Vào cuối tháng 10, Tổng thống Donald Trump bãi bỏ lệnh cấm tạm thời đối với những người tị nạn nhập cảnh Mỹ, một quyết định mà lẽ ra đã dọn đường cho nhiều người lánh sự bức hại và bạo lực được tới Mỹ.
Thay vào đó, số người tị nạn được nhận vào Mỹ lại sụt giảm mạnh. Trong vòng năm tuần sau khi lệnh cấm được dỡ bỏ, số người được phép nhập cảnh ít hơn 40 phần trăm so với số người được phép nhập cảnh trong năm tuần cuối cùng khi mà lệnh cấm vẫn còn được áp dụng, theo một phân tích số liệu của Bộ Ngoại giao mà hãng tin Reuters thực hiện.
Khi dỡ bỏ lệnh cấm, ông Trump đã ban hành các quy định mới rà soát gắt gao hơn những người nộp đơn và trên thực tế cũng ngừng, ít nhất là cho đến bây giờ, cho phép người tị nạn từ 11 quốc gia có nguy cơ cao được nhập cảnh. Hành động thứ hai đã góp phần đáng kể vào sự sụt giảm mạnh số lượng người tị nạn được nhận vào, Reuters cho biết.
Reuters nói số liệu cho thấy những hạn chế mới của chính quyền Trump cho thấy chúng là rào cản còn lớn hơn lệnh cấm tạm thời của ông, đã được hạn chế phạm vi bởi Tòa án Tối cao.
Số liệu của Bộ Ngoại giao cho thấy những người tị nạn được phép nhập cảnh cũng thay đổi. Một số lượng nhỏ hơn rất nhiều là người Hồi giáo. Khi lệnh cấm này còn được áp dụng, người Hồi giáo chiếm một phần tư số lượng người tị nạn. Sau khi lệnh cấm được dỡ bỏ, họ chỉ chiếm dưới 10 phần trăm.
Reuters nói những người được cho phép nhập cảnh trong khoảng thời gian năm tuần là một mẫu nhỏ để rút ra kết luận bao quát, và con số người tái định cư thường tăng lên sau đó trong năm tài chính, bắt đầu vào tháng 10. Tuy nhiên, sự sụt giảm mạnh này đã gây báo động cho những người vận động vì người tị nạn.
"Họ gần như đang dẹp chương trình tị nạn mà không phải nói đó là điều mà họ đang làm," Eric Schwartz, chủ tịch tổ chức Người tị nạn Quốc tế, nói: "Họ đã thành thạo hơn trong việc sử dụng những phương pháp quan liêu và các lập luận an ninh quốc gia để đạt được những mục tiêu xấu xa và không thể biện minh được."
Các quan chức chính quyền Trump nói lệnh cấm tạm thời đối với người tị nạn và các thủ tục an ninh mới theo sau là nhằm bảo vệ người Mỹ khỏi những vụ tấn công khủng bố tiềm năng.
Những người ủng hộ hành động của chính quyền cũng lập luận rằng chương trình người tị nạn cần cải cách và việc làm cho nó nghiêm ngặt hơn cuối cùng sẽ củng cố nó.
"Chương trình này cần phải được thắt chặt," Joshua Meservey, nhà phân tích chính sách cao cấp tại Quỹ Di sản, một viện nghiên cứu chính sách có lập trường bảo thủ, người trước đây từng phụ trách tái định cư người tị nạn ở Châu Phi, nói: "Tôi hoàn toàn ủng hộ việc củng cố rà soát, trấn áp gian lận, thực sự chủ động chọn lọc, vì tôi nghĩ rằng chung quy nó sẽ bảo vệ chương trình này khi chúng ta làm điều đó."
Một quan chức của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết số sở dĩ số người tị nạn được nhập cảnh sụt giảm là vì tăng cường rà soát, thẩm xét nhắm mục tiêu xác định các mối đe dọa tiềm năng, và hạn ngạch hàng năm nhỏ hơn trong năm nay là 45.000 người, là mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ.
"Việc nhận người người tị nạn hiếm khi diễn ra với tốc độ ổn định và trong nhiều năm bắt đầu với số lượng ít và tăng lên trong suốt cả năm. Đánh giá tốc độ (của năm tài chính 2018) tại thời điểm này hãy còn quá sớm," quan chức này nói, với điều kiện ẩn danh.
Ông Trump đã đưa việc kiểm soát nhập cư trở thành chính sách trung tâm trong nhiệm quyền tổng thống của ông, dẫn ra nhu cầu bảo vệ việc làm của người Mỹ và an ninh quốc gia. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016, ông nói người tị nạn Syria có thể đứng về những kẻ chủ chiến Hồi giáo và hứa sẽ "rà soát cực kỳ gắt gao" những người nộp đơn.
Nhà Trắng không hồi đáp yêu cầu bình luận, Reuters cho biết.