Trong lúc các nhà điều tra lùng kiếm qua các dữ liệu và mảnh vụn của chiếc hộp đen để tìm ra nguyên do tai nạn xảy ra cho chuyến bay số 9267 của hãng hàng không Metrojet của Nga trên không bán đảo Sinai của Ai Cập, các chuyên gia nói Nga cần phải tiến hành thêm các biện pháp giải quyết những vấn đề về hệ thống trong thành tích an toàn hàng không của nước này.
Trong khi hãng hàng không Metrojet bác bỏ những gợi ý cho rằng một sơ suất kỹ thuật hay phi công có thể khiến cho chiếc Airbus Á rơi xuống từ bầu trời chỉ vài phút sau khi đạt cao độ bay bình thường, giới hữu trách Nga đang cứu xét mọi khả năng, kể cả khủng bố.
Ông Vadim Lukashevich, một chuyên gia độc lập về an toàn hàng không và công nghiệp không gian Nga, tin rằng có nhiều phần chắc nhất là một trục trặc kỹ thuật.
Ông nói với văn phòng đài VOA ở Moscow rằng, “Tất cả những gợi ý khác, những giả thuyết, phiên bản cho rằng một vụ nổ trên máy bay hay tác động từ bên ngoài, có thể là vũ khí chống máy bay của ai đó, tôi tin đều là thiếu nhất quán bởi vì tình huống không phát triển ngay lập tức. Sự kiện tăng cao độ vào phút chót cho thấy có điều gì đó xảy ra ngay trên máy bay.”
Phát biểu tại Moscow hôm thứ hai, phó giám đốc Metrojet, ông Aleksander Smirnov, nói những dao động trong độ cao và vận tốc của máy bay có thể cho thấy các phi công gắng sức kiểm soát máy bay.
Các trục trặc kỹ thuật
Ông Lukashevich cho rằng trục trặc kỹ thuật chẳng may là điều quá thông thường trong công nghiệp hàng không Nga bởi vì an toàn hàng không đã sa sút đáng kể sau khi Liên bang Xô viết tan rã. Ông lập luận, “Mức độ tham nhũng đã gia tăng và thông thường các phụ kiện và thiết bị giả được sử dụng. Máy bay không trải qua quá trình bảo trì và chuẩn bị bay thích đáng.”
Ông Lukashevich là một người thẳng thắn chỉ trích các chính sách hàng không của Nga và nói vì lý do đó ông đã bị sa thải khỏi chức vụ tại một trung tâm nghiên cứu trước đây trong năm.
Ông Lukashevich cho rằng các yếu tố này là lý do vì sao an toàn hàng không ở Nga, như một phần của Công đồng các nước Độc lập (CIS) tệ hại hơn nhiều so với mức trung bình trên toàn cầu. Theo Hiệp hội Chuyên chở Hàng không Quốc tế IATA, CIS có thành tích tệ nhất trong các khu vực trên thế giới từ 2009 cho đến 2013.
Thành tích An toàn Hàng không
Thành tích an toàn hàng không của CIS cho thấy có tiến bộ nhiều trong những năm gần đây hơn. Tỷ lệ thiệt hại thân máy bay, một thước đo thiệt hai không thể sửa chữa được tính sau 1 triệu lượt bay, đã sụt từ 0,83 trong năm 2014 từ mức 2,74 trong 5 năm. Các hãng máy bay của CIS có đăng ký để Kiểm soát An toàn Hoạt động của IATA (IOSA), đang dự tính đưa các hãng máy bay vào khuôn khổ tiêu chuẩn toàn cầu, đã có để xảy ra tai nạn nào trong năm 2013 và 2014.
Nhưng trong khi một số các hãng máy bay lớn hơn của Nga, kể cả hãng hàng không quốc doanh Aeroflot, nằm trong danh sách IOSA, nhiều công ty nhỏ hơn như Kogalymavia của Metrojet, không có trong danh sách này.
Ông Lukashevich nói việc một số chính trị gia Nga bàn tính chuyện buộc các công ty nhỏ sáp nhập với các công ty lớn không giải quyết được vấn đề. Ông nói Nga cần phải tập trung tất cả các cơ quan xử lý hàng không và thực thi tốt hơn các tiêu chuẩn về mọi mặt.
Ông nói, “Tôi nghĩ ta cần phải đa dạng hóa các công ty hàng không, lớn nhỏ, quốc doanh và tư nhân, giá rẻ, v..v… để cho phép cạnh tranh bởi vì chỉ có cạnh tranh mới có tác dụng phục vụ lợi ích của hành khách. Vai trò của nhà nước là kiểm soát tất cả các công ty không lệ thuộc vào kích thước và vị thế của các công ty đó.” Ông kết luận rằng, “Điều chẳng may là tôi không thấy một đường lối như vậy, mặc dù đã diễn ra một ngày để tang hôm chủ nhật.”
Thông tấn xã Interfax của Nga hôm thứ hai trích thuật lời Bộ trưởng Tư pháp Alexander nói rằng còn quá sớm để bàn tới việc siết chặt các luật lệ an toàn hàng không của Nga cho đến khi tìm ra được nguyên do tai nạn.
Cái chết bi thảm của tất cả 224 người trên chuyến bay của Metroject từ vùng nghỉ mát Sharm el-Sheikh của Ai Cập bay về St.Petersburg đã khơi ra một số lời kêu gọi an toàn hàng không nhiều hơn ở Nga.
Ông Lukashevich nói, “Chẳng may, chúng ta nêu vấn đề an toàn hàng không ra sau khi thảm kịch đã xảy ra, sau khi có người chết. Chúng ta nói rất nhiều về việc ấy, và nói nhiều điều tốt, nhưng sau một thời gian thì mọi lời lẽ lại bị lãng quên cho đến khi xảy ra một tai nạn hàng không khác.”
Một vụ rớt máy bay gây chết người có liên quan đến một máy bay do Nga chế tạo đã xảy ra hôm thứ tư ở Nam Sudan.