Vụ sát hại đại sứ và 3 nhà ngoại giao Mỹ ở Libya cùng với vụ tấn công vào đại sứ quán Hoa Kỳ ở Ai Cập đang gây quan ngại trên khắp thế giới trong khi tất cả các sứ quán ở nước ngoài đều duyệt lại các tập tục về an ninh. Các vụ việc xảy ra vào dịp tròn 11 năm những vụ tấn công khủng bố 11 tháng 9 nhắm vào Hoa Kỳ, khiến nhiều người tin rằng đó là những vụ tấn công đã được hoạch định sẵn. Thông tín viên VOA Carolyn Presutti đã nói chuyện với một vị cựu đại sứ có thể liên hệ với những vụ tấn công mới nhất này.
Các đại sứ quán của Hoa Kỳ không còn lạ gì với vấn đề khủng bố.
Năm 2011 ở Afghanistan. Các phần tử nổi dậy Taliban đã phục kích sứ quán và lực lượng NATO, 7 người thiệt mạng.
Năm 2008, ở Yemen. Những kẻ tấn công có vũ trang và bom gài trong xe bên ngoài sứ quán đã làm 19 người thiệt mạng.
Năm 1998. Các vụ đánh bom cùng lúc tại Kenya và Tanzania. Hơn 200 người chết.
Và giờ đây, đại sứ Hoa Kỳ ở Libya, ông Christopher Stevens cùng 3 nhà ngoại giao khác đã thiệt mạng khi các phần tử quá khích xông vào lãnh sự quán Hoa Kỳ ở Benghazi.
Ông Christopher Hill đã làm đại sứ Hoa Kỳ tại Iraq, Nam Triều Tiên, Ba Lan và Macedonia. Ông cho biết ông đã theo dõi biến chuyển về an ninh suốt nhiều năm trường.
Ông Hill nói: “Khi tôi mới gia nhập ngành ngoại giao, một người khách có thể đi vào một sứ quán, hoặc có thể bị một nhân viên canh gác chặn lại. Nhưng chắc chắn là không có bức tường kiên cố như ngày nay.”
Ðại sứ quán của ông Hill ở Macedonia năm 1999 đã bị xâm nhập khi một số cảnh sát viên địa phương bị người biểu tình khống chế. Ông nói ngay cả bây giờ, việc để cho các nhân viên địa phương canh gác ngoại vi là điều thông thường, nhưng điều khác biệt ở Libya là đám đông được vũ trang quá hùng hậu. Sau cuộc biểu tình năm 1999 ở Macedonia, các giới chức đã thảo luận việc đóng cửa sứ quán, nhưng ý kiến đó đã bị bác bỏ.
Ông Hill nói: “Nếu chúng tôi đóng cửa tòa đại sứ, thì chúng tôi lo ngại rằng các đại sứ quán khác cũng làm theo, và rút cuộc chúng ta sẽ vấp phải một vấn đề chính trị còn tệ hại hơn. Vì thế mà chúng tôi tăng cường bằng cách đưa thêm các binh sĩ Thủy quân lục chiến.”
Và đó chính là biện pháp kế tiếp cho Libya. 50 binh sĩ thủy quân lục chiến -- một đội An ninh Chống Khủng bố - đã được bố trí để bảo vệ các cơ sở của Hoa Kỳ. Ngoại trưởng Hillary Clinton tuyên bố:
Bà Clinton nói: “Một nước Libya tự do và ổn định vẫn là lợi ích và an ninh của nước Mỹ, và chúng ta sẽ không chối bỏ điều đó.”
Các đại sứ quán Hoa Kỳ ở ít nhất 7 nước đang cảnh báo về việc có thể xảy ra các hành động bài Mỹ và đang khuyến cáo người Mỹ đề cao cảnh giác.
Ông Hill nói: “Ðiều mọi người phải làm là đề cao cảnh giác đề phòng và biết trước những gì có thể xảy ra. Nhưng nhiều khi trong những lúc căng thẳng như thế này, những gì ta nghĩ có thể xảy ra lại xảy ra quá nhanh và quá mãnh liệt so với dự kiến của mình. Ta thường được yêu cầu hãy mường tượng ra những gì không thể tưởng tượng nổi. Mường tượng có một nhóm nhỏ nào đó dự định tấn công tòa đại sứ thì lại biến ra thành một nhóm lớn hơn nhiều so với bất kỳ thông tin tình báo nào có thể cảnh giác chúng ta.”
Các cơ sở của Hoa Kỳ trên khắp thế giới nay đang duyệt lại tình hình an ninh và cứu xét các điểm yếu có thể có…tất cả đều nằm trong một nỗ lực tích cực đề phòng, thay vì phản ứng bằng cách tăng cường an ninh tiếp theo một thảm kịch như đã xảy ra hôm thứ ba.