Tổ chức Y tế Thế giới và Trung tâm Kiểm soát Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ CDC đang theo dõi một dòng mới, có tính đột biến cao của virus gây ra COVID-19.
Sáu trường hợp ở bốn quốc gia đã được phát hiện kể từ cuối tháng Bảy năm nay. Các nhà khoa học đang để mắt đến dòng mới, được đặt tên là BA.2.86, vì nó có 36 đột biến giúp phân biệt nó với biến thể XBB.1.5 đang chiếm ưu thế hiện nay.
Cho đến nay không có bằng chứng nào cho thấy BA.2.86 lây lan nhanh hơn hoặc gây bệnh nghiêm trọng hơn các phiên bản trước. CDC cho biết lời khuyên của họ về việc tự vệ trước COVID vẫn không thay đổi.
COVID có gì mới?
Số ca nhiễm và nhập viện do COVID đang gia tăng ở Hoa Kỳ, Châu Âu và Châu Á, nhiều trường hợp hơn trong những tháng gần đây được cho là do biến thể phụ EG.5 “Eris”, hậu duệ của dòng Omicron xuất hiện từ tháng 11 năm 2021.
Trong vài ngày qua, các cơ quan y tế công cộng đã ghi nhận một trường hợp BA.2.86 tại Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Israel, cùng ba trường hợp ở Đan Mạch.
Các nhà khoa học nói gì về BA.2.86?
Bác sĩ S. Wesley Long, giám đốc y tế về vi sinh chẩn đoán tại Bệnh viện Methodist Houston, giải thích BA.2.86 bắt nguồn từ một “nhánh trước” của virus corona, vì vậy nó khác với biến thể mà các loại vắc-xin hiện tại nhắm đến.
Ông cho biết vẫn còn phải xem liệu BA.2.86 có thể vượt qua các chủng khác hay có bất kỳ lợi thế nào trong việc thoát khỏi các phản ứng miễn dịch có được từ nhiễm COVID hay từ tiêm chủng trước đây hay không.
Nhưng nhiều quốc gia đã giảm đáng kể việc xét nghiệm bệnh nhân và giảm nỗ lực phân tích bộ gen của virus gây ra các ca nhiễm COVID mới. Trong tình huống đó, đường đi của BA.2.86 “có vẻ không tốt bây giờ”, với tốc độ xác định các trường hợp mới, Tiến sĩ Eric Topol, một chuyên gia về bộ gen và giám đốc của Viện nghiên cứu Scripps ở La Jolla, California, cho biết.
Ông Topol nói nhiều đột biến làm cho BA.2.86 “hoàn toàn khác biệt về cấu trúc” so với các biến thể trước đó.
Ông nói thêm, câu hỏi chính là liệu BA.2.86 có khả năng lây truyền cao hay không.
Các biến thể mới có làm cho mọi người bị bệnh nhiều hơn?
Theo dữ liệu trên trang web của CDC, số ca khám bệnh và nhập viện vì COVID ở Hoa Kỳ vẫn ở mức thấp, nhưng đã tăng lên kể từ đầu tháng 7 năm nay. Tuy nhiên, cho đến nay, các bác sĩ đã báo cáo rằng những bệnh nhân được khám trong những tuần gần đây, do biến thể Eris đang lan rộng, không bị bệnh nặng như những bệnh nhân mà họ đã điều trị trong các đợt đại dịch trước đó.
Ông Topol cho biết sự lây lan rộng hơn của BA.2.86 có thể sẽ gây ra nhiều bệnh tật và tử vong hơn ở những nhóm người dễ bị tổn thương.
Vẫn còn quá sớm để biết liệu BA.2.86 có gây ra bệnh nặng hơn hay không.
Phát ngôn viên của CDC cho biết: “Dựa trên các bằng chứng hiện có, chúng tôi chưa biết những rủi ro nào, nếu có, mà (BA.2.86) có thể gây ra cho sức khỏe cộng đồng ngoài những gì đã thấy với các dòng virus hiện đang lưu hành khác”.
Vắc-xin có chống lại các biến thể mới?
Do đại dịch đang suy yếu, có thể đã hơn một năm kể từ khi nhiều người trước đó bị nhiễm bệnh hoặc được tiêm phòng COVID.
Ông Long nói: “Vắc-xin vẫn sẽ cung cấp cho bạn khả năng bảo vệ tuyệt vời khỏi bệnh tật và tử vong.”
Các mũi chích ngừa tăng cường COVID được cập nhật hiện đang được phát triển đã được thiết kế để nhắm mục tiêu vào biến thể phụ Omicron XBB.1.5.
Moderna nói dữ liệu thử nghiệm sơ bộ cho thấy phiên bản vắc-xin mới nhất của họ hứa hẹn chống lại Eris và một biến thể liên quan có tên Fornax vốn đã bắt đầu lưu hành ở Hoa Kỳ.
Công ty Pfizer cho biết ảnh chụp COVID-19 cập nhật của họ cho thấy hoạt động trung hòa chống lại biến thể phụ Eris trong một nghiên cứu được thực hiện trên chuột.
Trong khi đó, chính quyền Mỹ đang có kế hoạch thúc giục tất cả dân chúng tiêm nhắc lại vào mùa thu này để chống lại làn sóng lây nhiễm mới, một quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết hôm 20/8.
Moderna và các nhà sản xuất vắc-xin COVID khác như Novavax, Pfizer/BioNTech đã tạo ra các phiên bản vắc-xin nhắm vào biến thể phụ XBB.1.5.
Trong khi chờ phê duyệt từ các cơ quan quản lý y tế ở Hoa Kỳ và Châu Âu, các công ty này hy vọng các mũi tiêm cập nhật sẽ sẵn sàng trong vài tuần tới cho đợt tiêm chủng mùa thu.
“Chúng tôi sẽ khuyến khích tất cả người Mỹ tiêm những liều thuốc tăng cường đó ngoài việc tiêm phòng cúm và tiêm phòng RSV,” quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết, đề cập đến virus hợp bào hô hấp RSV.