Chính quyền Biden ngày 16/11 loại Viện Khoa học Pháp y của Bộ Công an Trung Quốc khỏi danh sách trừng phạt thương mại, một phần trong nỗ lực thuyết phục Bắc Kinh làm nhiều hơn để ngăn chặn dòng chảy chất fentanyl vào Hoa Kỳ.
Washington đã đưa viện này vào danh sách từ năm 2020 vì bị cáo buộc lạm dụng đối với người Uyghur và các nhóm thiểu số khác, ngăn cản viện này nhận hầu hết hàng hóa từ các nhà cung cấp của Hoa Kỳ.
Cựu đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ Tần Cương năm ngoái đã mô tả thật là “gây sốc” khi Hoa Kỳ, quốc gia từng bày tỏ sự thất vọng trước việc Bắc Kinh thiếu hợp tác về fentanyl, lại trừng phạt một viện mà ông mô tả là cần thiết để kiểm soát ma túy.
Tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington đã không trả lời ngay yêu cầu bình luận.
Reuters trước đó đã đưa tin viện này sẽ bị gỡ bỏ khỏi danh sách khi ông Biden tìm kiếm sự hợp tác nhiều hơn từ Bắc Kinh về fentanyl trong cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 15/11 tại San Francisco tại diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC).
Là một phần của cuộc họp, hai nhà lãnh đạo đã đồng ý thành lập một nhóm làm việc về hợp tác chống ma túy. Hội đồng An ninh Quốc gia của Tòa Bạch Ốc không trả lời yêu cầu bình luận về những gì, ngoài việc thành lập nhóm làm việc, Trung Quốc đã cam kết thực hiện để ngăn chặn các chuyến hàng ma túy chết người.
Động thái này đã bị chỉ trích bởi các nhà hoạt động nhân quyền và đảng Cộng hòa, những người cáo buộc chính quyền Biden đã mềm mỏng với Bắc Kinh về cách đối xử với người Uyghur.
Bà Rayhan Asat, một luật sư nhân quyền gốc Uyghur, cho biết bà thấy rõ vấn đề cấp bách mà fentanyl gây ra, nhưng quyết định của Hoa Kỳ đặt ra câu hỏi về cam kết của Hoa Kỳ trong việc giải quyết các hành vi vi phạm nhân quyền của Trung Quốc.
“Theo luật liên bang, Hoa Kỳ có nghĩa vụ pháp lý phải giải quyết các tội ác tàn bạo một khi chúng đã được xác định là như vậy. Câu hỏi đặt ra sau đó là: việc giải quyết một vấn đề có nên được ưu tiên hơn việc giải quyết nạn diệt chủng không? Chúng ta không thể giải quyết cả hai vấn đề sao?” bà nói.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), việc ngăn chặn các hóa chất ‘tiền chất’ fentanyl là ưu tiên hàng đầu của Washington khi tỷ lệ tử vong do dùng quá liều liên quan đến loại thuốc này đã tăng hơn gấp ba lần từ năm 2016 đến năm 2021.
Bộ cho biết rằng quyết định gỡ bỏ được đưa ra sau khi “đề nghị” được tiếp nhận và xem xét bởi một ủy ban bao gồm đại diện của các Bộ Thương mại, Ngoại giao, Quốc phòng, Năng lượng, và có khi của cả Bộ Ngân khố.