Tin Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sắp đi thăm Triều Tiên vào tháng Chín đã làm dấy lên nghi ngờ về việc liệu Bắc Kinh có nới lỏng trừng phạt đối với Bình Nhưỡng hay không, vì mối quan hệ Trung-Mỹ đang ngày càng căng thẳng về vấn đề thương mại.
Woo Su-keun, một nhà phân tích và giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Đông Hoa nói: “Giống như câu tục ngữ nói rằng kẻ thù của kẻ thù ta là bạn ta”, Trung Quốc đang đáp ứng các yêu cầu của Triều Tiên”.
Tờ báo Singapore Straits Times hôm 18/8 đưa tin rằng ông Tập sẽ dự lễ kỷ niệm lần thứ 70 ngày độc lập của Triều Tiên tại Bình Nhưỡng vào ngày 9/9, theo lời mời của lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa xác nhận tin này.
Tờ nhật báo trực tuyến NK và tờ Korea Times ở Seoul gần đây cũng dự đoán Triều Tiên đang chuẩn bị cho chuyến thăm của nhà lãnh đạo Trung Quốc, một phần dựa vào thông tin nói rằng việc tuần tra ở biên giới Trung Quốc với biên giới Triều Tiên tăng lên, và Bình Nhưỡng đã tạm ngừng cho phép tham quan du lịch theo nhóm.
Sửa chữa quan hệ
Nếu được xác nhận, thì đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của nhà lãnh đạo Trung Quốc đến thủ đô Triều Tiên kể từ khi ông lên nắm quyền vào năm 2012, và 13 năm sau chuyến thăm cuối cùng của một Chủ tịch Trung Quốc, khi người tiền nhiệm của ông Tập là ông Hồ Cẩm Đào đến Triều Tiên vào năm 2005.
Nhà lãnh đạo trẻ Triều Tiên, lên nắm quyền vào năm 2011 sau khi cha ông là Kim Jong Il qua đời, đã có mối quan hệ căng thẳng với ông Tập. Mãi cho đến hồi đầu năm nay, Kim Jong Un đã từ chối đi thăm đồng minh quan trọng nhất về kinh tế và chiến lược của mình, và bỏ qua lời khuyên của Bắc Kinh trong việc kiềm chế các cuộc thử nghiệm hạt nhân và đạn đạo đầy khiêu khích.
Đáp lại, Tập Cận Bình đã ủng hộ các vòng trừng phạt ngày càng nghiêm khắc của Liên Hiệp Quốc, hiện đang ngăn chặn hầu hết các giao dịch tài chính và 90% thương mại với Triều Tiên.
Nhưng năm nay, Kim Jong Un đã tìm cách sửa chữa mối quan hệ với Tập Cận Bình khi đình chỉ thử nghiệm vũ khí và đồng ý làm việc theo hướng giải trừ hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên trong cuộc gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Singapore, và trong hội nghị thượng đỉnh liên Triều với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in.
Lãnh đạo Triều Tiên cũng đã thăm Tập Cận Bình tại Trung Quốc ba lần trong năm nay và thảo luận về việc cải thiện hợp tác giữa hai nước và cải cách kinh tế. Ông Kim Jong Un cũng đã mời Chủ tịch Trung Quốc tới Bình Nhưỡng trong cuộc họp đầu tiên với Chủ tịch Tập vào tháng Ba.
Trì trệ tiến độ
Bắc Kinh gần đây kêu gọi nới lỏng cấm vận Triều Tiên. Nhưng để làm được điều này, phải có tất cả các thành viên của Hội đồng Bảo an LHQ, trong đó có Hoa Kỳ, đồng ý thì mới có thể thay đổi được các biện pháp trừng phạt mà trước đó đã được thống nhất thông qua.
Tuy nhiên theo một số bài báo, Trung Quốc đã cho phép gia tăng buôn lậu với Triều Tiên sau khi Bình Nhưỡng đình chỉ thử nghiệm hạt nhân, và có những lo ngại cho rằng chuyến thăm của ông Tập đến miền Bắc sẽ tiếp tục mở rộng mối quan hệ kinh tế phi chính thức.
Trong khi đó, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Washington và Bình Nhưỡng đang chững lại vì Mỹ khăng khăng nói vẫn duy trì trừng phạt cho đến khi Triều Tiên tháo dỡ hoàn toàn kho vũ khí hạt nhân của mình.
Chính phủ Kim Jong Un muốn được dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt sớm để tăng tốc tiến trình, và có một tuyên bố hòa bình chung để thay cho cơ chế đình chiến năm 1953, được đưa ra kể từ khi kết thúc Chiến tranh Triều Tiên.
Hỗ trợ càng tăng của Trung Quốc đối với Triều Tiên cũng có thể là một động thái chiến lược để liên kết tiến trình giải trừ hạt nhân với việc giải quyết căng thẳng ngày càng tăng với Washington trong thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Trung Quốc và những cáo buộc “thương mại không công bằng” của chính quyền ông Tập.
Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo dự kiến sẽ sớm đi thăm Bình Nhưỡng cho một cuộc đàm phán hạt nhân khác, theo lời cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Trump, John Bolton, hôm Chủ nhật.