Một số hãng máy bay nâng giá quá mức để chở nước đá khô và những trang bị y tế khác trước các ngày lễ, nhưng khả năng bóp nghẹt có thể được nới lỏng vào năm 2021 khi vaccine COVID-19 được sản xuất hàng loạt, người đứng đầu ngành tiếp vận của Tổ chức Y tế Thế giới cho hay ngày 8/12.
Phân phát vaccine cho những nước có lợi tức thấp và trung bình có thể sẽ gặp khó khăn, vì dịch vụ chuyên chở hành khách bị ngưng lại tại một số nơi, và có thể phải trông vào những chuyến thuê bao, ông Paul Molinaro, người đứng đầu hoạt động yểm trợ và tiếp liệu WHO nói với Reuters.
Lạm phát giá cả là một đặc tính ngày càng tăng của việc chuyên chở bằng máy bay, khi “giá mọi thứ tăng đặc biệt kể từ tháng 11,” ông Molinaro nói.
Ông nhắc đến mức giá vừa được báo để chở nước đá khô, vốn cần thiết để làm lạnh một số hoạt chất trong phòng thí nghiệm, tăng khoảng 20 lần chuẩn mực bình thường.
“Tôi vừa được báo giá từ một công ty chở hàng-một công ty lớn không muốn nêu tên- từ Dallas Texas đến Freetown, Sierra Leone- với giá 195 đô la một kg, thật là quá đáng,” ông nói. “Gía bình thường là từ 4 đến 6 đô la một kg,” ông nói tiếp.
Ông Molinaro nói một loạt các yếu tố đã đẩy gía lên cao, trong đó có việc gia tăng mua bán trên mạng trước Giáng Sinh cũng như việc đóng cửa khiến mọi người phải ở nhà.
Kinh tế gia trưởng Brian Pearce của hãng hàng không IATA nói với các phóng viên ngày 8/12 là những nhu cầu vì lễ Giáng Sinh đã làm trầm trọng thêm vấn đề giá vận chuyển leo thang, nhưng sẽ giảm bớt vào đầu năm tới đúng lúc tăng cường các chuyến chở vaccine.“Đó là mùa chở hàng không cao-việc này sẽ giải phóng nhiều khả năng,” ông nói.
Những điểm nóng và chế tài
WHO hy vọng có được nửa tỉ liều vaccine COVID-19 để phân phối theo sáng kiến COVAX toàn cầu vào đầu quý 1 năm sau, khoa học gia trưởng của WHO nói ngày 4/12.
Quỹ Nhi đồng Quốc tế Liên hiệp quốc (UNICEF), dẫn đầu trong việc phân phối vaccine COVID-19 cho các nước đang phát triển, nói họ đã chi từ 35 đến 40 triệu đô la về chuyển vận vaccine quốc tế trước cuộc khủng hoảng 2019 khi tậu được 2,53 tỉ liều vaccine cho chiến dịch miễn nhiễm chống bệnh bại liệt và những bệnh khác nữa.
Kể tử đó, giá đã “vượt trần” người đứng đầu chuyển vận của cơ quan, ông Pablo Panadero, nói. Tuy nhiên UNICEF đang thương thuyết giá cả chuyển vận bằng máy bay rẻ hơn.
WHO có thể dàn xếp chuyển vận vaccine COVAX cho những điểm nóng như Somalia hay Yemen hay những nước bị chế tài như Iran hay Triều Tiên, ông Molinaro nói.
WHO đang hướng dẫn kỹ thuật cho tất cả các nước về vấn đề trữ lạnh, ông Molinaro cho hay và lưu ý rằng vaccine của Pfizer đòi hỏi phải tồn trữ ở âm 70 độ C.