Tòa án hình sự Thái Lan hôm nay phán rằng công dân Mỹ Joe Gordon can tội phỉ báng nhà vua Thái, một tội nặng có thể bị phạt tới 15 năm tù.Tòa tuyên phạt bị can 5 năm tù, rút xuống 2 năm 6 tháng bởi vì đương sự đã thay đổi lời khai và nhận tội với hy vọng được giảm án.
Ông Gordon bị bắt hồi tháng 5 vì bị cáo giác là đã dịch thuật nhiều đoạn của một cuốn sách bị cấm trong nước có liên quan đến nhà vua Thái rồi đăng trên mạng.
Tuy sinh ở Thái Lan và có tên Thái là Lerpong Wichaikhammat, ông Gordon đã nhập tịch Mỹ và sống ở Hoa Kỳ mấy chục năm.
Tội bị cáo buộc, gọi là lese majeste, tức là phạm thượng, xảy ra 2 năm trước đây khi người làm nghề bán xe hơi này còn sinh sống ở Hoa Kỳ.
Bà Elizabeth Pratt, tổng lãnh sự tại Sứ quán Hoa Kỳ ở Bangkok, hôm nay tuyên bố bản án đối với ông Gordon là quá nặng bởi vì nó có liên quan đến quyền tự do phát biểu. Bà nói với đài VOA rằng theo như bà biết thì đây là lần đầu tiên một công dân Mỹ bị phạt tù vì phỉ bang nhà vua Thái.
Bà Elizabeth Pratt nói: “Chúng tôi lo ngại trước những vụ truy tố mới đây và các phán quyết của tòa không phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về quyền tự do phát biểu.”
Tháng trước, một ông già 61 tuổi đã bị tuyên phạt 20 năm tù vì gửi đi những bản tin nhắn qua điện thoại di động được cho là phỉ bang hoàng hậu Thái Lan.
Hồi tháng 3, một người thiết kế trang web chống chính phủ đã bị tuyên án tù 13 năm.
Các luật lệ của Thái Lan chống lại tội lese majeste nằm trong các luật lệ gắt gao nhất thế giới và quy định rằng nói hay phổ biến bất cứ điều gì làm mất uy tín của Quốc vương Bhumiphol Adulyadej, hay hoàng hậu hoặc thái tử, các nhân vật được nể vì, đều là phạm luật.
Những người phạm tội bị phạt từ 3 đến 15 năm tù về mỗi tội danh.
Bất cứ ai cũng có thể truy tố và cảnh sát có bổn phận phải điều tra.
Mối lo sợ bị buộc tội bất trung còn có nghĩa là tỷ lệ phạm tội cao và những án tù nghiêm khắc.
Luật sư của ông Gordon, Arnon Nampa nói với đài VOA rằng bản án của thân chủ ông còn thấp hơn so với những vụ khác. Tuy nhiên, ông nói bộ luật dùng để truy tố những người phỉ báng hoàng gia, tức điều luật 112, cần phải thay đổi.
Vị luật sư này nói rằng cuốn sách nói về nhà vua Thái đã được nhà Xuất bản trường Đại học Yale phát hành và thân chủ của ông chỉ nhận tội thông dịch cuốn sách. Theo ông, nội dung sách chỉ là về nhà vua và chính trị. Nếu hỏi ông rằng bản án có công bằng hay không thì theo ông, điều luật số 112 xung đột với quyền tự do phát biểu.
Giới học thuật và hoạt động cho nhân quyền nói rằng những vụ truy tố về tội lese majeste đã tăng vọt kể từ khi xảy ra vụ đảo chính năm 2006 và bộ luật này bị lạm dụng vì các mục đích chính trị.
Quân đội đã tuyên bố một lý do để lật đổ Thủ tướng Thaksin Shinawatra là bất trung với nhà vua, một điều mà ông Thaksin bác bỏ.
Các quan sát viên cho rằng việc người em gái của ông, bà Yingluck Shinawatra được bầu lên làm thủ tướng năm nay sẽ dẫn đến việc đảo ngược các vụ truy tố.
Nhưng chính phủ của bà đã đi ra khỏi đường lối để bầy tỏ sự ủng hộ đối với bộ luật, thậm chí còn thành lập một “ban tham mưu” cảnh sát mạng để truy tìm những người phạm luật trên mạng như ông Joe Gordon.
Luật sư Arnon cho biết ông sẽ hợp tác với Đại sứ quán Hoa Kỳ để tìm cách xin nhà vua ân xá cho ông Gordon. Nhà vua Thái 84 tuổi thường bãi bỏ các bản án đối với người nước ngoài, nhưng luật sư Arnon nói tiến trình phải mất tới 6 tháng.