Tổng thống Trump vừa tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới phía nam hôm thứ Sáu 15/2, cho phép ông trích ra hàng tỷ đô la để xây bức tường biên giới mà Quốc hội đã từ chối tài trợ.
Trong tuyên bố được phát trên truyền hình, đọc tại Vườn hồng của Nhà Trắng, ông Trump cho biết sẽ ký ban hành tuyên bố để bảo vệ đất nước khỏi ma túy, tội phạm và di dân bất hợp pháp đi qua biên giới qua ngả Mexico, và ông coi những tệ nạn vừa nêu là những mối đe dọa to lớn đối với an ninh quốc gia.
Tuyên bố tình trạng khẩn cấp sẽ cho phép ông Trump chuyển 3,6 tỷ đô la từ ngân sách dành cho các dự án xây dựng quân sự sang xây tường biên giới, các quan chức Nhà Trắng cho biết. Ông Trump cũng sẽ sử dụng thẩm quyền tùy ứng của tổng thống về ngân sách, để trích ra 2,5 tỷ đô la từ các chương trình liên bang và 600 triệu đô la từ quỹ tịch thu tài sản của Bộ Tài chính.
Kết hợp với 1,375 tỷ đô la được cấp cho việc xây tường rào trong gói chi tiêu được Quốc hội thông qua vào tối 14/2, rốt cuộc ông Trump sẽ có khoảng 8 tỷ đô la để thúc đẩy việc xây tường rào mới và sửa chữa hoặc thay thế tường rào hiện có dọc biên giới trong năm nay, số tiền đó nhiều hơn đáng kể con số 5,7 tỷ đô la mà Quốc hội từ chối cấp cho ông.
Được phác họa hôm 14/2, quyết định của tổng thống Trump, lập tức bị đảng Dân chủ và một số người trong đảng Cộng hòa, lên án.
Họ cho rằng ông Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia là một hành động lạm quyền và vi hiến.
“Đây đơn thuần là sự tiếm quyền lực của một tổng thống bị thất vọng, ông ta đã vượt ra ngoài các giới hạn của luật pháp để cố đạt được những gì ông ta đã không đạt được trong một tiến trình hợp hiến”, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, đại diện bang California, và Thượng nghị sĩ Chuck Schumer của New York, lãnh đạo khối thiểu số ở Thượng viện, nói trong một tuyên bố chung.
Hai nhà lập pháp này thề sẽ cố gắng lật ngược quyết định của ông Trump, họ kêu gọi những người bên đảng Cộng hòa hãy cùng chung tay với họ.
“Tổng thống không cao hơn luật pháp”, họ nói, “Quốc hội không thể khoanh tay để tổng thống xé bỏ Hiến pháp”.
Các đảng viên Dân chủ ở Hạ viện có kế hoạch đưa ra dự luật nhằm ngăn chặn động thái của Tổng thống, dự luật đó có thể được cả hai viện thông qua nếu giành được phiếu của 6 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa từng chỉ trích bản tuyên bố của ông Trump. Trong trường hợp đó, ông Trump sẽ rơi vào tình thế phải lần đầu tiên sử dụng quyền phủ quyết trong nhiệm kỳ tổng thống của ông.
(AP, New York Times, Washington Post)