Các chuyên gia khảo sát bầu cử Hoa Kỳ cho VOA biết cộng đồng cử tri gốc Việt ủng hộ Tổng Thống Donald Trump cao nhất trong số các cử tri gốc Á.
Một cuộc khảo sát về cử tri gốc Á công bố vào tháng 10/2018 cho biết người Mỹ gốc Việt là cộng đồng gốc Á duy nhất có số đông ủng hộ Tổng thống Donald Trump với tỷ lệ cao nhất, lên đến 64%.
Đây là kết quả khảo sát do tổ chức phi đảng phái có nhiệm vụ xúc tiến quyền bầu cử cho Người Mỹ gốc Á và người Mỹ trên đảo Thái Bình Dương (APIAVote) và Viện Nghiên cứu Người Mỹ gốc Á và Người Mỹ trên đảo Thái Bình Dương (AAPIData) thực hiện từ ngày 23/8 đến 4/10 năm 2018 với 1.316 cử tri gốc Á tham gia, trong đó có 219 cử tri gốc Việt.
Ông Karthick Ramkrishnan, Giám đốc Viện Nghiên cứu AAPIData, đồng thời là Giáo sư Khoa Chính sách Công thuộc trường Đại học California Riverside, nêu nhận định của ông với VOA về kết quả cuộc khảo sát này:
“Thật là một điều thú vị khi chúng tôi phát hiện ra từ cuộc khảo sát này là cử tri gốc Việt là nhóm cử tri gốc Á ủng hộ cho Tổng Thống Donald Trump cao nhất.”
Kết quả cho thấy chỉ có 1/3 ủng hộ ông Trump (36%), nhưng trong số ủng hộ này thì tỷ lệ cao nhất là người gốc Việt, chiếm 64%, người gốc Philipines thì lưng chừng, khoảng 48%, kế đến là người Hàn Quốc, 32%.
Khi được hỏi “nhìn chung, quý vị tán thành hay không tán thành cách thức ông Donald Trump điều hành công việc tổng thống của ông?” 219 người gốc Việt tham gia khảo sát cho biết 64% tán thành, 32 % không tán thành, và 4% không có ý kiến.
Ngược lại, cũng với câu hỏi này cho 230 cử tri gốc Hoa tại Mỹ thì 24 % cho biết họ tán thành, tới 70% không tán thành Tổng Thống Trump, và 6% không có ý kiến.
Theo kết quả khảo sát, nhìn chung có tới 3/5 cử tri gốc Á (58%) không ủng hộ Tổng Thống Donald Trump, đặc biệt là cử tri trẻ tuổi từ 18 đến 34. Bất đồng cao nhất là nhóm cử gốc Nhật với 72% phản đối và chỉ có 14% ủng hộ ông Trump.
Theo các chuyên gia, kết quả khảo sát này hoàn toàn ngược lại kết quả khảo sát bầu cử giữa kỳ vào năm 2014 dưới thời Tổng thống Barack Obama, khi ấy có đến 50 % cử tri gốc Á ủng hộ ông và 36% phản đối ông Obama.
Bà Christine Chen, Giám đốc của Tổ chức Người Mỹ gốc Á và Người Mỹ trên đảo Thái Bình Dương (APIAVote), cho VOA biết kể từ lần khảo sát đầu tiên vào năm 2012 cho đến nay cử tri gốc Việt nhìn chung có khuynh hướng ủng hộ đảng Cộng hòa, nhưng riêng vào thời ông Obama thì đảng Cộng hòa bị mất một số cử tri gốc Việt và số này chuyển sang đảng Dân chủ.
Với kết quả khảo sát 2018, bà Chen cho rằng cử tri gốc Việt đã về lại phe Cộng hòa.
“Khảo sát của chúng tôi cho thấy trong hai năm qua họ (cử tri gốc Việt) đã quay về đảng Cộng hòa. Điều này có nghĩa là, cho dù là Dân Chủ hay Cộng hòa thì các ứng cử viên đều phải tận dụng cơ hội này để vận động các cử tri gốc Việt, vì đây là một cơ hội để thuyết phục cử tri ủng hộ cho ứng viên của mình.”
Ngoài ra, cuộc khảo sát của APIAVote và AAPIData còn cho biết cử tri gốc Việt dành sự ủng hộ nhiều nhất cho các ứng viên Cộng hòa tranh cử vào Hạ viện Hoa Kỳ trong năm nay so với các cử tri gốc Á khác: 46% ủng hộ ứng viên Cộng hòa 32% ủng hộ ứng viên Dân chủ, so với cử tri gốc Hoa: 22% ủng hộ Cộng hòa, 46% ủng hộ Dân chủ.
Trong cuộc đua vào Thượng viện năm 2018 thì 20% cử tri gốc Việt ủng hộ ứng viên Cộng hòa và 50% ủng hộ ứng viên Dân chủ.
Theo cuộc khảo sát 2018 khi được hỏi có ủng hộ cho bà Hiliary Clinton, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ năm 2016 hay không, 38% không ủng hộ, 36% ủng hộ.
Giáo sư Ramkrishnan nói cử tri gốc Việt cũng quan tâm đến chi tiêu của chính phủ và mong muốn rằng chính phủ nên mở rộng hoạt động (52%), đầu tư nhiều hơn cho chăm sóc sức khỏe cho tất cả các di dân, bất kể là di dân hợp pháp hay không hợp pháp (52%).
“Cử tri gốc Việt cũng quan tâm đến chăm sóc y tế, giáo dục, và đặc biệt là kiểm soát vũ khí mạnh hơn.”
Theo kết quả khảo sát, phần lớn cử tri gốc Á đồng thuận với đề xuất “Chúng ta nên có các luật lệ nghiêm ngặt hơn để kiểm soát súng ở Hoa Kỳ” với tỷ lệ ủng hộ từ 70% đến 86%.
Bà Rachel Potucek, Giám đốc Truyền thông của đảng Dân chủ ở khu vực quận Cam, bang California, nơi tập trung phần lớn cử tri gốc Việt tại Hoa Kỳ, cho VOA biết qua email rằng bà bất đồng với kết quả khảo sát này.
Bà nói: “Tôi không đồng ý với kết quả khảo sát này vì chúng không mô tả đầy đủ thực trạng của cộng đồng người Việt. Các thế hệ trẻ đang gắn bó chặt chẽ hơn với Đảng Dân chủ, trong khi các thế hệ người lớn tuổi thì ủng hộ Đảng Cộng hòa.”
Bà Potucek nói thêm: “Đảng Dân chủ là đảng chính trị duy nhất bảo vệ chính sách nhập cư, chăm sóc sức khỏe và kiểm soát súng. Đảng Cộng hòa đã bỏ phiếu chống lại những vấn đề này. Ông Donald Trump đã ra sắc lệnh thu hồi luật DACA, và đã nhiều lần lên tiếng chống lại chính sách di dân, an toàn súng, và chăm sóc sức khỏe. Ông Donald Trump đã nhiều lần không lên tiếng vấn đề vi phạm nhân quyền của Việt Nam.”
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch Hội Người Mỹ Gốc Việt Cấp Tiến (PIVOT), một tổ chức hỗ trợ cho người Mỹ gốc Việt cấp tiến ao ước xây dựng một nước Mỹ công bằng và đa dạng, đồng thời là giáo sư y khoa Đại học University of California, San Francisco (UCSF), nói với VOA rằng ông nghĩ kết quả khảo sát APIAVote và AAPIData vừa công bố chưa chính xác.
Bác sĩ Tùng nói:
“Tôi nghĩ rằng cái vấn đề mà người ta đang tập trung vào nhiều nhất là việc hơn 50% người Mỹ gốc Việt bênh vực cho ông Trump. Tôi chưa tin tưởng cuộc khảo sát được thực hiện một cách chính xác, họ chưa gặp những người gốc Việt mà chúng tôi nghĩ là tổng quát. Nói thẳng ra là có nhiều gốc Việt chưa được tham gia vào cuộc khảo sát này.”
Tiêu biểu như quận Cam, là nơi có số lượng người Việt tập trung đông nhất ở Mỹ và ở ngoài Việt Nam với khoảng 200 ngàn người, có phần lớn cử tri gốc Việt đăng kí theo Đảng Cộng hòa và có truyền thống thường bỏ phiếu cho các ứng cử viên Đảng Cộng hòa.
Nếu tính chung cả cử tri gốc Á, theo số liệu từ Trung tâm nghiên cứu Pew, thì tại quận Cam có khuynh hướng bỏ phiếu cho phe Dân chủ, với 65% xác định là thành viên đảng Dân chủ hoặc nghiêng về Dân chủ, và chỉ có 27% người xác nhận hoặc có ảnh hưởng của đảng Cộng hòa. Khi Pew bắt đầu theo dõi cuộc bầu cử người Mỹ gốc Á vào năm 1998, có 53% được xác định là đảng Dân chủ so với 33% là đảng Cộng hòa.
Nhưng vào năm 2016, Quận Cam lần đầu tiên bỏ phiếu cho ứng cứ viên tổng thống Đảng Dân chủ, với một xu hướng chính trị đang đổi chiều ở Quận Cam với các sắc dân trở nên đa dạng hơn và những cử tri thế hệ trẻ hơn bớt bảo thủ hơn.
Tuy nhiên, nếu đúng như nhận định của các chuyên gia thực hiện cuộc khảo sát với kết quả 64% cử tri gốc Việt ủng hộ ông Trump, nhiều dấu hiệu cho thấy phe Cộng hòa đang khôi phục lại sự ảnh hưởng thông qua các chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump, ít nhất là có một sự chuyển hướng trong cộng đồng cử tri gốc Việt tại Mỹ.
(Kỳ tới: Vì sao cử tri gốc Việt ủng hộ TT Donald Trump?)