ai là những người thường đến Las Vegas mua nhà trong những năm gần đây? Dĩ nhiên là những người có tiền để đầu tư, trong số này có nhiều khách nước ngoài. Cô Tina Chan cho biết tiếp:
"Họ đến từ nhiều nước, phần lớn từ Canada hay Ấn Độ, họ là những người mua bằng tiền mặt, nhất là năm 2010, hầu hết người mua nhà đều trả tiền mặt."
Khi được hỏi là người ta có nhìn thấy ánh sáng ở cuối đường hầm cho tình hình nhà đất ở Las Vegas hay không, chuyên viên địa ốc Tina Chan trả lời:
"Tôi cho rằng thị trường hiện đã bình ổn, không còn dao động như trước nữa. Nhưng có lẽ còn phải mất mấy năm nữa vì mức thất nghiệp vẫn còn cao, họ đã ngưng xây nhà mới khi kinh tế đi xuống, nên hiện không có nhiều nhà mới được xây, và vì vậy cũng không có nhiều việc làm."
Tờ Los Angeles Times số ra ngày 31 tháng Năm năm nay trưng dẫn một số trường hợp chủ nhà mắc kẹt vì số nợ mà họ vay ngân hàng để mua nhà hiện cao gấp đôi, hay hơn, trị giá căn nhà. Nếu chẳng may mất việc, căn nhà bị tịch biên, và họ bị mất hết tín nhiệm với ngân hàng, sẽ không thể vay mượn để làm ăn hay mua nhà nữa trong suốt ít nhất 7 năm. Nhưng nếu còn khả năng giật gấu vá vai trả nợ, họ cũng khó có thể dọn đi nơi khác để tìm việc vì không thể bán được nhà với cái giá khi họ mua, nên không thể trả hết nợ ngân hàng được. Mắc kẹt trong tình trạng này, nhiều người đành để vợ con lại trong căn nhà đó và đi kiếm việc ở một nơi xa nếu không muốn bị mất tín nhiệm với ngân hàng chủ nợ.
Trước đây khi thị trường nhà đất bình ổn hay phát đạt, di động tính của người Mỹ để theo đuổi công ăn việc làm rất dễ. Nếu có việc tốt ở xa, họ bán nhà và dọn đến sở làm mới rồi mua nhà gần đấy. Nhưng trong tình cảnh hiện nay, mọi chuyện trở nên rất khó xử, và vì nhà cửa khó mua, khó bán, di động tính của người Mỹ cũng giảm đi. Bài báo cũng nói rằng một số các kinh tế gia đồng ý là thị trường địa ốc tại nhiều nơi thuộc "vòng đai nhà cửa bị tịch biên ở miền tây Hoa Kỳ" gồm các bang California, Nevada và Arizona, sẽ chỉ hoàn toàn hồi phục sớm nhất là năm 2030.
Quí vị vừa nghe tường thuật về tình hình nhà đất tại thành phố Las Vegas, một trong những nơi thị trường xuống dốc thê thảm nhất nước Mỹ. Trong kỳ tới, chúng tôi sẽ tường trình về tình hình tại khu vực đông dân ở thủ đô Washington và vùng phụ cận, nơi mà thị trường địa ốc được coi là khá nhất nước Mỹ hiện nay, và ý kiến của một luật sư chuyên về địa ốc lưu ý những điều cần biết khi mua nhà để đầu tư.