Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không dự tang lễ nhà lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô, Mikhail Gorbachev, từ chối dành cho người đã không ngăn chặn được sự sụp đổ của đế chế Liên Xô trọn vẹn các danh dự nhà nước mà ông Boris Yeltsin từng được trao.
Ông Gorbachev được thần tượng hoá ở phương Tây vì đã để cho Đông Âu thoát khỏi sự kiểm soát của cộng sản Liên Xô, nhưng không được yêu chuộng trong nước vì tình trạng hỗn loạn gây ra bởi những cải cách ‘đổi mới’ của ông. Ông sẽ được chôn cất ngày 3/9 sau một buổi lễ công khai tại Sảnh cột ở Moscow.
Đại sảnh này, trong tầm nhìn của Điện Kremlin, là nơi diễn ra tang lễ của các nhà lãnh đạo Liên Xô như Vladimir Lenin, Josef Stalin và Leonid Brezhnev. Đám tang của ông Gorbachev không phải là một quốc tang dù có sự hiện diện của đội tiêu binh danh dự.
Truyền hình nhà nước ngày 1/9 chiếu cảnh ông Putin trang trọng đặt hoa hồng đỏ bên cạnh quan tài của ông Gorbachev tại Bệnh viện Lâm sàng Trung ương ở Moscow, nơi ông qua đời hôm 30/8 ở tuổi 91.
Ông Putin làm dấu thánh giá theo Chính thống giáo của Nga trước khi chạm nhẹ tay vào mép quan tài.
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói vì lịch trình làm việc nên ông Putin không thể viếng vào ngày 3/9 nên tới viếng tại bệnh viện hôm nay.
Vẫn theo lời ông Peskov, tang lễ của ông Gorbachev sẽ có “các yếu tố” của một lễ tang cấp nhà nước, và rằng nhà nước đang hỗ trợ tổ chức.
Tuy nhiên, có sự tương phản rõ rệt với đám tang của ông Yeltsin, người gạt ông Gorbachev ra bên lề khi Liên Xô tan rã và đích thân chọn ông Putin, một sĩ quan tình báo chuyên nghiệp của KGB, làm người kế nhiệm.
Khi ông Yeltsin qua đời vào năm 2007, ông Putin đã tuyên bố ngày quốc tang và cùng với các nhà lãnh đạo thế giới tham dự quốc tang tại Nhà thờ Chúa Cứu thế ở Moscow.
Sự can thiệp của Nga vào Ukraine dường như nhằm đảo ngược ít nhất một phần sự sụp đổ của Liên Xô mà ông Gorbachev đã không thể ngăn chặn vào năm 1991.
Quyết định của ông Gorbachev để các nước trong khối cộng sản Liên Xô hậu chiến đi theo con đường riêng của họ, và để Đông và Tây Đức thống nhất, đã giúp kích hoạt các phong trào dân tộc chủ nghĩa trong 15 nước cộng hòa thuộc Liên Xô mà ông không thể dập tắt.
Năm năm sau khi lên nắm quyền vào năm 2000, ông Putin gọi sự tan rã của Liên Xô là “thảm họa địa chính trị lớn nhất trong thế kỷ 20”.
Hơn 15 giờ đồng hồ sau khi ông Gorbachev qua đời, ông Putin mới công bố một thông điệp chia buồn chừng mực rằng ông Gorbachev đã có “tác động to lớn đến tiến trình lịch sử thế giới” và “thấu hiểu sâu sắc rằng cải cách là cần thiết” để giải quyết các vấn đề của Liên Xô vào những năm 1980.
Sáng hội Gorbachev cho biết tang lễ sẽ bắt đầu lúc 12 giờ trưa, không phải 10 giờ sáng như thông báo trước đó.