Hàng triệu người dọc theo một dải hẹp ở Bắc Mỹ sẽ nhìn lên khi bầu trời tối dần trong hiện tượng nhật thực toàn phần vào ngày 8 tháng 4. Khi họ làm như vậy, an toàn là điều quan trọng nhất.
Nhìn thẳng vào mặt trời khi nhật thực hoặc bất kỳ lúc nào khác có thể dẫn đến tổn thương mắt vĩnh viễn. Nhật thực chỉ an toàn để chứng kiến bằng mắt thường khi đang trong trạng thái nhật thực toàn bộ, tức là thời gian tối hoàn toàn khi mặt trăng che khuất hoàn toàn mặt trời.
Những người muốn trải nghiệm nhật thực nên mua kính xem nhật thực từ nhà cung cấp có uy tín. Kính râm không đủ khả năng bảo vệ, ống nhòm và kính viễn vọng không có bộ lọc năng lượng mặt trời thích hợp có thể phóng đại ánh sáng từ mặt trời, khiến chúng không an toàn.
“Làm ơn đeo kính vào,” Quản trị viên NASA Bill Nelson nói.
Tìm kính nhật thực ở đâu
Vì kính giả có rất nhiều, hãy cân nhắc mua kính từ bảo tàng khoa học địa phương hoặc đặt hàng trực tuyến từ người bán trên trang web của Hiệp hội Thiên văn Hoa Kỳ.
Các chuyên gia về an toàn nhật thực cho biết kính nhật thực hợp pháp sẽ chặn tia cực tím từ mặt trời và gần như toàn bộ ánh sáng nhìn thấy được. Khi đeo trong nhà, chỉ có thể nhìn thấy ánh đèn rất sáng một cách lờ mờ – chứ không thể nhìn đồ nội thất gia đình hoặc giấy dán tường.
Kính nhật thực cũ từ nhật thực toàn phần năm 2017 hoặc nhật thực hình khuyên “vòng lửa” tháng 10 vẫn an toàn để tái sử dụng, miễn là chúng không bị cong vênh và không có vết trầy xước hoặc lỗ thủng.
Kính phải có ghi chú rằng chúng tuân thủ các tiêu chuẩn ISO 12312-2, mặc dù các nhà cung cấp hàng giả cũng có thể in ngôn ngữ này trên sản phẩm của họ. NASA không chấp thuận hoặc chứng nhận kính nhật thực.
Cách xem nhật thực không cần kính
Nếu không có kính quan sát nhật thực, bạn vẫn có thể thưởng thức cảnh tượng này thông qua những cách gián tiếp như chế tạo máy chiếu lỗ kim bằng vật liệu gia dụng.
Chọc một lỗ xuyên qua một mảnh bìa cứng, giơ nó lên khi nhật thực và nhìn xuống để thấy một phần hình lưỡi liềm chiếu bên dưới. Áp dụng phương pháp này với một cái rây hoặc một cái bánh quy giòn có lỗ sẽ tạo ra hiệu ứng tương tự.
Một thủ thuật khác: Nhìn xuống mặt đất dưới gốc cây râm mát có thể tạo ra bóng hình lưỡi liềm khi ánh sáng mặt trời xuyên qua cành và lá.
Các chuyên gia về mắt cảnh báo không nên xem nhật thực qua camera điện thoại. Tia sáng của mặt trời cũng có thể làm hỏng các bộ phận kỹ thuật số của điện thoại.
Tại sao nhìn nhật thực lại nguy hiểm
Tổn thương mắt có thể xảy ra nếu không có sự bảo vệ thích hợp. Tia sáng mặt trời có thể đốt cháy các tế bào ở võng mạc phía sau mắt. Võng mạc không có cơ quan thụ cảm đau nên không có cách nào để cảm nhận được tổn thương khi nó xảy ra. Một khi các tế bào chết đi, chúng sẽ không quay trở lại.
Các triệu chứng của tổn thương mắt do năng lượng mặt trời, được gọi là bệnh võng mạc do năng lượng mặt trời, bao gồm mờ mắt và biến dạng màu sắc.
Trong một trường hợp hiếm gặp về tổn thương mắt khi nhật thực, một người phụ nữ xem nhật thực năm 2017 mà không được bảo vệ đầy đủ đã đến Bệnh viện Tai và Mắt Mount Sinai ở New York, phàn nàn về một điểm đen trong tầm nhìn của bà ấy. Các bác sĩ phát hiện tổn thương võng mạc tương ứng với hình dạng nhật thực.
Bác sĩ Avnish Deobhakta, bác sĩ nhãn khoa Mount Sinai cho biết: “Vết đen mà bà ấy mô tả có hình lưỡi liềm.”
Không có quy định nào về thời gian nhìn có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn. Mức độ nghiêm trọng khác nhau tùy theo mây mù, ô nhiễm không khí và vị trí thuận lợi của mỗi người.
Nhưng các bác sĩ cho biết việc nhìn nhật thực dù chỉ trong vài giây mà không được bảo vệ cũng không đáng để mạo hiểm. Có nhiều báo cáo về bệnh võng mạc do mặt trời sau mỗi lần nhật thực và các bác sĩ mắt ở Hoa Kỳ đã phải khám thêm vài chục trường hợp sau lần nhật thực năm 2017.
Những khán giả lên kế hoạch trước có thể đảm bảo trải nghiệm xem nhật thực thoải mái.
Bác sĩ Geoffrey Emerson, thành viên hội đồng Hiệp hội Chuyên gia Võng mạc Hoa Kỳ, nói: “Có thể nguy hiểm nếu chúng ta không cẩn thận, nhưng cũng rất an toàn nếu chúng ta thực hiện các biện pháp phòng ngừa cơ bản”.