VietJoy

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 7/9 yêu cầu Bộ Tư pháp phải xác định danh tính của người viết bài bình luận ẩn danh phê phán ông trên tờ New York Times. Bài viết này được nói là của môt thành viên ‘phản kháng’ bên trong chính quyền Trump tìm cách chặn đứng những cơn bốc đồng nguy hiểm của ông Trump.

Trả lời phỏng vấn các phóng viên trên chiếc Không lực Một, ông Trump viện lý do ‘an ninh quốc gia’ khi kêu gọi Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions mở cuộc điều tra để lật mặt tác giả bài bình luận. Ông còn cho biết đang nghiên cứu khả năng có hành động pháp lý đối với tờ New York Times vì đã đăng bài viết đó hai ngày trước đây.

“Jeff nên điều tra ai là kẻ viết bài đó bởi vì tôi thật sự tin rằng đó là an ninh quốc gia,” Trump nói. “Nếu kẻ đó có quyền tiếp cận an ninh ở cấp độ cao. Tôi không muốn người ấy dự các cuộc họp.”

Tuy nhiên hoàn toàn không có khả năng Bộ Tư pháp có thể mở cuộc điều tra về bài xã luận đó. Mặc dù nó chỉ trích Trump nặng nề, nhưng không có thông tin mật nào được nêu trong bài viết hay tiết lộ đến tờ báo – vốn là một yêu cầu quan trọng cần phải có trước khi thậm chí một cuộc điều tra về rò rỉ thông tin được cân nhắc.

Tuy nhiên, lời kêu gọi của Trump là phép thử mới nhất đối với tính độc lập của Bộ Tư pháp theo quy định của luật pháp Mỹ. Cơ quan này phải tự mình có quyết định điều tra và truy tố mà Nhà Trắng không có quyền can thiệp.

Một ngày trước đó, những thuộc cấp hàng đầu của ông Trump đã lần lượt lên tiếng bác bỏ bài viết này trong một màn thể hiện lòng trung thành với ông Trump. Các quan chức chủ chốt về an ninh quốc gia và kinh tế cáo buộc tác giả bài viết là ‘hèn nhát’, ‘bất trung’ và ‘chống lại lợi ích của nước Mỹ’ – những từ ngữ nặng nề vốn rập khuôn theo cách nói của ông Trump.

Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News hôm 6/9, ông Trump nói tác giả bài viết ‘có lẽ không phải là người Cộng hòa, có lẽ không phải là người bảo thủ, mà có thể là một người có gốc rễ và vươn vòi trong bộ máy (deep state) vốn đã nằm trong hệ thống lâu nay.”

Tuy nhiên, danh sách những quan chức của chính quyền Trump có thể là tác giả rất dài. Nhiều người trong số họ đã từng thổ lộ với đồng nghiệp, bạn bè và phóng viên rằng họ cũng có cùng mối quan ngại như thế về năng lực của ông Trump.

Giới chức Nhà Trắng không phản hồi trước câu hỏi làm rõ yêu cầu của Trump là tác giả bài bình luận đó phải được giao nộp cho chính phủ cũng như về lý do an ninh quốc gia không có cơ sở mà ông đưa ra. Một số người đồng ý với lập luận của bài viết cho rằng phản ứng dữ dội của ông Trump càng xác nhận thêm những gì được nêu trong bài viết.

Ông Rudy Giuliani, luật sư riêng của ông Trump, cho rằng việc ông Trump yêu cầu điều tra chính thức về danh tính tác giả bài viết ‘là phù hợp’.

“Giả sử đó là người có quyền tiếp cận an ninh. Nếu họ cảm thấy viết như thế là đúng đắn thì có lẽ họ cảm thấy tiết lộ những bí mật an ninh quốc gia cũng là điều phù hợp. Phải tìm cho ra người đó và ngăn chặn người đó lại,” ông Giuliani nói.

Khi mà những nỗ lực ban đầu để lật mặt tác giả trở nên vô vọng, sự chú ý giờ đây chuyển sang vấn đề được nêu lên trong bài viết: Có phải Tổng thống Trump đang thật sự cầm cương chính phủ? Và liệu nhánh hành pháp rối loạn như thế có đặt ra mối nguy cho an ninh quốc gia hay không? Đây không phải là những điều mới mẻ mà đã được bàn tán ở Washington hơn cả năm nay.

Cựu giám đốc CIA John Brennan, một người chỉ trích Trump quyết liệt, nói với kênh NBC: “Trong nhánh hành pháp mà các nhân viên không hề tuân theo mệnh lệnh của người tổng điều hành thì không hề bền vững… Một con sư tử bị thương là con vật rất nguy hiểm, và tôi nghĩ Donald Trump đã bị thương.”

Tác giả khuyết danh viết rằng ‘Nhiều người do Trump chỉ định đã nguyện làm mọi thứ có thể để giữ gìn những định chế dân chủ của chúng ta trong khi ngăn chặn những cơn bốc đồng lệch phương hướng của ông ấy cho đến khi nào ông ấy về vườn’.

“Có thể cũng là an ủi được chút nào trong thời kỳ hỗn loạn này nhưng người dân Mỹ nên biết rằng vẫn còn có người lớn trong Nhà Trắng,” tác giả viết. “Chúng tôi hoàn toàn nhận ra những gì đang xảy ra. Và chúng ta đang tìm cách làm những gì đúng đắn trong khi Donald Trump thì không.”

Tác giả này nói các trợ lý của ông Trump ý thức được những sai lầm của ông ấy và ‘nhiều quan chức cấp cao trong chính quyền của ông ấy đang làm việc cật lực từ bên trong để ngăn chặn một phần nghị trình và những xu hướng tệ hại nhất của ông ấy’.

Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan nói ông không biết Quốc hội có thể có vai trò gì trong cuộc điều tra này trong khi dân biểu Mark Meadows của tiểu bang North Carolina, một đồng minh của ông Trump, nói rằng Quốc hội nên tham gia.