Iran đưa ra đề nghị mới tại cuộc đàm phán hạt nhân
Posted: Tue Oct 15, 2013 11:53 am
Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araqchi nói rằng cuộc thuyết trình của Iran được nối tiếp bằng một cuộc hỏi đáp “nghiêm túc”, trước khi các nhà thương thuyết nghỉ giải lao vào giữa trưa.
Ông Araqchi tuyên bố như sau trong cuộc họp báo ngắn tại trung tâm báo chí.
"Chúng tôi rất nghiêm túc. Chúng tôi không có mặt ở đây chỉ với tính chất tượng trưng. Chúng tôi không tới đây để phí thời giờ. Chúng tôi nghiêm túc đối với cuộc thảo luận nhắm tới những mục tiêu rõ ràng giữa Iran và phía bên kia và chúng tôi tin rằng kế hoạch mà chúng tôi giới thiệu có khả năng đạt được mục tiêu đó."
Tại cuộc họp báo trước đó trong ngày hôm nay ở Geneve, phát ngôn viên Uûy ban Chính sách đối ngoại của Liên hiệp Âu châu, ông Michael Mann nói rằng ông không thể cung cấp chi tiết nào của đề nghị của Iran. Nhưng ông nói rằng trong cuộc thuyết trình gần 4 giờ đồng hồ, ngoại trưởng của Iran đã dùng nhu liệu điện toán PowerPoint để chiếu các tấm hình slide trong lúc trình bày kế hoạch của tân chính phủ Iran cho nhóm liên lạc của Liên hiệp quốc.
Các giới chức phương Tây trước đây hy vọng là Ngoại trưởng Mohammed Javad Zarif sẽ trình bày một đáp ứng có thực chất đối với đề nghị của nhóm P5+1, và đáp ứng đó có thể dùng làm cơ sở để thu hẹp khoảng cách biệt giữa đôi bên. Nhưng bây giờ nội dung của cuộc thuyết trình của Iran vẫn còn được giữ kín.
Các giới chức cho biết phái đoàn quốc tế, gồm 5 nước hội viên thườøng trực của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc và nước Đức, sẵn sàng thương lượng về một giải pháp lâu dài để chấm dứt mối lo ngại là Iran đang tìm cách chế bom hạt nhân. Họ cũng sẵn sàng thảo luận về những biện pháp xây dựng lòng tin trong ngắn hạn, trong đó có việc nới lỏng những biện pháp chế tài đang gây khốn đốn cho nền kinh tế Iran.
Tuy nhiên, phát ngôn viên Michael Mann nói rằng phải Iran phải có hành động trước.
"Biện pháp xây dựng lòng tin phải phát xuất từ phía Iran. Chúng tôi tin là phía Iran vi phạm các nghĩa vụ quốc tế của mình. Có những nghị quyết của Hội đồng Bảo an, các nghị quyết của Ủy ban Quản trị của Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế về chương trình hạt nhân của Iran. Vì vậy biện pháp xây dựng lòng tin mà chúng tôi đang bàn tới là dành cho phía Iran."
Iran lâu nay vẫn nhất mực nói rằng chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ cho các mục tiêu hòa bình. Nhưng ông Mann cho biết mục đích của cuộc đàm phán là Iran phải chứng tỏ với cộng đồng quốc tế là Iran không có một chương trình vũ khí hạt nhân.
Trước đó, trong lúc cuộc đàm phán bắt đầu, các đại biểu tham dự cuộc họp ai nấy cũng vui vẻ, tươi cười và nhiều người dự kiến chính phủ mới ở Iran sẽ đưa ra những đề nghị mới để làm cho tiến trình này tiến tới lần đầu tiên trong vòng nhiều năm.
Iran và 6 nước được chỉ định làm đại diện cho Liên hiệp quốc đã gặp bế tắc vì các vấn đề về sự minh bạch, hoạt động tinh luyện nhiên liệu hạt nhân và số lượng uranium được tinh chế tới mức có thể dùng để chế bom mà Iran đang tồn trữ. Hội đồng Bảo an đã áp đặt các biện pháp chế tài nghiêm khắc để gây áp lực với các nhà lãnh đạo Iran. Các giới chức Liên hiệp quốc nói rằng các biện pháp chế tài sẽ được duy trì cho đến khi nào không còn cần tới nữa.
Áp lực này lúc đầu không mang lại sự thay đổi nào từ phía Iran. Nhưng tháng 6 vừa qua, dân chúng Iran đã bầu ông Hassan Rouhani, một người có chủ trương tương đối ôn hòa, làm tân tổng thống; và ông Rouhani đã đề ra một chính sách mới. Các giới chức Tây phương nói rằng đây là cơ hội để Iran hành động nhằm chứng minh những lời lẽ hòa dịu của mình.