Hàng chục bác sĩ và y tá im lặng xếp hàng dọc hành lang bệnh viện để tưởng niệm: Trong hai tháng làm nên lịch sử, quả thận của một con lợn đã hoạt động bình thường bên trong người đàn ông chết não nằm trên cáng được đẩy ngang qua họ.
Cuộc thí nghiệm kết thúc vào ngày 13/9 khi các bác sĩ phẫu thuật tại Langone Health thuộc trường đại học New York cắt bỏ quả thận lợn và trả lại thi thể hiến tặng của ông Maurice “Mo” Miller cho gia đình để hỏa táng.
Việc này đánh dấu thời gian dài nhất một quả thận lợn được cải biến gen từng hoạt động bên trong cơ thể con người, mặc dù là người chết. Các nhà khoa học đã học được những bài học quan trọng mà họ đang chuẩn bị chia sẻ với Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ FDA – với hy vọng cuối cùng sẽ thử nghiệm thận lợn ở người sống.
Bác sĩ Robert Montgomery, bác sĩ phẫu thuật cấy ghép, người đứng đầu cuộc thí nghiệm, nói với AP: “Đó là sự kết hợp giữa sự phấn khích và sự nhẹ nhõm”. “Hai tháng là quá nhiều để có được một quả thận lợn ở tình trạng tốt như thế này. Điều đó mang lại cho bạn rất nhiều sự tự tin” cho những lần thử tiếp theo.
Cô em gái đã hiến xác anh trai mình cho cuộc nghiên cứu, giúp các bác sĩ học được cách một ngày nào đó sử dụng nội tạng lợn để cứu sống con người.
Bác sĩ Montgomery coi việc cấy ghép từ động vật sang người là rất quan trọng để giảm bớt tình trạng thiếu nội tạng trong nước. Hơn 100.000 người đang trong danh sách chờ đợi trong nước, hầu hết đều cần được ghép thận và hàng nghìn người sẽ chết trong khi chờ đợi.
Điều được gọi là nỗ lực cấy ghép nội tạng của các chủng loại khác nhau đã thất bại trong nhiều thập niên - hệ thống miễn dịch của con người ngay lập tức phá hủy mô động vật lạ. Nhưng điều mới: Thử nghiệm biến đổi gen ở lợn để nội tạng của chúng giống con người hơn.
Một số thí nghiệm ngắn trên cơ thể người chết đã tránh được một cuộc tấn công miễn dịch ngay lập tức nhưng không làm sáng tỏ một hình thức đào thải phổ biến hơn có thể mất một tháng để hình thành. Năm ngoái, các bác sĩ phẫu thuật của Đại học Maryland đã cố gắng cứu một người đàn ông sắp chết với trái tim lợn – nhưng ông chỉ sống sót được hai tháng vì nội tạng bị hỏng vì những lý do không hoàn toàn rõ ràng. Và FDA đã đưa cho nhóm của ông Montgomery một danh sách các câu hỏi về cách nội tạng lợn thực sự thực hiện chức năng của chúng so với nội tạng của con người.
Ông Montgomery đánh cược rằng việc duy trì cơ thể của ông Miller trên máy thở trong hai tháng để xem thận lợn hoạt động như thế nào có thể trả lời một số câu hỏi đó.
“Em rất tự hào về anh,” em gái của ông Miller, Mary Miller-Duffy, nói trong lời chia tay đầy nước mắt bên giường bệnh của anh trai mình vào tuần này.
Ông Miller đã suy sụp và được tuyên bố là chết não, không thể hiến nội tạng vì bệnh ung thư. Sau khi đấu tranh với sự lựa chọn, cô Miller-Duffy đã hiến tặng cơ thể người đàn ông ở Newburgh, New York, cho cuộc thí nghiệm. Gần đây cô đã nhận được thiệp từ một người lạ ở California đang chờ ghép thận, cảm ơn cô ấy vì đã giúp thúc đẩy nghiên cứu rất cần thiết.
“Đây quả là một cuộc hành trình,” cô Miller-Duffy nói.
Vào ngày 14 tháng 7, ngay trước sinh nhật lần thứ 58 của ông, các bác sĩ phẫu thuật đã thay thận của ông Miller bằng một quả thận lợn cộng với hạch cổ của con vật, một tuyến huấn luyện các tế bào miễn dịch. Trong tháng đầu tiên, thận hoạt động mà không có dấu hiệu trục trặc.
Nhưng ngay sau đó, các bác sĩ đo lượng nước tiểu được sản xuất ra có giảm nhẹ. Sinh thiết đã xác nhận một dấu hiệu tinh tế cho thấy sự đào thải đang bắt đầu - giúp bác sĩ có cơ hội biết liệu bệnh có thể điều trị được hay không. Chắc chắn là chức năng của thận đã phục hồi trở lại nhờ sự thay đổi trong các loại thuốc ức chế miễn dịch tiêu chuẩn mà bệnh nhân sử dụng ngày nay.
Nhà nghiên cứu miễn dịch cấy ghép Massimo Mangiola nói: “Chúng tôi đang biết rằng điều này thực sự có thể thực hiện được”.
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra các câu hỏi khác của FDA, bao gồm cả việc không thấy sự khác biệt nào trong cách thận lợn phản ứng với hormone của con người, thuốc kháng sinh bài tiết hoặc các tác dụng phụ liên quan đến thuốc.
“Nó trông rất tốt, giống hệt như những quả thận bình thường,” bác sĩ Jeffrey Stern cho biết hôm 13/9 sau khi lấy quả thận lợn ở mốc 61 ngày để kiểm tra kỹ hơn.
Các bước tiếp theo: Các nhà nghiên cứu đã lấy khoảng 180 mẫu mô khác nhau – từ mọi cơ quan chính, hạch bạch huyết, đường tiêu hóa- để tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào của vấn đề do cấy ghép chủng loại khác nhau.
Bà Karen Maschke, một học giả nghiên cứu tại Trung tâm Hastings, người đang giúp phát triển các khuyến nghị chính sách và đạo đức cho các thử nghiệm lâm sàng cấy ghép chủng loại khác nhau, cảnh báo rằng các thí nghiệm ở người đã chết không thể dự đoán rằng các cơ quan sẽ hoạt động như nhau ở người sống.
Nhưng việc này có thể cung cấp những thông tin có giá trị khác, bà nói. Điều đó bao gồm việc giúp tìm ra sự khác biệt giữa những con lợn có tới 10 thay đổi di truyền mà một số nhóm nghiên cứu ưa thích - và những con lợn như ông Montgomery sử dụng chỉ có một thay đổi duy nhất đó là loại bỏ một gen gây ra cuộc tấn công miễn dịch ngay lập tức.
Ông Mangiola, nhà miễn dịch học, nói: “Lý do chúng tôi làm điều này là vì có rất nhiều người không may chết trước khi có cơ hội sống lần thứ hai”. “Và chúng ta cần làm gì đó về chuyện này.”