Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 3/3 nêu đích danh mối quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc là trọng tâm của chính quyền Tổng thống Joe Biden và khẳng định Trung Quốc là “thách thức địa chính trị lớn nhất” của thế kỷ này.
Trong bài diễn văn tại Bộ Ngoại giao, ông Blinken tìm cách chỉ ra chính sách ngoại giao sẽ mang lại lợi ích cho người lao động và các gia đình Mỹ như thế nào, và ông nói đó là yếu tố then chốt trong cách tiếp cận của chính quyền mới.
Ông Biden muốn chỉ ra sự khác biệt của tân chính quyền với chính sách “Nước Mỹ Trên Hết” của cựu Tổng thống Donald Trump khi tái giao tiếp với các đồng minh và đặt trọng tâm vào ngoại giao đa phương, trong khi cũng công nhận rằng thế giới đã thay đổi kể từ khi ông phục vụ trong chính quyền Obama trước kia.
Trung Quốc là nước duy nhất nằm trong 8 ưu tiên mà Ngoại trưởng Mỹ nêu lên, bao gồm nỗ lực để tránh một đại dịch toàn cầu nữa, chặn đứng biến đổi khí hậu và thúc đẩy dân chủ ở nước ngoài.
Trung Quốc là quốc gia duy nhất với sức mạnh có thể thách thức nghiêm trọng khả năng của Mỹ định hình hệ thống toàn cầu về “luật lệ, các giá trị và các mối quan hệ,” ông Blinken nói.
“Quan hệ của chúng ta với Trung Quốc sẽ là cạnh tranh khi nên cạnh tranh, hợp tác khi có thể hợp tác, và đối thủ khi phải là đối thủ,” ông Blinken nhấn mạnh.
Hai nước mạnh nhất thế giới bất đồng về ảnh hưởng tại vùng Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, những tập tục kinh tế của Bắc Kinh, vấn đề Hong Kong, Đài Loan và nhân quyền tại vùng Tân Cương, Trung Quốc.
Tổng thống Joe Biden gọi Bắc Kinh là “đối thủ cạnh tranh nghiêm trọng nhất” của Mỹ và chính quyền của ông đã cho thấy sẽ tiếp tục mạnh mẽ chính sách cứng rắn với Trung Quốc như dưới thời ông Trump.
Giao tiếp với Trung Quốc “từ vị thế vững mạnh” trong lúc chính quyền nỗ lực làm điều đó “đòi hỏi đấu tranh cho các giá trị của chúng ta khi nhân quyền bị vi phạm tại Tân Cương hay khi dân chủ bị chà đạp tại Hong Kong, vì nếu chúng ta không làm như vậy, Trung Quốc sẽ hành động mà không bị trừng phạt,” ông Blinken nói.
Ông Blinken từng loan báo tán thành với quả quyết của người tiền nhiệm Mike Pompeo là có tình trạng diệt chủng người Hồi Giáo tại Tân Cương nhưng ông không dùng từ này trong bài diễn văn của ông.
Các nhà hoạt động và chuyên gia Liên hiệp quốc cho biết một triệu người Hồi Giáo Uighur bị giam trong các trại tập trung Trung Quốc. Trung Quốc bác vi phạm nhân quyền và nói các trại này đào tạo nghề và là cần thiết để chống chủ nghĩa cực đoan.