Trung Quốc phải trung thực hơn về nguồn gốc của đại dịch COVID-19, đại sứ Hoa Kỳ tại Trung Quốc phát biểu hôm 27/2, sau khi có phúc trình của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ kết luận rằng đại dịch có thể phát sinh do rò rỉ virus từ một phòng thí nghiệm của Trung Quốc.
Ông Nicholas Burns, phát biểu qua liên kết video tại một sinh hoạt của Phòng Thương mại Hoa Kỳ, cho biết cần phải thúc đẩy Trung Quốc đóng vai trò tích cực hơn trong Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nếu cơ quan y tế của Liên hiệp quốc được củng cố.
Trung Quốc cũng cần “trung thực hơn về những gì đã xảy ra ba năm trước ở Vũ Hán với nguồn gốc của cuộc khủng hoảng COVID-19”, ông Burns nói, đề cập đến thành phố miền trung Trung Quốc nơi những ca đầu tiên nơi người được báo cáo vào tháng 12 năm 2019.
Tờ Wall Street Journal lần đầu tiên đưa tin vào ngày 26/2 rằng Bộ Năng lượng Hoa Kỳ đã kết luận đại dịch có khả năng phát sinh từ một vụ rò rỉ phòng thí nghiệm của Trung Quốc, một đánh giá mà Bắc Kinh phủ nhận.
Bộ đưa ra nhận xét này với “mức tin tưởng thấp” trong một phúc trình tình báo mật gần đây được cung cấp cho Tòa Bạch Ốc và các thành viên chủ chốt của Quốc hội, Wall Street Journal cho biết, trích dẫn từ những người đã đọc phúc trình tình báo.
Vẫn theo nguồn tin này, bốn cơ quan khác của Hoa Kỳ, cùng với một ủy ban tình báo quốc gia, vẫn đánh giá rằng COVID-19 có khả năng là kết quả của sự lây truyền tự nhiên, trong khi có hai cơ quan khác còn chưa quyết định.
Bộ Năng lượng không trả lời yêu cầu bình luận.
Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Joe Biden, Jake Sullivan, ngày 26/2 nói có “nhiều quan điểm khác nhau trong cộng đồng tình báo” về nguồn gốc của đại dịch.
“Một số người trong số họ nói rằng họ không có đủ thông tin”, ông Sullivan nói với đài CNN.
Khi được yêu cầu bình luận về phúc trình, vốn đã được các phương tiện truyền thông khác của Hoa Kỳ xác nhận, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đề cập đến một báo cáo liên kết giữa WHO và Trung Quốc chỉ ra nguồn gốc tự nhiên của đại dịch, có thể là từ loài dơi, chứ không phải do rò rỉ từ phòng thí nghiệm.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mao Ninh nói: “Một số bên nên ngừng nhắc lại câu chuyện ‘rò rỉ từ phòng thí nghiệm’, ngừng bôi nhọ Trung Quốc và ngừng chính trị hóa vấn đề truy xuất nguồn gốc."
‘Một ít chuyên chế’
Ông Burns nói với Phòng thương mại Mỹ rằng đây là một thời điểm khó khăn đối với quan hệ Mỹ-Trung, với việc Bắc Kinh tìm cách đổ lỗi sau khi quân đội Hoa Kỳ trong tháng này bắn rơi một khinh khí cầu gián điệp Trung Quốc trôi dạt qua lục địa Hoa Kỳ.
“Giờ đây chúng ta đang ở trong thời khắc siêu thực này khi người Trung Quốc, những người mà tôi nghĩ đã thua trong cuộc tranh luận về khinh khí cầu trên toàn cầu, đã đánh mất ảnh hưởng và uy tín trên toàn thế giới vì những gì họ đã làm - giờ đây họ đang đổ lỗi cho chúng ta,” ông Burns nói.
“Đó là một hệ thống chính trị trong đó chính phủ kiểm soát mọi mặt đời sống của người dân. Và có một chút thất vọng, bởi vì tôi nghĩ rằng mọi người đều biết sự thật ở đây.”
Trung Quốc đã phản ứng giận dữ khi quân đội Hoa Kỳ bắn hạ khinh khí cầu vào ngày 4/2, nói rằng khinh khí cầu của họ nhằm mục đích theo dõi điều kiện thời tiết và đã bay chệch hướng.
Ông Burns nói thêm rằng Hoa Kỳ có nghĩa vụ duy trì sức mạnh quân sự “trong và xung quanh Đài Loan” để đảm bảo hòn đảo tự trị mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền có khả năng ngăn chặn bất kỳ “hành động tấn công” nào của Trung Quốc.
Ông nói: “Đó cũng là trách nhiệm của chúng ta kết hợp phần còn lại của thế giới để đảm bảo rằng người Trung Quốc không thể thoát khỏi trách nhiệm về sự ép buộc hoặc đe dọa đối với chính Đài Loan”.