Một nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc mới lên tiếng cảnh báo khả năng xảy ra “xung đột” và “đối đầu” ở biển Đông vì phán quyết của Tòa Trọng tài Liên Hiệp Quốc.
Phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, CSIS, ở thủ đô Washington hôm 12/7, ít giờ sau khi có phán quyết, ông Thôi Thiên Khải, đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ, nói rằng vụ kiện của Philippines dẫn tới việc “lạm dụng thủ tục trọng tài”.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Bắc Kinh ở thủ đô nước Mỹ nói thêm:
Nó chắc chắn sẽ làm tổn hại hoặc làm suy yếu mong muốn tham gia đàm phán hoặc tham vấn của các nước để giải quyết các tranh chấp. Nó chắc chắn sẽ gia tăng xung đột và thậm chí là đối đầu.
“Nó chắc chắn sẽ làm tổn hại hoặc làm suy yếu mong muốn tham gia đàm phán hoặc tham vấn của các nước để giải quyết các tranh chấp. Nó chắc chắn sẽ gia tăng xung đột và thậm chí là đối đầu”.
Ông Thôi cho rằng tình trạng gia tăng căng thẳng hiện thời ở khu vực xuất phát từ chính sách “xoay trục” sang châu Á của Hoa Kỳ trong vài năm qua.
Ông tuyên bố rằng Trung Quốc “quyết tâm bảo vệ các quyền lợi của mình, sự công bằng quốc tế, và sẽ không khuất phục trước bất kỳ áp lực nào”.
Trong khi đó, phát biểu tại CSIS, ông Daniel Kritenbrink, cố vấn chính sách châu Á hàng đầu của Tổng thống Mỹ Barack Obama, nói rằng Hoa Kỳ không có ý định thổi bùng căng thẳng ở biển Đông để tạo tiền đề hoạt động trong khu vực.
Cũng lên tiếng tại cơ quan nghiên cứu về quan hệ quốc tế hàng đầu của Hoa Kỳ, ông Nguyễn Vũ Tùng, quyền giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam, nói rằng phán quyết của Tòa ở La Haye, Hà Lan, có thể gây ra chuỗi phản ứng, thậm chí khiến các quốc gia phải thay đổi chiến lược cũng như chính sách.
Ông Tùng nói thêm:
“Phán quyết này có thể mở ra hai khả năng, một là Trung Quốc có thể hành động cứng rắn hơn hoặc mềm mỏng hơn. Tôi cho rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục các hành động lấn biển xây đảo như hiện giờ, nhưng họ có thể thiết lập Vùng Nhận dạng Phòng không (ADIZ) hay hành xử tệ với ngư dân nước khác, khiến các quốc gia tuyên bố chủ quyền ở biển Đông trong ASEAN phản ứng”.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân hôm 13/7 nói rằng Bắc Kinh có quyền thiết lập vùng ADIZ tại biển Đông như từng làm tại biển Hoa Đông, hiện trong vòng tranh chấp với Nhật Bản.
Trung Quốc tẩy chay phán quyết của Tòa Trọng tài, gọi đó là một “trò hề”. Các chuyên gia luật pháp và chính sách châu Á cho rằng Trung Quốc có thể vấp phải nguy cơ vi phạm luật quốc tế nếu tiếp tục có thái độ thách thức và phớt lờ phán quyết.
Còn Ngoại trưởng Australia Julie Bishop nói hôm 13/7 rằng hình ảnh và danh tiếng của Trung Quốc sẽ bị tác động nếu nước này không tôn trọng quyết định “cuối cùng và có tính cưỡng hành về mặt pháp lý” của Tòa Trọng tài.