Khứu giác của chó mạnh hơn của người rất nhiều. Chó có thể phát hiện được mọi thứ từ mùi thơm trong không khí cho đến những sinh vật trong đất.
Hiện nay có khả năng là chó có thể đánh hơi được virus corona gây bệnh COVID-19.
Các nhà khoa học nghĩ là khứu giác nhạy bén của chó tốt hơn con người từ 10.000 đến 100.000 lần. Những loài chó săn và truy tìm, như loại chó đánh hơi, chó săn thỏ và giống golden retriever chẳng hạn, đặc biệt có khứu giác tuyệt vời để nhận biết mùi.
Chó chăn cừu Đức thường được dùng để phát hiện chất nổ và ma túy. Và trong phòng thí nghiệm, nhiều loại chó được dùng để ngửi những mẫu nước tiểu và nước bọt chứa các loại bệnh như sốt rét, ung thư và Parkinson.
Tại các trung tâm huấn luyện chó (PAD) phục vụ bệnh nhân Parkinson ở tiểu bang Washington, chó được đào tạo phát hiện mùi liên hệ đến những bệnh rối loạn thần kinh. Hiện chưa có xét nghiệm y khoa nào để chẩn đoán căn bệnh suy giảm chức năng Parkinson này.
Theo bà Lisa Holt, giám đốc chương trình PAD cho người bệnh Parkinson, “phải mất nhiều tuần huấn luyện, và ít nhất phải 400 lần cho ngửi mùi người bệnh Parkinson thì chó mới bắt đầu nhận biết được.”
Sau nhiều năm nghiên cứu, nhóm này hiện sử dụng “tài đánh hơi của chó” để giúp một số người nhận ra xem họ có đang trong giai đoạn đầu của bệnh Parkinson hay không. Họ mặc một áo thun ngắn tay trong vài ngày để chất dầu từ da thấm vào áo. Sau đó áo được trả về phòng thí nghiệm để chó ngửi mùi bệnh.
Nghiên cứu về ung thư cũng được thực hiện tại Hội Situ ở California. Người sáng lập Dina Zaphiris dùng các mẫu cho chó đánh hơi để phát hiện giai đoạn sớm của bệnh, trong đó có ung thư phổi và ung thư vú.
Bà nói cuộc nghiên cứu cho thấy “chó thường phát hiện ung thư chính xác hơn là những biện pháp quét quang tuyến hiện đang được sử dụng.”
Hiện hai nỗ lực khai phá đang được thực hiện tại Mỹ và Anh để dạy chó đánh hơi virus corona.
Tại Trung Tâm Chó Làm việc thuộc Trường Thú y thuộc Đại học Pennsylvania, 8 con chó labrador retriever được cho ngửi mẫu của người nhiễm và người không nhiễm virus corona để xem chúng có nhận biết hay không.
Vì “trước đây chó chưa từng được dùng để phát hiện virus corona nên khó có thể nói việc này khó hơn hay dễ hơn,” bà Cynthia Otto, giám đốc trung tâm nói với VOA. “Chúng tôi cần trước tiên là xác nhận có mùi liên hệ đến virus và rằng chúng tôi có thể phát hiện mùi trong các mẫu.”
Một cuộc nghiên cứu tương tự đang diễn ra tạt Trường Vệ sinh và Thuốc Nhiệt đới London.
Ông James Logan trưởng bộ môn kiểm soát dịch bệnh, đang làm việc với tổ chức Chó Phát hiện Thuốc, một cơ quan từ thiện Anh, để huấn luyện 6 con chó đánh hơi virus corona.
“Chúng ta biết là những bệnh về đường hô hấp như COVID-19 làm thay đổi mùi cơ thể chúng ta, do đó có cơ may cao là chó có thể phát hiện được,” ông Logan giải thích. “Dụng cụ chẩn đoán mới này sẽ cách mạng hóa đáp ứng của chúng ta đối với COVID-19 trong đoản kỳ, nhưng đặc biệt trong những tháng tới, và có thể có ảnh hưởng sâu rộng.”
Bà Claire Guest, đồng sáng lập tổ chức Chó Phát hiện Thuốc, nói “Trên nguyên tắc, chúng tôi chắc chắn là chó có thể phát hiện virus corona. Hiện nay chúng tôi đang xem xét làm cách nào chúng tôi có thể an toàn bắt được mùi virus corona từ bệnh nhân và đưa cho chó ngửi.”
Bà Otto nói nếu cuộc nghiên cứu của bà thành công, “chúng ta sẽ xem liệu chó có thể rà soát cho người và làm việc này an toàn và chính xác hay không.”
“Mục đích là chó có thể kiểm tra bất cứ ai, kể cả những người không có triệu chứng,” bà Guest giải thích. “Việc này sẽ nhanh chóng, hữu hiệu và không cần phải sử dụng dụng cụ trên người.”
Cùng với thử nghiệm và nghiên cứu vaccine, khứu giác nhạy bén của chó có thể ở tuyến đầu để chặn đứng dịch bệnh trên toàn thế giới. Chó có thể được sử dụng để tìm ra bệnh tại các bệnh viện, phi trường và những nơi kinh doanh.