Tổng thống Mỹ Donald Trump đang xem xét rút lại quyền thông hành về an ninh đối với sáu cựu quan chức của chính quyền Obama vốn lên tiếng chỉ trích chính quyền của ông – một động thái bị cho là hành động chưa có tiền lệ nhằm chính trị hóa quá trình kiểm tra an ninh.
Nữ phát ngôn nhân Nhà Trắng Sarah Huckabee Sanders hôm thứ Hai ngày 11/7 cho biết ông Trump ‘đang nghiên cứu các cơ chế’ để tước bỏ quyền thông hành về an ninh đối với cựu giám đốc CIA John Brennan cũng như các cựu quan chức an ninh hàng đầu khác bao gồm cựu Giám đốc FBI Jim Comey, cựu Giám đốc Văn phòng Tình báo Quốc gia James Clapper, cựu Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia Michael Hayden, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Susan Rice và cựu phó Giám đốc FBI Andrew McCabe.
Ông Brennan đã đưa ra lời chỉ trích gay gắt đối với những gì ông Trump đã thể hiện tại cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tuần trước. Ông đã viết trên Twitter rằng ông Trump ‘hoàn toàn nằm trong túi của ông Putin’. Ông còn gọi cuộc họp báo chung của ông Trump với ông Putin là ‘không có gì khác ngoài phản quốc’.
Ông Comey đã bị ông Trump sa thải hồi năm ngoái. Sau đó, ông đã trở thành một trong những tiếng nói chỉ trích ông Trump mạnh mẽ. Ông cho rằng ông Trump ‘không có tư cách đạo đức để làm tổng thống’. Ông Clapper thì nói rằng ông Trump đã khiến ‘các thể chế dân chủ của Mỹ bị đe dọa’.
Quyền thông hành về an ninh cho phép các quan chức được phép tiếp cận các cơ quan cũng như hồ sơ mật và nhạy cảm về an ninh của chính quyền Mỹ sau quá trình tra xét kỹ lưỡng về lý lịch và quá trình hoạt động. Các cựu giám đốc của CIA và các quan chức an ninh hàng đầu của Mỹ được giữ quyền này sau khi rời khỏi chức vụ để họ có thể cố vấn cho người kế nhiệm.
Bà Sanders cáo buộc các quan chức này là ‘chính trị hóa và trong một số trường hợp là tiền tệ hóa chức trách và quyền thông hành an ninh của họ’ bằng cách ‘đưa ra những cáo buộc không có cơ sở về việc liên hệ không phù hợp với Nga hay bị Nga ảnh hưởng’.
“Cáo buộc Tổng thống Mỹ có hành động phản bội khi anh có được mức độ thông hành về an ninh cao nhất, khi anh nắm trong tay những bí mật sâu nhất, quý giá nhất của quốc gia mà anh lại xuất hiện và đưa ra những cáo buộc sai về tổng thống thì tổng thống nghĩ rằng đó là một điều rất đáng quan ngại,” bà Sanders nói.
Các chuyên gia chia rẽ về việc tổng thống có quyền đơn phương tước bỏ quyền thông hành về an ninh hay không. Tuy nhiên, họ đồng ý rằng nếu điều này xảy ra thì đó là một hành động chưa từng có tiền lệ.
Ông John V. Berry, một luật sư đại diện cho các nhân viên của các cơ quan tình báo liên bang, nói rằng động thái như thế là ‘kinh khủng đối với nước Mỹ’ và ‘hoàn toàn phá hoại quá trình bảo vệ an ninh quốc gia’.
“Thật là kinh khủng…,” ông được AP dẫn lời nói. “Nếu chúng ta đưa chính trị vào trong vấn đề này thì đất nước chúng ta sẽ bị suy yếu nghiêm trọng.”
“Bỏ qua các vấn đề pháp lý thì dường như đây là một sai lầm khủng khiếp khi sử dụng quá trình xét duyệt về an ninh như là một công cụ để trả thù chính trị,” ông Steven Aftergood thuộc Dự án về tính Bảo mật của Chính quyền của Liên đoàn Các Nhà khoa học Mỹ, được AP dẫn lời nói. “Ngay cả ý tưởng này cũng đã phản cảm.”
“Họ (chính quyền của ông Trump) sợ gì cơ chứ?” dân biểu Eliot Engel thuộc Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, nói. “Đây là một đất nước tự do. Chúng ta có quyền tự do ngôn luận.”
Thượng nghị sỹ Dân chủ Mazie Hirono viết trên Twitter: “Đây là hình ảnh của một chế độ độc tài chuyên chế.”