Trong một năm biểu tình tại thế giới Ả Rập, giá lương thực cao khiến cho việc áp bức, tham nhũng và nghèo khó của các nhà lãnh đạo chuyên chế trở thành những chuyện không thể chịu đựng nổi nữa.Nhiều người nói ngọn lửa chính trị bùng cháy tại Bắc Phi đã được nhen nhúm tại Nga mùa hè vừa qua. Hạn hán khốc liệt gây nên những đám cháy rừng và tiêu hủy 1 phần 3 thu hoạch lúa mì của nước này. Nga ngưng xuất khẩu số mùa vụ còn lại. Thị trường hoảng loạn. Giá lương thực tăng vọt.
Ông Shenggen Fan, Tổng giám đốc viện Nghiên cứu Chính sách Lương thực Thế giới nói:
“Chắc chắn đây là một trong những lý do của Mùa Xuân Ả Rập.”
Ông Fan nói giá cả lương thực vẫn còn cao và dao động vì mức cầu lương thực tăng cao và mức cung không theo kịp.
Năm nay dân số thế giới lên đến mức 7 tỉ người, và vào giữa thế kỷ này sẽ thêm 2 tỉ người nữa. Người dân trong các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc ăn thịt nhiều hơn, buộc phải có nhiều thức ăn cho gia súc.
Tuy nhiên mức cầu lương thực chỉ là một yếu tố. Ông Chris Barrett, kinh tế gia trường đại học Cornell nói:
“Lý do khác là người ta đã dùng lương thực để sản xuất dầu sinh học.”
Tại Hoa Kỳ, năm 2011 là năm đầu tiên sử dụng nhiều bắp để chế tạo dầu sinh học hơn là cho gia súc ăn.
Trong khi đó, nhịp độ tăng gia sản xuất của các nông trại lại giảm. Ông Barrett nói:
“Điều chúng ta chứng kiến hiện nay là mùa màng thu hoạch được sụt giảm do đầu tư yếu kém trong nông nghiệp trong vòng 20 năm qua.”
Do đó hiện nay, một vài đợt khí hậu khắc nghiệt có thể gây gián đoạn nghiêm trọng trên thị trường lương thực thế giới. Và những gián đoạn này càng ngày càng trở nên thường xuyên do biến đổi khí hậu.
Bộ trưởng Nông nghiệp của nhóm G20 gặp nhau lần đầu trong năm nay để thảo luận về cuộc khủng hoảng. Vào năm 2009, các nhà lãnh đạo khối G8 hứa cấp 22 tỉ đô la cho ngành nông nghiệp các nước đang phát triển. Tuy nhiên theo lời ông Barrett, trong cuộc họp này không có nhiều lời hứa từ các quốc gia đang gặp những khó khăn tài chánh.
Tin vui là giá cả tăng cao luôn luôn khuyến khích nông dân trồng trọt nhiều hơn. Mùa thu hoạch cao kỷ lục trong năm 2011 giúp hạ giảm giá lương thực tại nhiều vùng, không phải tất cả, trên thế giới. Chẳng hạn như tại Ai Cập, giá lương thực tiếp tục tăng. Tại các nơi khác, các chuyên gia không kỳ vọng nhiều về khuynh hướng sụt giảm giá lương thực. Giá lương thực cao và dao động là điều tiên đoán trong năm 2012 và những năm kế tiếp.