Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama hôm nay sẽ đưa ra một loan báo quan trọng về vấn đề di trú. Theo dự liệu, ông sẽ ký những mệnh lệnh hành pháp, không cần có sự chấp thuận của quốc hội, để giúp hàng triệu di dân không có giấy tờ hợp lệ ở Mỹ tránh bị trục xuất. Thông tín viên VOA Carolyn Presutti tường trình từ Tòa Bạch Ốc.
Vấn đề di dân bất hợp pháp đã làm dư luận Mỹ xôn xao rất nhiều hồi đầu năm nay, khi hàng vạn trẻ em từ các quốc gia Trung Mỹ vượt biên vào nước Mỹ. Trong khi đó, giới hữu trách Hoa Kỳ cũng đã trục xuất hàng vạn người di dân cư trú ở Mỹ bất hợp pháp, mặc dù những người đó có con cái sinh ra ở Mỹ.
Hai phe Cộng hòa và Dân chủ đã tranh cãi với nhau rất dữ dội về vấn đề cải cách di trú. Thượng viện do phe Dân chủ kiểm soát đã thông qua một dự luật cải tổ di trú hồi năm ngoái, nhưng Hạ viện do phe Cộng hòa chiếm đa số không chịu mang dự luật ra biểu quyết.
Tổng thống Obama nói rằng vì quốc hội không hành động nên ông phải hành động. Tối nay, ông sẽ loan báo việc thực hiện những hành động của hành pháp để giúp khoảng 5 triệu di dân không có giấy tờ hợp lệ khỏi bị trục xuất.
Nhà lãnh đạo Mỹ phát biểu như sau trên trang Facebook.
"Tôi sẽ loan báo từ Tòa Bạch Ốc một số biện pháp để bắt đầu sửa chữa hệ thống di trú bị hỏng của chúng ta."
Dư luận Mỹ xôn xao rất nhiều hồi đầu năm nay, khi hàng vạn trẻ em từ các quốc gia Trung Mỹ vượt biên vào Hoa Kỳ.
Một cuộc khảo sát do tờ Wall Street Journal và đài truyền hình NBC cùng thực hiện cho thấy 48% dân chúng Mỹ không tán thành việc giải quyết vấn đề di trú bằng những mệnh lệnh hành pháp. Những chính khách Cộng hòa, như thượng nghị sĩ John Cornyn, cũng không tán thành.
"Tổng thống sẽ nói với những người đã kiên nhẫn xếp hàng để chờ tới phiên mình, những người hành động theo đúng luật lệ, hãy quay lại đứng ở cuối hàng. Ông ấy nói tôi sẽ để cho hàng triệu người không hành động theo đúng luật lệ xếp hàng ở trước mặt các ông."
Việc sử dụng mệnh lệnh hành pháp không phải là không có tiền lệ.
Tổng thống George Bush và Tổng thống Ronald Reagan đã dùng mệnh lệnh hành pháp về di trú. Nhưng các nhà phân tích nói rằng những vấn đề lúc đó không gây nhiều tranh cãi như lúc này.
Ông Matthew Dallek, giáo sư chính trị học của Đại học George Washington, cho biết như sau.
Biểu tình trước Tòa Bạch Ốc kêu gọi Tổng thống Obama giúp di dân không có giấy tờ hợp lệ ở Mỹ khỏi bị trục xuất, ngày 28/8/2014.
"Tôi nghĩ rằng có một sự tức giận và bất mãn thật sự về phía những người thuộc phe Cộng hòa đối với những gì mà Tổng thống Obama đang làm. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp ông Obama không làm điều này, chúng ta cũng rất khó để thấy được một đường lối để hai bên hợp tác với nhau để có được một kế hoạch cải tổ toàn diện có tính chất lưỡng đảng."
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Josh Earnest cho biết Tổng thống Obama tin rằng những quyền hạn hiến định của ông cho phép ông phớt lờ quốc hội bằng một mệnh lệnh hành pháp. Ông Earnest nói thêm như sau.
"Như quí vị đã biết, Tổng thống Obama thường nói là chỉ có những quyết định khó khăn mới thật sự tới bàn làm việc của ông. Quyết định này có lẽ là một ngoại lệ."
Cách nay gần hai năm, Tổng thống Obama đã lên tiếng hô hào cho việc cải tổ di trú tại một trường học ở Las Vegas, nơi mà cứ 3 học sinh là có 2 người là người gốc Châu Mỹ La Tinh.
Hôm nay, Tổng thống Obama sẽ trở lại trường học này để trình bày những kế hoạch của ông.