Hàng ngàn người Bangladesh đổ ra đường phố hoan nghênh vụ hành quyết viên chức của một đảng Hồi giáo bị kết án phạm tội ác chống nhân loại, trong thời kỳ chiến tranh giành độc lập của Bangladesh năm 1971.
Nhà chức trách Bangladesh cũng siết chặt an ninh trên khắp nước hôm Chủ nhật sau khi ông Mohammad Qamuruzzaman bị treo cổ vì phạm các tội ác trong cuộc chiến giành độc năm 1971, khiến thành phần ủng hộ phe đối lập giận dữ.
Cảnh sát cho biết lực lượng cảnh sát tăng cường được triển khai trong thủ đô và các thành phố lớn khác sau khi nhà lãnh đạo đứng hàng thứ 3 của đảng Jamaat-e-Islami bị hành quyết trong nhà tù Dhaka vào cuối ngày Thứ bảy.
Một phát ngôn viên cảnh sát nói với hãng tin AFP:
“Chúng tôi cảnh giác trước bất cứ mưu toan nào nhằm gây hỗn loạn và bạo động”.
Ông cho biết cảnh sát và lực lượng bán quân sự tuần phòng ở các địa điểm quan trọng nhằm ngăn chận những người ủng hộ ông ta biểu tình.
Ông Qamaruzzaman được mai táng hồi sáng sớm Chủ nhật trong bối cảnh an ninh nghiêm nhặt, theo lời người anh của ông Kafil Uddin.
Các công tố viên nói rằng ông Qamaruzzaman, trợ lý tổng thư ký đảng Jamaat-e-Islami vào năm 1971 cầm đầu một nhóm dân quân cộng tác với quân đội Pakistan ở trung phần Bangladesh và đã chủ mưu vụ trong vụ sát hại ít nhất 120 nông dân không có võ khí.
Bangladesh đổ lỗi cho binh sĩ Pakistan và những người cộng tác ở địa phương về cái chết của 3 triệu người trong cuộc chiến giành lại độc lập từ Pakistan, kéo dài trong 9 tháng. Khoảng 200.000 phụ nữ bị cưỡng hiếp và khoảng 10 triệu người phải chạy sang các trại tị nạn ở nước láng giềng Ấn Độ.
Đảng Jamaat-e-Islami phản đối dữ dội vụ hành quyết và kêu gọi tổng đình công trên cả nước vào Thứ hai.
Cùng lúc, hàng ngàn người xuống đường trong thủ đô Dhaka và các thành phố khác hoan nghênh vụ hành quyết, một dấu hiệu tán thành của công chúng về các vụ xử tội ác chiến tranh do Thủ tướng Sheikh Hasina phát động. Thêm các vụ biểu tình ủng hộ vụ hành quyết được dự định diễn ra vào Chủ nhật.
“Chúng tôi vui mừng vì công lý cuối cùng đã được thực thi,”anh Mohammad Al Masum, một sinh viên theo học tại Đại học Dhaka, tham gia đoàn người tại Quảng trường Shabagh nói, “Tôi không chứng kiến cuộc chiến, nhưng tôi chắc chắn rằng các gia đình bị mất người thân yêu sẽ vui vào ngày hôm nay.”
Thủ tướng Hasina tuyên bố cương quyết tiếp tục các vụ xử án mặc dù áp lực từ nước ngoài và từ phe đối lập trong nước.
Đảng Jamaat-e-Islami, chiếm được khoảng 2% đến 3% phiếu bầu, đã bị suy yếu nhiều vì các lãnh đạo cấp cao của đảng này bị kết tôi. Một trợ lý thư ký khác là ông Abdul Quader Mollah, bị hành quyết năm 2013 vị các tội ác tương tự.
Hồi đầu tuần, Cao uỷ Nhân quyền Liên hiệp quốc Ravina Shamdasani, kêu gọi Bangladesh đừng thực hiện vụ hành quyết, với lập luận rằng vụ xử ông Qamaruzzman không hội đủ các tiêu chuẩn quốc tế.
Phản ứng của Hoa Kỳ
Hoa Kỳ tỏ ra thận trọng hơn trong việc đánh giá vụ xử, nhưng vẫn kêu gọi chính phủ Bangladesh đừng tiến hành cuộc hành quyết. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Marie Harf nói trong một tuyên bố đưa ra một khoảng thời gian ngắn trước khi bản án được thi hành:
“Chúng tôi đã thấy tiến triển, nhưng vẫn tin rằng các cải thiện thêm nữa … có thể bảo đảm những thủ tục này đáp ứng các nghĩa vụ quốc nội và quốc tế,”
Chính phủ Bangladesh nói rằng vụ xử đáp ứng các tiêu chuẩn hợp lệ, bị can được cơ hội phản đối lời buộc tội của công tố trong phiên toà công khai và kháng cáo phán quyết của tòa lên đến Tối cao Pháp viện. Tuy nhiên, bị cáo Qamaruzzaman không xin tổng thống khoan hồng.
Các vụ xử đầu tiên sau khi Bangladesh độc lập cách nay 4 thập niên, đã bị ngừng lại sau vụ ám sát tổng thống Bangladesh lúc đó và cimg4 là nhà lãnh đạo giành độc lập Sheikh Mujibur Rahman – thân phụ của bà Hasina – và hầu hết thành viên trong gia đình ông trong cuộc đảo chính của quân đội năm 1975. Thủ tướng Hasina phục hồi tiến trình này, thực hiện đúng lời bà cam kết trước cuộc bầu cử năm 2008.