Chính phủ Trung Quốc hôm thứ Sáu 31/5 cho biết họ đang lập sổ đen về các đối tượng “không đáng tin cậy” gồm các công ty và người nước ngoài. Đây dường như là bước đi đầu tiên để trả đũa việc Hoa Kỳ không cho phép cung cấp các công nghệ quan trọng của Mỹ cho các công ty Trung Quốc.
Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết sổ đen sẽ bao gồm các công ty, cá nhân và tổ chức nước ngoài “không tuân thủ các quy định thị trường, vi phạm tinh thần hợp đồng, phong tỏa và ngừng cung cấp cho các công ty Trung Quốc vì lý do phi thương mại, và làm tổn hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc”.
Bộ không nói chi tiết là các công ty hoặc tổ chức nào sẽ bị bộ đưa vào sổ đen, hoặc điều gì sẽ xảy ra với họ. Bộ cho biết các biện pháp cụ thể sẽ được công bố “trong tương lai gần”.
Mặc dù vậy, ngôn từ của họ khá giống với những lời lẽ của chính phủ Mỹ. Trong những tháng gần đây, chính phủ Mỹ đã đưa các công ty Trung Quốc vào sổ đen mà Mỹ gọi là danh sách các công ty cần có giấy phép đặc biệt mới được mua các cấu kiện và công nghệ của Mỹ.
Nếu động thái hôm 31/5 là sự tính toán để đánh vào các công ty công nghệ Mỹ theo kiểu ăn miếng trả miếng, Bắc Kinh sẽ có nhiều mục tiêu vì hầu hết các công ty công nghệ Mỹ đều có sự hiện diện đáng kể ở Trung Quốc.
Thông báo với lời lẽ mơ hồ của Trung Quốc cũng dọn đường để họ có cơ hội trả đũa theo các hình thức khác, có thể đánh vào các cá nhân hoặc công ty phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc để bán sản phẩm.
Nếu Trung Quốc quyết định nhắm mục tiêu vào các cá nhân cụ thể, điều đó có thể làm cho người nước ngoài phải cân nhắc kỹ về việc có nên kinh doanh ở Trung Quốc hay không. Điều đó cũng có thể giúp Bắc Kinh có cách để trừng phạt các công ty Mỹ mà không buộc họ phải ngừng hoạt động theo cách có thể gây tổn hại cho nền kinh tế Trung Quốc hoặc cho triển vọng tăng trưởng dài hạn của nước này.
Nhưng Trung Quốc phải cẩn thận trong cách trả đũa, vì nhiều công ty Mỹ đã xem xét lại việc họ phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc và các nhà cung cấp Trung Quốc.
Nếu cả Trung Quốc lẫn Mỹ đều không xuống thang, tình trạng bên bờ vực chiến tranh có thể vĩnh viễn làm đứt gãy các chuỗi cung ứng đang quện nền kinh tế hai nước lại với nhau.
Bất kỳ động thái nào làm đóng cửa các công ty công nghệ của Mỹ hoạt động tại Trung Quốc đều có thể làm tổn thương các công ty Trung Quốc và sự phát triển công nghệ về dài hạn của nước này.
Việc ép buộc các công ty Mỹ bật ra khỏi chuỗi cung ứng điện tử của Trung Quốc có thể có tác động lớn đến các nhà sản xuất Trung Quốc. Điều đó cũng rất có thể sẽ đẩy nhanh chiến lược của các công ty công nghệ Mỹ về đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ ra xa khỏi Trung Quốc.
(Thời báo New York, CNN)