Mọi người xếp hàng dài bên ngoài các văn phòng xuất nhập cảnh ở Bắc Kinh hôm 9/1, mong muốn được gia hạn hộ chiếu sau khi Trung Quốc bỏ các biện pháp kiểm soát biên giới do COVID-19 vốn đã ngăn cản phần lớn 1,4 tỷ dân đi du lịch trong ba năm.
Việc mở cửa trở lại vào Chủ nhật 8/1 là một trong những bước cuối cùng trong quá trình dỡ bỏ chính sách “zero-COVID” của Trung Quốc, bắt đầu vào tháng trước sau các cuộc biểu tình lịch sử chống lại các biện pháp hạn chế virus nhưng lại gây ra sự bất bình lan rộng trong người dân.
Đang chờ gia hạn hộ chiếu trong hàng dài hơn 100 người ở thủ đô Trung Quốc, ông Yang Jianguo, 67 tuổi, một người về hưu nói với Reuters rằng ông dự định tới Mỹ để gặp con gái lần đầu tiên sau 3 năm.
“Cháu kết hôn năm ngoái nhưng phải hoãn lễ cưới vì chúng tôi không thể đến dự. Chúng tôi rất vui vì giờ đã có thể đi”, ông Yang nói khi đứng bên cạnh vợ.
Thị trường chứng khoán và tiền tệ của Trung Quốc mạnh lên vào ngày 9/1, khi các nhà đầu tư đặt cược rằng việc mở cửa trở lại có thể giúp khôi phục nền kinh tế trị giá 17 nghìn tỷ đô la đang chịu mức tăng trưởng thấp nhất trong gần nửa thế kỷ.
Động thái của Bắc Kinh bỏ các yêu cầu cách ly đối với du khách dự kiến sẽ thúc đẩy du lịch nước ngoài, vì người dân sẽ không phải đối mặt với những hạn chế đó khi họ quay trở lại.
Nhưng các chuyến bay khan hiếm và một số quốc gia đang yêu cầu các du khách đến từ Trung Quốc phải xét nghiệm COVID âm tính nhằm ngăn chặn một đợt bùng phát đang tràn ngập nhiều bệnh viện và lò thiêu của Trung Quốc. Trung Quốc cũng vậy, yêu cầu khách du lịch xét nghiệm COVID âm tính trước khi khởi hành.
Các quan chức y tế hàng đầu của Trung Quốc và truyền thông nhà nước đã nhiều lần nói rằng các ca nhiễm COVID đang lên đến cao điểm trên khắp đất nước và họ đang tìm cách hạ giảm tầm nguy hiểm do căn bệnh này gây ra.
“Cuộc sống lại tiến lên phía trước!”, tờ báo chính thức của Đảng Cộng sản, Nhân dân Nhật báo, đã viết trong một bài xã luận ca ngợi các chính sách chống virus của chính phủ vào cuối ngày 8/1 mà tờ báo này cho biết đã chuyển từ “ngăn ngừa lây nhiễm” sang “ngăn ngừa dịch bệnh nghiêm trọng”.
“Hôm nay, virus yếu, chúng ta mạnh hơn.”
Chính thức, Trung Quốc báo cáo chỉ có 5.272 trường hợp tử vong liên quan đến COVID tính tới ngày 8/1, một trong những tỷ lệ tử vong do lây nhiễm thấp nhất trên thế giới.
Nhưng Tổ chức Y tế Thế giới cho biết Trung Quốc báo cáo dưới mức của đợt bùng phát và các chuyên gia virus quốc tế ước tính hơn một triệu người ở nước này có thể chết vì căn bệnh này trong năm nay.
Bỏ qua những dự báo ảm đạm đó, cổ phiếu châu Á đã tăng lên mức cao nhất trong 5 tháng vào ngày 9/1 trong khi đồng nhân dân tệ của Trung Quốc tăng lên mức cao nhất so với đồng đô la kể từ giữa tháng 8 năm ngoái.
“Việc chấm dứt chính sách zero-COVID là… sẽ có tác động tích cực lớn đến chi tiêu trong nước,” ông Ralph Hamers thuộc UBS nói tại hội nghị Greater China thường niên của ngân hàng Thụy Sĩ vào ngày 9/1.
“Chúng tôi tin rằng có rất nhiều cơ hội cho những người cam kết đầu tư vào Trung Quốc.”
Nhẹ nhõm
Ông Michael Harrold, 61 tuổi, một biên tập viên ở Bắc Kinh nói với Reuters tại Sân bay Quốc tế Thủ đô Bắc Kinh vào Chủ nhật sau khi đáp chuyến bay từ Warsaw về: “Thật nhẹ nhõm khi có thể trở lại bình thường... chỉ cần quay lại Trung Quốc, xuống máy bay, gọi taxi và về nhà”.
Ông Harrold cho biết ông đã lường trước việc phải cách ly và thực hiện nhiều vòng xét nghiệm khi trở về từ châu Âu vào đầu tháng 12.
Đài truyền hình nhà nước CCTV đưa tin hôm 8/1 rằng các chuyến bay trực tiếp từ Hàn Quốc đến Trung Quốc gần như đã được bán hết. Báo cáo nhanh chóng trở thành mục được đọc nhiều nhất trên trang mạng xã hội Weibo của Trung Quốc.
Trong thời gian tới, nhu cầu tăng đột biến từ khách du lịch sẽ bị cản trở bởi số lượng chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc bị hạn chế, hiện chỉ bằng một phần nhỏ so với mức trước COVID.
Dữ liệu của Flight Master cho thấy vào ngày 8/1, Trung Quốc có tổng cộng 245 chuyến bay đến và đi quốc tế, so với 2.546 chuyến bay vào cùng ngày năm 2019 – giảm 91%.
Đầu tháng này, Korean Air cho biết họ đang tạm dừng kế hoạch tăng chuyến bay đến Trung Quốc do lập trường thận trọng của Seoul đối với du khách Trung Quốc. Hàn Quốc giống như nhiều quốc gia khác hiện yêu cầu du khách từ Trung Quốc, Ma Cao và Hong Kong cung cấp kết quả xét nghiệm âm tính với COVID trước khi khởi hành.
Đài Loan, bắt đầu xét nghiệm những người đến từ Trung Quốc từ đầu năm nay, hôm 9/1 cho biết gần 20% trong số những du khách Trung Quốc được xét nghiệm cho đến nay là dương tính với COVID.
Doanh thu du lịch nội địa của Trung Quốc vào năm 2023 dự kiến sẽ phục hồi lên 70-75% so với mức trước COVID, nhưng số lượng chuyến đi trong và ngoài nước sẽ chỉ phục hồi từ 30 đến 40% ở mức trước COVID trong năm nay, China News loan tin ngày 8/1.