Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên hiệp quốc ngày 15/12 cáo buộc Nga vi phạm trắng trợn luật nhân quyền và nhân đạo quốc tế ở Ukraine. Cáo buộc được đưa ra trong một phúc trình về những diễn biến gần đây trong cuộc chiến của Nga với Ukraine và đã được đệ trình lên Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc.
Phúc trình tập trung vào các vụ giết hại dân thường bởi các lực lượng vũ trang Nga thông qua các vụ hành quyết không xét xử, diễn ra tại 102 ngôi làng từ ngày 24/2 đến ngày 6/4 năm nay.
Các giám sát viên của Liên hiệp quốc đã ghi lại các vụ sát hại 441 thường dân - đàn ông, phụ nữ, trẻ em trai và trẻ em gái - bởi quân đội Nga. Trưởng cao ủy nhân quyền của Liên hiệp quốc Volker Tuerk cho biết con số thực tế có thể cao hơn nhiều.
“Trong một số trường hợp, binh lính Nga hành quyết thường dân tại những nơi tạm giam …Ngay cả khi nạn nhân đã thể hiện rõ ràng rằng họ không phải là mối đe dọa, chẳng hạn bằng cách giơ tay lên trời. Do đó, có những dấu hiệu mạnh mẽ rằng các vụ hành quyết không xét xử được ghi lại trong phúc trình có thể cấu thành tội ác chiến tranh là cố ý giết người,” ông Tuerk nói.
Phúc trình cũng ghi lại các cuộc tấn công của Nga vào các tòa nhà dân cư và các cuộc tấn công bằng phi đạn vào cơ sở hạ tầng quan trọng, bao gồm cả các cơ sở năng lượng, đang gây ra khó khăn cùng cực cho thường dân trong mùa đông này.
Ông Tuerk cho biết nhóm của ông tại hiện trường đang tiếp tục ghi lại các vi phạm ảnh hưởng đến cả dân thường và các chiến binh, bao gồm giam giữ tùy tiện, cưỡng bức mất tích, tra tấn và bạo lực tình dục liên quan đến xung đột.
Đại sứ Ukraine tại Liên hiệp quốc ở Geneva, Yevheniia Filipenko, kêu gọi quốc tế ủng hộ việc thành lập một tòa án đặc biệt. Bà nói giới lãnh đạo chính trị và quân sự của Nga phải chịu trách nhiệm về tội ác xâm lược Ukraine.
Khi trình bày phúc trình, ông Tuerk đã bày tỏ nỗi kinh hoàng của cá nhân mình trước những đau khổ đã gây ra cho hàng triệu người ở Ukraine. Ông Tuerk vừa kết thúc chuyến thăm Ukraine kéo dài 4 ngày cách đây một tuần, nói về những cái chết, nỗi thống khổ của những cuộc sống bị buộc phải rời khỏi quê hương và của những gia đình bị chia cắt.
Kể từ khi Nga tấn công Ukraine vào ngày 24/2 năm nay, ông cho biết gần 8 triệu người đã rời khỏi đất nước và 6,5 triệu người bị thất tán trong nước. Ông nói có hơn 18 triệu người—gần một nửa dân số—cần viện trợ nhân đạo.
“Ước tính có khoảng 1,5 triệu trẻ em có nguy cơ bị trầm cảm, lo lắng, rối loạn căng thẳng sau sang chấn và các tình trạng tâm thần khác. Và tôi đặc biệt đề cập đến điều này bởi vì nó cho thấy tác động khủng khiếp mà chiến tranh gây ra đặc biệt đối với trẻ em,” ông Tuerk nói.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc Michele Taylor nói Hoa Kỳ phẫn nộ trước những hành động tàn bạo đã gây ra trong cuộc chiến chống Ukraine. Bà kêu gọi Nga chấm dứt chiến tranh và cho biết Washington đoàn kết với người dân Ukraine.