Giữa lúc virus corona 2019-nCoV lây lan trên toàn cầu, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 4/2 nói vụ bùng phát là “tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu” và là “một dịch bệnh với nhiều ổ bệnh” nhưng chưa phải là một đại dịch.
Virus lan truyền ở đâu?
Tính đến ngày 5/2, có 549 ca tử vong và trên hai mươi ngàn ca bệnh được xác nhận trên hai mươi nước. Hầu hết các vụ lây nhiễm xảy ra tại Trung Quốc, chủ yếu ở tỉnh Hồ Bắc. Cho đến nay, không có ca nào được xác định tại Châu Phi hay Châu Mỹ Latinh. Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc nói khoảng 80% những người chết vì virus trên 60 tuổi và 75% những người này có bệnh từ trước.
Tại sao WHO nói corona chưa là đại dịch?
Các giới chức WHO nói virus hiện được xem là một dịch bệnh tại nhiều nơi, và họ hy vọng là virus có thể được kìm hãm. Bác sĩ Sylvia Briand, Giám đốc Cục Quản lý Lây nhiễm độc hại của WHO, trong cuộc họp báo ngày 4/2, nói có khoảng 78% ca xảy ra tại tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Bà nói những ca bên ngoài Hồ Bắc là “những ca lan ra ngoài” với những người bị lây nhiễm tại Hồ Bắc mang bệnh đi đến nơi khác. “Chúng tôi tin là có thể chấm dứt việc lây nhiễm, do đó chúng ta không đang trong tình trạng đại dịch,” bà Briand nói.
Tình trạng Y tế Khẩn cấp Toàn cầu có nghĩa gì?
Ngày 30/1, WHO tuyên bố vụ bùng phát virus corona là Tình trạng Y tế Công cộng Khẩn cấp Quốc tế Quan tâm (PHEIC). Quyết định này được đưa ra chủ yếu là vì có những dấu hiệu lây lan từ người sang người bên ngoài Trung Quốc, và do những gì có thể xảy ra nếu virus lây lan trong một nước có hệ thống y tế yếu kém. Quyết định là sự công nhận nguy cơ “trầm trọng, bất thường hay không ngờ.” Đây là lần thứ năm WHO công bố Y tế Khẩn cấp Toàn cầu. Những trường hợp khẩn cấp trước đây bao gồm Ebola, Zica và H1N1.
Khi nào đại dịch được công bố?
Gọi virus là một đại dịch khi việc bùng phát toàn cầu rộng rãi hơn là dịch bệnh.
WHO định nghĩa đại dịch là “việc lây lan toàn thế giới của một căn bệnh mới.” Mô tả này dành cho một chứng bệnh truyền nhiễm có thể làm gia tăng mạnh mẽ tỷ lệ lây nhiễm và tử vong trong một khu vực địa lý rộng lớn. Đại dịch được công bố gần đây nhất là đại dịch cúm H1N1 năm 2009.
Đại dịch sẽ được công bố như thế nào?
Tổng giám đốc WHO Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus nói việc lây lan bên ngoài Trung Quốc cho tới nay dường như “nhỏ và chậm”. Tuy nhiên Bác sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Quốc gia Bệnh Truyền nhiễm và Dị ứng của Mỹ, tin là chúng ta có thể tiến tới đại dịch. Bác sĩ Fauci với với tờ New York Times là “dịch bệnh rất lây lan, và hầu như chắc chắn sẽ là đại dịch.”
Công bố đại dịch có ý nghĩa gì đối với việc đi lại?
Hiện đã có 19 nước chính thức thông báo với Liên hiệp quốc về các biện pháp hay hạn chế được đưa ra liên hệ đến dịch bệnh bùng phát và tuyên bố đại dịch có thể làm tăng thêm lo âu. Hoa Kỳ cũng đã ngưng việc nhập cảnh những người nước ngoài đã thăm Trung Quốc 14 ngày trước khi đến Mỹ. Trong quá khứ, một vài nước cũng áp đặt hạn chế đi lại trong vụ bùng phát Hội chứng hô hấp cấp tính trầm trọng SARS vào năm 2003 và đại dịch cúm H1N1 năm 2009.
Động thái kế tiếp của WHO là gì?
Ngày 6/2 WHO sẽ gặp các đại diện ngành du hành và du lịch để thu thập những khuyến cáo nhằm bảo vệ phi hành đoàn để có thể tái tục các chuyến bay đến Trung Quốc. WHO chống lại việc cấm du hành. Tổng giám đốc WHO Ghebreyesus nói “Không có lý do để ban hành các biện pháp can thiệp không cần thiết đối với du hành và thương mại quốc tế.”
(BTV Eunjung Cho)