Tại hội nghị Shangri-La mới đây ở Singapore, có sự tham gia của bộ trưởng quốc phòng và tư lệnh quân đội của 28 nước châu Á Thái Bình Dương, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates đã trình bày về sự can dự của cá nhân ông tại châu Á trong suốt gần 40 năm qua trước khi rời chức vụ, và ông cũng nói về thực chất của những cam kết lâu bền và nhất quán của Hoa Kỳ tại châu Á.Tại diễn đàn về an ninh quốc tế này, ông Gates nói rằng bất kể Hoa Kỳ đang ở vào giai đoạn khó khăn, bất kể những lựa chọn về ngân sách mà Hoa Kỳ phải đối mặt trong những năm tới, các quyền lợi của Hoa Kỳ trong tư cách là một quốc gia trong vùng Thái Bình Dương sẽ tiếp tục.
Ông nói: Hoa Kỳ và châu Á tiếp tục có mối liên hệ không thể tách rời trên con đường đi vào thế kỷ này. Các thực tế và nhận thức đó đã được sự đồng tình của lãnh đạo và các nhà làm chính sách của Mỹ mang xu hướng chính trị khác nhau. Những người này bênh vực mạnh mẽ cho chính sách Hoa Kỳ phải giữ vững cam kết với đồng minh, cùng lúc với việc duy trì sự giao tiếp quân sự và có một vị thế răn đe mạnh mẽ trên khắp vành đai Thái Bình Dương.
Bộ trưởng Gates chỉ ra rằng sự giao tiếp của Hoa Kỳ tại châu Á đã được dẫn đường bởi một số nguyên tắc được dựa trên sự phát triển kinh tế và ổn định trên khắp khu vực châu Á Thái Bình Dương.
Nguyên tắc thứ nhất là thương mại tự do và thông thoáng.
Nguyên tắc thứ hai là một trật tự quốc tế công bằng, nhấn mạnh đến chuyện các quốc gia phải có những quyền và những trách nhiệm, cùng lúc với việc tuân thủ luật pháp.
Nguyên tắc thứ ba là tất cả mọi người phải được tiếp cận thông thoáng vùng trời, vùng biển, vùng không gian, và bây giờ là vùng mạng.
Cuối cùng, nguyên tắc thứ tư là giải quyết tranh chấp không dùng đến vũ lực.
Đeo đuổi các nguyên tắc đó và mang lại an ninh cho khu vực châu Á Thái Bình Dương không phải là công việc của bất cứ một quốc gia đơn lẻ nào, mà là trách nhiệm của tất cả các quốc gia.
Bộ trưởng Gates cho hay: kinh nghiệm liên tục cho thấy rằng nếu mọi người cùng đeo đuổi các lợi ích chung thì sẽ có an ninh chung nhiều hơn. Đó là lý do mà Hoa Kỳ coi trọng việc xây dựng năng lực đối tác cho các bạn hữu trong khu vực, tăng cường vai trò của sự hợp tác đa phương và vai trò của các tổ chức đa phương trong các vấn đề có liên quan đến an ninh của khu vực châu Á Thái Bình Dương.
Sự cam kết và sự có mặt của Hoa Kỳ tại châu Á vẫn là một ít hằng số giữa lúc có những thay đổi mạnh mẽ trong khu vực từ 50 năm qua.
Bộ trưởng Gates nói rằng trong suốt quá trình phục vụ cho đất nước Hoa Kỳ của ông, ông cảm thấy vinh dự to lớn được nhìn thấy sự can dự của Hoa Kỳ đã mang lại những chuyện tốt lành sâu xa tại châu Á. Và trước khi rời chính quyền, ông tin tưởng rằng các thế hệ tương lai sẽ có câu chuyện tương tự để kể về lợi ích của sức mạnh, sự hiện diện, và sự cam kết mà Hoa Kỳ mang lại cho khu vực này.
* Bài xã luận "Cam kết của Hoa Kỳ tại Châu Á" phản ánh quan điểm chính thức của chính phủ Hoa Kỳ.