Một cựu đại sứ Mỹ mới nói với VOA rằng ông “rất vui vì chính quyền của ông Trump không còn theo đuổi việc trục xuất những người tị nạn Việt Nam tới Hoa Kỳ trước năm 1995”.
Ông Ted Osius hồi đầu năm nay từng công khai chuyện “từ chức” vì bất đồng với chính sách của Tổng thống Trump, sau khi “bị ép” về kế hoạch trục xuất người gốc Việt mà ông nói “không có tổ quốc để trở về”.
Khi được hỏi cảm nghĩ về những hệ lụy xảy ra đối với mình sau khi lên tiếng phản đối bước đi của Nhà Trắng, cựu quan chức ngoại giao Hoa Kỳ có nhiều duyên nợ với Việt Nam hôm 27/11 nói với VOA Việt Ngữ rằng ông “có thể nhìn vào mắt con mình và nói với chúng rằng cha chúng đã làm điều đúng đắn vào thời điểm khó khăn”.
Ông Osius nói thêm rằng ông cũng “có thể đối mặt với gia đình những người có lẽ đã bị trục xuất và cảm thấy tự hào rằng tôi đã chọn lên tiếng”.
“Đối với tôi, im lặng không phải là một lựa chọn đúng luân thường đạo lý và có đạo đức”, cựu đại sứ Mỹ, hiện là cố vấn cấp cao của tập đoàn tư vấn Albright Stonebridge Group, nói.
Tôi có thể nhìn vào mắt con mình và nói với chúng rằng cha chúng đã làm điều đúng đắn vào thời điểm khó khăn.
Trong bài viết có tựa đề “Lên tiếng” trên trang của Hiệp hội các Nhà ngoại giao Mỹ hồi tháng Tư, ông Osius nói rằng ông “được yêu cầu phải thúc ép chính phủ ở Hà Nội nhận từ Mỹ hơn 8 nghìn người, phần lớn từng bỏ chạy khỏi Miền Nam Việt Nam bằng thuyền những năm sau cuộc chiến”.
“Phần lớn những người bị nhắm mục tiêu trục xuất, đôi khi vì các vi phạm nhỏ nhặt, là người tị nạn từng sát cánh với Mỹ, những người trung thành với lá cờ của một quốc gia không còn tồn tại. Và họ bị 'đưa trở lại' nhiều năm sau tới một quốc gia do chính quyền cộng sản nắm quyền mà họ chưa bao giờ hòa giải. Tôi lo ngại nhiều người sẽ trở thành các trường hợp dính tới nhân quyền và chính phủ của chúng ta có lỗi”, cựu đại sứ Mỹ viết.
Ông Osius nói với VOA Việt Ngữ rằng ông “không nghĩ người dân Mỹ ủng hộ việc trục xuất những người tị nạn chiến đấu bên cạnh lính Mỹ những năm 60 và 70 ở Việt Nam hoặc con cái của các binh sĩ Mỹ”.
Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, một hiệp định nhận trở lại công dân Việt được Hà Nội và Washington ký năm 2008 “không áp dụng đối với những công dân Việt Nam đã đến Hoa Kỳ trước ngày 12/7/1995, ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao”.
Đại diện của Bộ Ngoại giao Việt Nam hồi tháng Tư từng nói với VOA tiếng Việt rằng “việc tiếp nhận trở lại công dân Việt Nam là vấn đề quan trọng được Việt Nam và Hoa Kỳ thảo luận nghiêm túc”.
Phó Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Phương Trà nói tiếp rằng các cuộc thương thảo được thực hiện “trên cơ sở các thỏa thuận giữa hai bên, luật pháp và thông lệ quốc tế, trong đó có Hiệp định ký năm 2008 giữa chính phủ Hoa Kỳ và chính phủ Việt Nam về việc nhận trở lại công dân Việt Nam, đảm bảo các quyền và lợi ích chính đáng của công dân, phù hợp với quy định pháp luật của hai nước”.
Phía chính quyền của Tổng thống Trump cho rằng những ai vi phạm pháp luật của Mỹ không thuộc diện trên, theo The New York Times.
Tờ nhật báo này cũng dẫn lời phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ Katie Waldman nói về “các lỗ hổng nguy hiểm và các phán quyết sai lầm của tòa án”, buộc chính phủ phải thả “các tội phạm đầy bạo lực” thay vì trục xuất họ.
Khi được hỏi về chuyện trục xuất người Mỹ gốc Việt trong tương lai, cựu Đại sứ Osius nói rằng “tình hình chính trường [Mỹ] đã thay đổi”.
“Khi phe Dân Chủ giành lên đảm nhiệm vai trò lãnh đạo Hạ viện [vào đầu năm 2019], họ sẽ lấy ghế từ các dân biểu Cộng hòa đại diện khu vực Nam California và các vùng khác nơi lá phiếu của các cử tri Mỹ gốc Việt đóng vai trò sống còn”, ông nói.
“Tôi nghĩ sẽ khó cho chính quyền của ông Trump lại tìm cách trục xuất người mà không bị công chúng và Quốc hội soi xét”.