Phát biểu với báo giới tại cuộc họp Ngoại trưởng các nước ASEAN ở Brunei hôm 11/4, Ngoại trưởng Indonesia, Marty Natalegawa, loan báo Trung Quốc đề nghị mở cuộc họp đặc biệt và tất cả các nước trong Hiệp hội Đông Nam Á đều nhất trí tham gia.
Thỏa thuận này có ý nghĩa quan trọng giữa lúc Trung Quốc vẫn nhất mực đòi giải quyết tranh chấp Biển Đông tay đôi với từng nước có liên quan, trong khi ASEAN muốn cùng nhau lên tiếng và hành động như một khối.
Tuy thời điểm cụ thể cho cuộc họp sắp tới chưa được xác định, nhưng Ngoại trưởng Indonesia nhấn mạnh cuộc gặp này chứng tỏ tầm quan trọng của việc đạt được tiến triển về một Bộ quy tắc Ứng xử Biển Đông và duy trì bầu không khí tích cực tại vùng biển đầy tranh chấp.
Brunei, nước giữ ghế Chủ tịch ASEAN năm nay, tuyên bố muốn nhìn thấy Bộ quy tắc này được chung quyết trong thời gian Brunei làm Chủ tịch ASEAN.
Trung Quốc và các nước ASEAN đã ký Tuyên bố 2002 cam kết các bên sẽ giải quyết tranh chấp ôn hòa, không có hành động đe dọa hòa bình-ổn định khu vực, nhưng các nỗ lực hướng tới một bộ quy tắc mang tính ràng buộc pháp lý chưa được suông sẻ giữa lúc Trung Quốc liên tục có các hành động khiêu khích tại Biển Đông.
Mới hôm 20/3, Hà Nội trưng hình ảnh tố cáo tàu Trung Quốc bắn cháy tàu cá Việt Nam ở Hoàng Sa. Trung Quốc phủ nhận việc này, nói rằng tàu của họ bắn pháo sáng cảnh cáo tàu cá Việt Nam xâm phạm lãnh hải Trung Quốc và không gây thiệt hại cho tàu Việt Nam.
Tại cuộc họp ở Brunei chuẩn bị cho thượng đỉnh ASEAN vào ngày 24, 25/4 tới đây, ASEAN lặp lại lời kêu gọi các bên tự chế. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Indonesia nói sự tự chế của khối đang bị các hành động đơn phương tìm cách thay đổi tình hình, ngụ ý ám chỉ Trung Quốc.
Nguồn: AFP/Straits Times