TRUMP-22, Poxy McPoxface, hay Mpox. Đó là một số ý tưởng mà công chúng gửi về Tổ chức Y tế Thế giới trong lúc WHO tìm cách đặt tên mới cho bệnh đậu mùa khỉ.
Thông thường, tên bệnh được chọn bởi một ủy ban kỹ thuật sau những phiên họp kín, nhưng nay WHO quyết định công khai quá trình này ra công chúng. Sau một khởi đầu chậm chạp, hàng chục đề nghị đã được đệ trình từ các học giả, bác sĩ, và một nhà hoạt động cộng đồng đồng tính.
Áp lực ngày càng lớn đối với việc đặt tên mới cho căn bệnh này, một phần vì các nhà phê bình cho rằng cái tên đậu mùa khỉ khiến người ta hiểu lầm, vì khỉ không phải là vật chủ nguyên thuỷ. Một nhóm các nhà khoa học hàng đầu hồi tháng 6 kêu gọi đặt một cái tên “trung lập, không phân biệt đối xử và không thành kiến” trong bối cảnh lo ngại cái tên này có thể được sử dụng theo cách kỳ thị.
Cho đến năm nay, bệnh đậu mùa khỉ chủ yếu chỉ lây lan ở một số quốc gia ở tây và trung Phi.
Phát ngôn nhân của WHO, Fadela Chaib, ngày 16/8 nói: “Điều rất quan trọng là tìm ra cái tên mới cho bệnh đậu mùa khỉ vì đây là phương pháp tốt nhất để không tạo ra bất kỳ hành vi xúc phạm nào đối với một nhóm sắc tộc, một khu vực, một quốc gia, một loài động vật, v.v.”
“WHO rất quan tâm đến vấn đề này và chúng tôi muốn tìm một cái tên không mang tính kỳ thị”, bà nói thêm mà không đưa ra mốc thời gian.
Một trong những đề nghị phổ biến cho đến nay là Mpox, được gửi bởi ông Samuel Miriello, giám đốc tổ chức sức khỏe nam giới RÉZO, tổ chức đã sử dụng tên này trong các chiến dịch tiếp cận ở Montreal, Canada.
“Khi bạn xóa hình ảnh con khỉ, mọi người dường như hiểu nhanh hơn rằng có một trường hợp khẩn cấp cần được thực hiện nghiêm túc”, ông nói với Reuters.
Một đề nghị khác, TRUMP-22, nghe có vẻ như ám chỉ cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã dùng thuật ngữ gây tranh cãi “virus Trung Quốc” khi nói về virus corona chủng mới. Nhưng tác giả cho biết TRUMP-22 là viết tắt từ cụm từ tiếng Anh nói về “căn bệnh phát ban độc hại của năm 2022 có nguồn gốc kỳ bí chưa rõ.”
Theo Phân loại Bệnh Quốc tế, WHO có nhiệm vụ đặt tên mới cho các bệnh hiện có. WHO đã đổi tên các biến thể của virus đậu mùa khỉ, từ các khu vực châu Phi sang các chữ số La Mã.
WHO cho biết sẽ quyết định trong số các đề nghị “theo giá trị khoa học, khả năng chấp nhận, khả năng phát âm của chúng (và) liệu chúng có thể được sử dụng trong các ngôn ngữ khác nhau hay không.”
“Tôi chắc chắn rằng chúng tôi sẽ không lấy một cái tên lố bịch”, bà Chaib nói.
Bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1958 và được đặt tên theo loài động vật đầu tiên có triệu chứng. Tháng trước, WHO đã tuyên bố đợt bùng phát hiện tại là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng khi báo cáo hơn 32.000 ca bệnh từ hơn 80 quốc gia.