Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (Human Rights Watch) hôm 12/9 kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam hủy bản án đối với nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Văn Túc và lập tức phóng thích ông vô điều kiện.
Human Rights Watch cho rằng bản án dành cho ông Túc mang động cơ chính trị. Tòa phúc thẩm sẽ mở phiên xét xử nhà hoạt động này tại tỉnh Thái Bình vào ngày 14/9.
“Nguyễn Văn Túc là một nạn nhân của chính sách gia tăng đàn áp của nhà cầm quyền Việt Nam nhắm vào các blogger và các nhà hoạt động nhân quyền,” ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Ban Á châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói trong một thông cáo của HRW ra hôm 12/9. “Án tù nặng nề mà Nguyễn Văn Túc và các bạn của ông trong Hội Anh em Dân chủ phải đối mặt, chỉ có mục đích đe dọa các nhà hoạt động khác đừng đi theo bước chân của những người này.”
Vợ ông Túc, bà Bùi Thị Rề, đã thông báo về tình trạng sức khỏe tồi tệ của chồng bà, nói rằng ông mắc phải nhiều chứng bệnh kể cả tim mạch, viêm giác mạc, theo tổ chức nhân quyền có trụ sở ở New York.
Ông Túc bị bắt vào tháng 9/2017 vì tham gia Hội Anh em Dân chủ, một nhóm tranh đấu để cổ vũ cho dân chủ, ông bị cáo buộc tội “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” theo điều 79 của bộ luật hình sự 1999. Tháng Tư năm nay, trong một phiên xử chỉ kéo dài vài tiếng đồng hồ, Tòa án Nhân dân tỉnh Thái Bình kết luận ông có tội và áp mức án 13 năm tù giam cộng với năm năm quản chế.
Báo Nhân dân lúc đó tố cáo ông tham gia một “tổ chức phản động, hoạt động trái pháp luật, nhằm âm mưu xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, lật đổ chính quyền nhân dân, thay đổi thể chế chính trị.”
Theo HRW, ông Túc bắt đầu vận động chống tham nhũng và trưng thu đất đai từ đầu thập niên 2000 ở quê ông, xã Đông La, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. Sau đó ông gia nhập Khối 8406, một nhóm vận động cho hệ thống chính trị đa nguyên, cổ vũ cho dân chủ và nhân quyền ở Việt Nam, được thành lập vào ngày mồng 8/4/2006. Ông đăng nhiều bài viết tố cáo chính quyền các cấp là tham nhũng và vi phạm nhân quyền.
HRW trích một đoạn ông Túc viết: “Tôi một dân oan vốn ít được học chữ, nhưng tấm lòng thương đồng loại, đau trên nỗi đau của dân tộc buộc tôi phải dũng cảm lên tiếng đấu tranh chống lại những bất công của xã hội. Dù có phải hy sinh để đồng loại sống hạnh phúc, đất nước có tự do dân chủ, xã hội tốt đẹp hơn tôi cũng xin làm, không hề ân hận hối tiếc điều gì.”
Nhà hoạt động 54 tuổi từng bị công an bắt vào năm 2008 và sau đó bị cáo buộc tội tuyên truyền chống nhà nước theo điều 88 Bộ Luật hình sự. Tháng 10/2009, ông bị kết án bốn năm tù giam.
Sau khi ra tù vào tháng 9/2012, ông Túc lập tức nối lại việc vận động cho nhân quyền và dân chủ. Theo HRW, ông Túc tham gia Hội Anh em Dân chủ, do nhà vận động nhân quyền Nguyễn Văn Đài và các nhà hoạt động bạn bè của ông thành lập từ tháng 4/2013, nhằm “bảo vệ các quyền con người đã được Hiến pháp Việt Nam và các Công ước quốc tế thừa nhận” và “vận động xây dựng một xã hội dân chủ tiến bộ, công bằng và văn minh tại Việt Nam.”
Báo An ninh Thủ Đô gọi “Hội anh em dân chủ” là hội hoạt động trái pháp luật có mục đích xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, thay đổi thể chế chính trị xã hội hiện tại của Việt Nam bằng thể chế chính trị xã hội khác, “đe dọa sự tồn vong của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, sự tồn tại vững mạnh của chính quyền nhân dân”.
Việt Nam mới kết án nhà hoạt động vì môi trường Lê Đình Lượng 20 năm tù vào tháng Tám vừa qua và Mục sư Đinh Diêm 16 năm tù hồi tháng Bảy. Ngày 12/9, nhà hoạt động vì quyền con người Nguyễn Trung Trực bị kết án 12 năm tù giam.
“Chính quyền Việt Nam cần lắng nghe người dân thay vì nạt nộ và dập tắt tiếng nói của họ,” ông Robertson nói. “Các nhà tài trợ và đối tác thương mại quốc tế cần chấm dứt thái độ phớt lờ tình trạng vi phạm nhân quyền có hệ thống của Việt Nam, và đưa nhân quyền trở thành một phần hữu cơ trong mọi cuộc đối thoại và giao dịch với chính quyền hà khắc này.”