Trung Quốc đang trực tiếp trợ cấp cho việc sản xuất tiền chất fentanyl bất hợp pháp để bán ra nước ngoài và thúc đẩy cuộc khủng hoảng opioid ở Hoa Kỳ, một ủy ban quốc hội Hoa Kỳ cho biết ngày 16/4, đồng thời công bố kết quả từ một cuộc điều tra mà họ cho rằng đã hé lộ những sự thúc đẩy của Bắc Kinh đối với các hóa chất chết người này.
Ủy ban của Hạ viện Mỹ chuyên về các vấn đề Trung Quốc nêu lên trong một phúc trình rằng Trung Quốc tiếp tục cung cấp các khoản trợ cấp dưới hình thức hoàn thuế giá trị gia tăng cho các công ty sản xuất chất tương tự fentanyl, các loại tiền chất và các loại ma túy tổng hợp khác, miễn là họ bán chúng ra bên ngoài Trung Quốc.
Phúc trình nói: “Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã liệt kê tất cả các chất tương tự fentanyl là chất bị kiểm soát vào năm 2019, có nghĩa là nước này hiện đang trợ cấp cho việc xuất khẩu các loại thuốc bất hợp pháp theo cả luật của Hoa Kỳ và Trung Quốc.” Phúc trình cho biết thêm rằng một số chất “không được sử dụng hợp pháp trên toàn thế giới.”
Phúc trình trích dẫn dữ liệu từ trang web Cục Quản lý Thuế Nhà nước của chính phủ Trung Quốc, trong đó liệt kê một số hóa chất được giảm giá lên tới 13%. Trung Quốc hiện cũng trợ cấp cho hai tiền chất fentanyl mà các đường dây ma túy sử dụng là NPP và ANPP.
Theo trang web của chính phủ Trung Quốc, các khoản trợ cấp vẫn được giữ nguyên kể từ tháng 4, phúc trình cho biết.
Tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ chưa trả lời yêu cầu bình luận.
Ông Mike Gallagher, chủ tịch của ủy ban lưỡng đảng vừa kể đã phát biểu trong một phiên điều trần về vấn đề này ngày 16/4 rằng các biện pháp khuyến khích của Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh muốn có nhiều fentanyl hơn vào Hoa Kỳ.
Ông Gallagher nói: “Trung Quốc muốn sự hỗn loạn và tàn phá do nạn dịch này gây ra.”
Fentanyl là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng sử dụng ma túy quá liều ở Hoa Kỳ. Hoa Kỳ cho biết Trung Quốc là nguồn cung cấp chính các hóa chất tiền chất được các tập đoàn ma túy ở Mexico tổng hợp thành fentanyl. Chính phủ Mexico cũng yêu cầu Trung Quốc làm nhiều hơn để kiểm soát các chuyến hàng fentanyl.
Trung Quốc phủ nhận cáo buộc này và nói rằng chính phủ Mỹ phải làm nhiều hơn nữa để giảm nhu cầu trong nước.
Hoa Kỳ và Trung Quốc đã thành lập một nhóm công tác chung chống ma túy vào tháng 1 năm nay, sau thỏa thuận giữa Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 11 năm ngoái nhằm hạn chế sản xuất và xuất khẩu fentanyl.
Các quan chức Mỹ mô tả các cuộc đàm phán ban đầu là thực chất nhưng cũng cho biết cần phải làm nhiều việc hơn nữa để ngăn chặn dòng chảy hóa chất này.
Ủy ban cũng cho biết trong phúc trình của mình rằng họ không tìm thấy bằng chứng nào về các hành động thực thi luật pháp mới của Bắc Kinh chống tội phạm.
Ông Ray Donovan, cựu quan chức cấp cao của Cục Quản lý Thực thi chống Ma túy, phát biểu tại phiên điều trần rằng thỏa thuận tháng 11 không làm thay đổi thiện chí của Trung Quốc trong việc tiếp tay cung cấp hóa chất bất hợp pháp này sang Tây bán cầu.
Ông Donovan nói: “Chúng ta cần tạo thêm áp lực.”