Chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc tiếp tục leo thang hôm 23/8 khi hai nước thi hành các biện pháp trừng phạt, đánh thuế 25% lên hàng hóa trị giá 16 tỷ đôla của nước kia, bất chấp các cuộc đàm phán đang tiếp diễn ở Washington giữa các quan chức cấp trung của hai nước.
Bản tin Reuters tường thuật rằng kể từ đầu tháng 7, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã “ăn miếng trả miếng”, đánh thuế hàng hóa trị giá 100 tỷ đôla của nhau, dự kiến con số này sắp tới sẽ còn tăng cao hơn nữa, làm tăng rủi ro cho đà tăng trưởng của kinh tế toàn cầu.
Bộ Thương mại Trung Quốc nói Washington “vẫn bướng bỉnh” khi áp đặt các loại thuế mới nhất, bắt đầu có hiệu lực ở cả hai bên vào lúc 12:01 chiều, giờ Bắc Kinh.
“Trung Quốc kiên quyết phản đối bước hành động này, và sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp đối phó cần thiết”.
Bộ Thương mại TQ cho biết trong một tuyên bố rằng Bắc Kinh sẽ đệ đơn lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) để khiếu nại các loại thuế mới nhất.
Tổng thống Trump dọa sẽ đánh thuế gần như toàn bộ hàng hóa của Trung Quốc nhập vào Mỹ hàng năm trị giá hơn 500 tỷ đôla, trừ phi Bắc Kinh đồng ý thực thi những biện pháp, thay đổi cách hành xử liên quan tới quyền sở hữu trí tuệ, các chương trình trợ cấp công nghiệp, cơ cấu thuế quan, và mua thêm hàng Mỹ.
Con số này sẽ cao hơn nhiều so với trị giá hàng Mỹ nhập vào Trung Quốc, gây lo ngại rằng Bắc Kinh có thể xem xét các hình thức trả đũa khác, chẳng hạn như gây khó dễ cho các công ty Mỹ ở Trung Quốc, hoặc hạ giá đồng nhân dân tệ hơn nữa để hỗ trợ xuất khẩu.
“Chúng tôi có nhiều đạn hơn”
Các giới chức trong chính quyền Tổng thống Trump không đồng quan điểm về cách thúc ép Bắc Kinh, nhưng Tòa Bạch Ốc hình như tin rằng họ đang thắng cuộc chiến giữa lúc nền kinh tế Trung Quốc có dấu hiệu chậm lại và thị trường chứng khoán nước này sụt giảm.
Phát biểu trên kênh CNBC hôm thứ Tư tại một cơ sở chế biến nhôm ở Hawesville, bang Kentucky, nơi đang tái khởi động dây chuyền sản xuất bị ngưng trệ vì thuế nhôm doTổng thống Trump đề ra, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross nói:
“Họ sẽ không chịu thua một cách dễ dàng. Dĩ nhiên họ sẽ trả đũa đôi chút, nhưng cuối cùng, chúng ta có nhiều đạn hơn họ. Họ biết điều đó. Nền kinh tế của chúng ta mạnh hơn nhiều so với Trung Quốc, họ cũng biết điều đó”.
Các nhà kinh tế ước lượng rằng cứ mỗi 100 tỷ đôla hàng nhập khẩu bị đánh thuế sẽ làm giảm thương mại toàn cầu khoảng 0,5%.
Họ giả định tác động trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc vào năm 2018 là 0,1-0,3 %, ít hơn cho Hoa Kỳ, nhưng tác động sẽ lớn hơn trong năm tới, đi kèm với những thiệt hại liên đới đối với các quốc gia và công ty khác liên kết với các hệ thống cung cấp hàng Trung Quốc trên toàn cầu.
Trung Quốc lo lắng
Đợt thuế mới có hiệu lực giữa lúc đang diễn ra các cuộc đàm phán hai ngày quy tụ các quan chức cấp trung của hai nước tại thủ đô Washington. Đây là cuộc đàm phán chính thức đầu tiên kể từ khi Bộ trưởng Thương mại Mỹ gặp cố vấn kinh tế Trung Quốc Lưu Hạc ở Bắc Kinh hồi tháng Sáu.
Các doanh nghiệp hy vọng cuộc họp này đánh dấu khởi đầu của các cuộc đàm phán nghiêm túc về những thay đổi chính sách kinh tế và thương mại của Trung Quốc mà Tổng thống Trump đòi hỏi.
Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn với Reuters hôm thứ Hai, ông Trump nói ông không “hy vọng nhiều” vào các cuộc đàm phán do Thứ trưởng Tài chính Hoa Kỳ David Malpass và Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Thụ Văn dẫn đầu.
Đường lối cứng rắn của ông Trump đã khiến Bắc Kinh lo lắng, dẫn đến những lời chỉ trích hiếm hoi ở các cấp cao nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc về cách xử lý tranh chấp thương mại.
Bắc Kinh bác bỏ cáo buộc của Hoa Kỳ cho rằng Trung Quốc đã ép buộc Mỹ chuyển giao công nghệ ‘một cách có hệ thống và không công bằng’. Bắc Kinh khẳng định TQ tuân thủ tất cả các quy định của WTO.
Trong cuộc họp báo thường nhật, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng không tiết lộ bất kỳ chi tiết nào về các cuộc đàm phán đang diễn ra.
“Chúng tôi hy vọng rằng phía Mỹ có thể thỏa hiệp với Trung Quốc, và một thái độ hợp lý, thực tế, thành tâm sẽ đạt một kết quả tốt”, phát ngôn viên Lục Khảng nói.
Mức thuế mới nhất của Washington được áp dụng cho 279 danh mục sản phẩm Trung Quốc, gồm chất bán dẫn, nhựa, hóa chất và thiết bị đường sắt.
Danh sách 333 danh mục sản phẩm của Hoa Kỳ bị Trung Quốc đánh thuế gồm: than, phế liệu đồng, nhiên liệu, các sản phẩm thép, thiết bị y tế và xe buýt.
Mặc dù còn quá sớm để đánh giá thiệt hại thương mại bằng dữ liệu kinh tế, các mức thuế mới đang bắt đầu có hiệu lực đã tác động đến túi tiền của người tiêu dùng và làm tăng chi phí đối với doanh nghiệp ở cả hai bên bờ Thái Bình Dương, buộc các công ty phải điều chỉnh chuỗi cung ứng và giá cả sản phẩm, và một số doanh nghiệp Mỹ đang tìm cách giảm mức độ phụ thuộc vào Trung Quốc.