Quyết định mua nhóm đảo tranh chấp của Nhật gây thêm căng th
Posted: Mon Sep 10, 2012 9:34 am
Quyết định của Nhật Bản hôm nay định mua các đảo đang tranh chấp mà Trung Quốc nói là thuộc lãnh thổ của họ đang gây thêm căng thẳng giữa hai nước láng giềng ở Châu Á. Từ Bắc Kinh, thông tín viên VOA William Ide gửi về bài tường thuật sau đây.
Tiếp theo một cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo chính phủ Nhật Bản, chánh văn phòng nội các Nhật Osamu Fujimura loan báo các kế hoạch của Tokyo nhằm xúc tiến thỏa thuận và các mục tiêu của Nhật Bản muốn quốc hữu hóa các hòn đảo không có người ở.
Các hòn đảo này, nằm gần khu vực giàu trữ lượng cá và gần vùng nước được cho là có nhiều tiềm năng dồi dào về dầu khí, mà Nhật Bản gọi là Senkaku và Trung Quốc gọi là Ðiếu Ngư đài.
Ông Fujimura tìm cách hạ giảm tác động có thể có về quyết định vừa kể, và nhấn mạnh rằng Nhật Bản chỉ chuyển giao quyền sở hữu vùng đất nay từ tay tư nhân qua tay nhà nước.
Ông Fujimura nói Nhật Bản không muốn vấn đề này can dự đến bang giao Trung-Nhật. Ông nói điều quan trọng là tránh những hiểu lầm và Tokyo đã tiếp xúc chặt chẽ với Trung Quốc về vấn đề qua các kênh ngoại giao.
Quyết định được đưa ra chỉ một ngày sau khi Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Ðào cảnh báo Nhật Bản chớ đưa ra những quyết định sai trái về vụ tranh chấp.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã công bố một thông cáo nghiêm khắc lên án Nhật Bản về quyết định đó và nêu ra rằng những ngày bắt nạt Trung Quốc không còn nữa. Thông cáo nói chính phủ Trung Quốc sẽ không ngồi yên nhìn chủ quyền của họ bị vi phạm.
Nhà khoa học chính trị trường Ðại học Ngoại giao Trung Quốc Vương Phàm nói có phần chắc chính phủ sẽ tiến hành một số biện pháp gắt gao chống lại Tokyo để đáp lại.
Ông Vương nói chính phủ Nhật Bản phải biết rằng hành động như thế này sẽ mang lại các hậu quả, và sẽ phải đối mặt với các hậu quả đó. Ông nói quyết định của Nhật Bản có thể có tác động lớn đối với các quan hệ thương mại và ngoại giao.
Nhưng tình hình có thể leo thang tới mức nào thì chưa rõ.
Lần chót căng thẳng leo thang nghiêm trọng giữa Trung Quốc và Nhật Bản là vào năm 2010, khi một tàu tuần duyên của Nhật Bản đụng vào một chiếc tàu đánh cá của Trung Quốc khi đang đuổi chiếc tàu này ra khỏi vùng đảo có tranh chấp.
Sau khi chính quyền Nhật Bản quyết định giữ thuyền trưởng chiếc tàu của Trung Quốc, Bắc Kinh đã đáp lại bằng cách đình chỉ các cuộc trao đổi chính trị và văn hóa và ngưng xuất khẩu đất hiếm cho Nhật Bản.
Thời biểu tranh chấp các đảo ở Biển Đông giữa Nhật Bản, Trung Quốc
| 1894 Chiến tranh Trung Nhật lần thứ nhất bắt đầu. 1895 14-1: Nhật Bản đơn phương chiếm 5 đảo và ba nhóm đá không quặng ở Biển Đông, gọi chúng là “Senkaku.” 17-4: Nhà Thanh của Trung Quốc nhượng Đài Loan và các đảo dọc theo đó cho Nhật Bản theo thỏa ước Shimonoseki, chấm dứt cuộc chiến tranh Trung-Nhật thứ nhất. Quần đảo Senkaku không bao gồm trong thỏa ước này. 1896 Chính phủ Nhật cho thuê bốn hòn đảo - có tên tiếng Nhật là Uotsuri, Minami, Kita, và Kuba - cho ông Tatsushiro Koga. Ông Koga thiết lập các cơ sở cho công nhân để sản xuất cá khô và thâu thập lông chim. 1932 Chính phủ Nhật Bản bán bốn đảo này cho Zenji, con trai của Koga. Đảo thứ 5, Taisho, vẫn còn do nhà nước kiểm soát. Koga xuất khẩu hải sản từ những đảo này. 1940 Koga không đủ khả năng bảo đảm đủ nhiên liệu để xuất khẩu hàng hóa và tiếp tế cho công nhân vì có chiến tranh Trung-Nhật lần thứ nhì. Ông bỏ cơ sở này, khiến cho các đảo không có người ở. 1945 Nhật đầu hàng, chấm dứt Thế Chiến Thứ Hai và trả Đài Loan cùng các hòn đảo quanh đó cho Trung Quốc theo các tuyên cáo Cairo và Potsdam. Quân đội Hoa Kỳ chiếm quyền kiểm soát các đảo Senkaku và cà các đảo Rykyu của Nhật. 1951 Nhật Bản chấp nhận để Hoa Kỳ quản lý các đảo Rykuyu và Senkaku, có ghi trong hiệp ước San Francisco. 1969 Phúc trình của Liên Hiệp Quốc cho biết các cuộc khảo cứu gợi ý rằng có trữ lượng lớn dầu hỏa trong vùng biển của dãy đảo Senkaku. 1971 Đài Loan, Trung Quốc chính thức đòi chủ quyền trên các đảo này, gọi đó là Điếu Ngư. 1972 Nhật Bản lấy lại quyền kiểm soát Okinawa và các đảo Senkaku (hay Điếu Ngư) từ Hoa Kỳ. Nhật Bản cho quân đội Hoa Kỳ sử dụng Kuba và Taisho làm nơi tập bắn cho một thời gian “vô hạn.” Bộ Quốc Phòng Nhật Bản thuê Kuba của sở hữu chủ để bảo đảm cho Hoa Kỳ được tới đảo này. Zenji Koga bắt đầu thủ tục bán các đảo Kuba, Uotsuri, Minami, và Kita cho gia đình Kurihara. Vụ mua bán hoàn tất năm 1988. 1978 Tháng 4: Hằng trăm tàu đánh cá Trung Quốc xuất hiện tại vùng biển chung quanh các đảo này khiến Nhật Bản tức giận trong lúc hai phía đang đàm phán một hòa ước. Tháng 6: Quân đội Hoa Kỳ đình chỉ các cuộc thao diễn bắn đạn thật tại các đảo Kuba và Taisho. Tháng 8: Trung Quốc, Nhật Bản ký hòa ươc đồng ý để vụ tranh chấp những đảo này cho thế hệ kế tiếp giải quyết. 1992 Quốc vụ Viện Trung Quốc tuyên bố các đảo Điếu Ngư là “lãnh thổ có chủ quyền của Trung Quốc” theo một đạo luật mới về “Lãnh hải và Vùng tiếp giáp của Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc.” 1996 Đoàn Thanh niên Nhật Bản dựng một hải đăng trên đảo Uotsuri. Nhiều người Hồng Kông theo chủ nghĩa dân tộc toan tính đổ bộ lên đảo Uotsuri để phản đối hành động của Nhật Bản. 2002 Gia đình Kurihara cho Bộ Nội Vụ Nhật Bản thuê các đảo Uotsuri, Minami và Kita. 2010 Một tàu đánh cá bằng lưới rà của Trung Quốc xâm nhập vùng biển chung quanh các đảo này hôm mùng 7 tháng 9. Các tàu tuần duyên Nhật Bản đụng chiếc tàu đánh cá khi họ toan đuổi tàu đánh cá này đi. Nhà chức trách Nhật Bản bắt giữ viên thuyền trưởng Trung Quốc hai tuần lễ làm Trung Quốc tức giận, và đã phản ứng bằng cách ngưng trao đổi văn hóa, chính trị và ngưng xuất khẩu đất hiếm cho Nhật. 2012 Tháng 4: Lãnh đạo Tokyo, ông Shintaro Ishihara, nói chính quyền của ông đang thương thuyết để mua những đảo này từ gia đình Kurihara. Tháng 7: Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda nói chính phủ trung ương cũng đang đàm phán để mua các đảo này. 15-8: 14 người hoạt động ủng hộ Trung Quốc đi thuyền tới các đảo này để khẳng định chủ quyền. 5 người bơi vào bờ trước khi lực lượng tuần duyên Nhật bắt tất cả những người hoạt động này và trục xuất họ. 19-8: Những người có đầu óc dân tộc Nhật Bản đổ bộ lên Uotsuri để khẳng định chủ quyền của Nhật, không đếm xỉa tới cảnh cáo của chính phủ Tokyo là vụ đổ bộ này không được phép. |