Với con số tử vong trên toàn thế giới vì COVID-19 vượt quá 20.000 người trong tuần này, những nỗ lực đang được đẩy mạnh để tìm cách chữa trị virus corona là chú tâm hàng đầu trong việc chấp nhận các loại thuốc hiện được sử dụng để chống các bệnh khác.
“Con đường ngắn nhất để chữa trị, chúng tôi nghĩ là điều chỉnh lại mục đích của các thứ thuốc hiện có căn cứ trên sự hiểu biết của chúng ta về cơ chế hoạt động của thuốc,” Bác sĩ Hana Aksekrod, giáo sư dự bị về các bệnh truyền nhiễm tại Trường Y và Khoa học Sức khỏe, Đại học George Washington nói.
Virus corona chủng mới này gây bệnh COVID-19, một chứng bệnh về đường hô hấp có thể làm chết người trong khoảng 2% dân số, đặc biệt là người lớn tuổi và những người đang có vần đề về sức khỏe như tiểu đường và cao máu. Virus COVID-19 liên hệ đến virus gây chết người khác đã gây ra vụ bùng phát rộng rãi gần đây là bệnh SARS, hội chứng hô hấp cấp tính trầm trọng, và MERS, hội chứng hô hấp Trung Đông.
Các chyên gia bệnh truyền nhiễm tin rằng một vaccine có thể được tìm ra để ngừa lây nhiễm virus corona, nhưng thử và xét nghiệm để chế ra được vaccine an toàn và hữu hiệu và sản xuất trên toàn thế giới có thể mất một năm hay lâu hơn.
Hiện nay chưa có thuốc chữa trị virus corona, nhưng một loạt các loại thuốc đang được thử nghiệm thuộc về 3 loại kết quả chính: trung lập virus, giảm một số triệu chứng đe dọa sinh mạng, và tăng cường hệ thống miễn nhiễm của bệnh nhân để chống nhiễm trùng.
Trung lập virus
Thuốc chữa sốt rét chloroquine và hydrochloroquine, được nghiên cứu tại một số nước để có thể ngăn ngừa lây nhiễm virus corona hay giết virus trong những giai đoạn đầu tiên của việc lây nhiễm. Đây là một loại thuốc tổng hợp và Tổng thống Donald Trump gọi là “thay đổi cục diện”- nhưng các nhà khoa học dè dặt là cẩn phải nghiên cứu thêm nữa để kiểm chứng kết quả.
Chloquine và hydroxychloroquine hoạt động như thế nào?
“Lý thuyết hiện nay là thuốc này can thiệp vào khả năng của virus chui vào tế bào bệnh nhân và làm tế bào ít thân thiện với virus. Và nếu virus không làm tế bào nhiễm trùng, thì virus sẽ không hữu hiệu trong việc nhân giống và tự sao chép thêm,” Bác sĩ Akselrod nói.
Loại thuôc sốt rét hỗn hợp này đã dược nghiên cứu từng nhóm nhỏ tại Pháp và Trung Quốc với những kết quả lẫn lộn. Các cuộc nghiên cứu lớn hơn đang được tiến hành.
Ngay cả khi chloroquine và hydroxychloroquine chứng tỏ hiệu nghiệm chống lại virus corona, nhưng có thể có những phản ứng phụ nghiêm trọng cần cứu xét, trong đó có bệnh tim đập loạn nhịp và có thể độc hại nếu dùng quá liều.
“Chúng ta cũng biết là đã có nhiều ca mà mọi người nghĩ rằng họ có thể an toàn đối với COVID-19 nếu dùng thuốc này và cuối cùng là tự đầu độc mình,” ông Akselrod nói.
Một thuốc khác có tên là remdisivir không hữu hiện trong việc chữa trị bệnh nhân bị lây nhiễm virus Ebola giết người, đã chứng tỏ có nhiều hứa hẹn trong việc chữa trị bệnh nhân COVID-19. Như thuốc sốt rét, remdesivir cũng ngăn virus corona xâm nhập tế bào người bệnh và sanh sôi nảy nở. Những cuộc thử nghiệm rộng rãi hơn cũng đang được tiến hành,
Làm giảm triệu chứng
COVID-19 vào phổi trong nhiều trường hợp gây ra nhiễm trùng, tắc nghẽn, khó thở, sưng phổi và đường hô hấp suy sụp.
Thuốc chữa thấp khớp có tên là Kevzara nằm trong số các thứ thuốc được thử nghiệm để chữa các triệu chứng của COVID-19. Thuốc này nhằm vào một phần của hệ thống miễn nhiễm của cơ thể.
Kevzara hoạt động như thế nào?
“Thuốc can thiệp vào viêm, là một phần của cơ chế tự vệ của cơ thể để đáp ứng với nhiễm trùng. Lý thuyết về thuốc này là ngăn việc lan tràn, và việc này xảy ra sau khi nhiễm trùng đã xảy ra và đã phát triển, có lẽ sự nghiêm trọng từ ảnh hưởng của virus và sự nghiêm trọng của triệu chứng có thể được giảm bớt bằng cách ngăn chặn phần này của phản ứng miễn nhiễm,” ông Akselrod nói.
Trong khi Kevzara và các loại thuốc chống viêm khác có thể giúp giảm bớt tắt nghẽn và những vấn đề hô hấp do virus corona gây ra, có những lo ngại là thuốc này cũng có thể can thiệp với khả năng của hệ thống miễn nhiễm chống nhiễm trùng.
Thuốc sốt rét chloroquine và hydroxychloroquine cũng có tính chất chống viêm có thể giúp giảm tắt nghẽn liên hệ đến virus corona.
Tăng cường miễn nhiễm
Cơ quan Quản trị Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ trong tuần này đã chấp thuận việc chữa trị bằng huyết tương chữa cho những bệnh nhân COVID-19 nặng. Chuyện này liên hệ đến việc trích kháng thể trong huyết tương của những bệnh nhân virus corona hoàn toàn bình phục để tiêm vào người bị nhiễm virus.
“Điều chúng tôi làm là kỹ thuật thấp, loại giải pháp cũ, lấy huyết tương từ những người đã bình phục như đã từng làm trước khi khám phá ra thuốc kháng sinh,” Bác sĩ Shmuel Shoham, phó giáo sư Trường Y, Đại học Johns Hopkins, nói. Ông thuộc toán thử nghiệm huyết tương trên nhiều loại bệnh cúm khác nhau.
Dùng huyết tương lên những người bệnh nặng có thể đáng được thử nghiệm, Bác sĩ Shoham nói, nhưng những cuộc thử nghiệm vừa qua trong giai đoạn cuối của nhiễm trùng chứng tỏ không hiệu nghiệm. Thay vào đó, ông nói việc này “có ý nghĩa khoa học nhiều hơn” khi sử dụng tiến trình này cho phòng ngừa và chữa trị sớm.
Một việc chữa trị gần đây thất bại là dùng thuốc chữa HIV chứng tỏ không hiệu nghiệm trong vụ thử nghiệm mới đây.
Gần 70 loại thuốc hiện hữu đã được xác nhận có thể phòng ngừa hay chữa trị COVID-19, theo như trang mạng khoa học sinh thái bioRxiv.
Các chuyên gia bệnh truyền nhiễm không muốn suy đoán thời gian để hoàn tất tiến trình thử nghiệm và chuẩn nhận, cũng như thời gian mà các công ty dược tăng cường sản xuất để đáp ứng nhu cầu toàn thế giới, nhưng họ nói rằng ít nhất phải mất nhiều tháng.