Khu trục hạm USS McCampbell của Mỹ đã chặn chiếc M/V Light tại hải phận quốc tế hôm 26 tháng 5, trong lúc tàu này chạy từ Bắc Triều Tiên tới Miến Điện. Chiếc tàu mang cờ Belize, và chính quyền Belize đã cho phép người Mỹ lên tàu.Tuy nhiên, thủy thủ đoàn Bắc Triều Tiên không chịu, và sau ít ngày giằng co về quân sự và ngoại giao, tàu M/V Light đã quay về.
Ông Gary Samore là trợ lý đặc biệt tại tòa Bạch Ốc về kiểm soát vũ khí thường, cùng vũ khí hủy diệt hàng loạt. Ông tuyên bố tại Seoul hôm thứ Hai rằng chiếc tàu nói trên bị nghi ngờ, vì trước kia từng dính dáng đến các hoạt động xuất khẩu vũ khí sang Miến Điện và Trung Đông.
Ngỏ lời với VOA, ông Samore cho biết Bắc Triều Tiên khẳng định chiếc tàu trên chỉ chở hóa chất công nghiệp tới Bangladesh.
Ông nói thêm Hoa Kỳ đã gặp các đối tác thuộc ASEAN và thuyết phục họ rằng chiếc tàu trên có thể vi phạm các biện pháp trừng phạt mà Liên Hiệp Quốc đang áp đặt lên Bắc Triều Tiên, và có đủ cơ sở để tàu này phải bị kiểm tra, nếu như đi vào những cảng của ASEAN.
Theo ông Samore, các nước ASEAN đã tỏ ý sẵn sàng tuân thủ những nghị quyết của Liên Hiệp Quốc.
Ông nói: “Trong một cuộc họp mà tôi tham gia, người Miến Điện nói rằng họ sẽ tôn trọng các trách vụ của họ theo nghị quyết số 1874 của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. Họ không hứa sẽ cho phép kiểm tra, nhưng nói sẽ tuân thủ nghị quyết số 1874.”
Được biết nghị quyết 1874 và nghị quyết 1718 trước đó cấm Bắc Triều Tiên buôn bán vũ khí. Nghị quyết 1874 được áp đặt vào năm 2009, sau khi Bắc Triều Tiên thử nghiệm vũ khí nguyên tử lần thứ 2.
Ông Samore cho biết thêm Hoa Kỳ đã liên hệ với Bắc Triều Tiên qua phái bộ của họ tại Liên Hiệp Quốc ở New York để cảnh báo họ rằng nếu tàu M/V Light tiếp tục cuộc hải trình, thì điều đó sẽ gây phức tạp cho những nỗ lực nhằm cải thiện bang giao và mở lại các cuộc đám phán 6 bên về chương trình vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên.
Nhưng ông Samore nói ông không nghe nói vì sao Bắc Triều Tiên quay lui chiếc tàu.
Hoa Kỳ không có bang giao chính thức với Bắc Triều Tiên, nhưng từ 15 năm nay đã dẫn đầu những nỗ lực nhằm áp lực Bắc Triều Tiên phải từ bỏ hoạt động chế tạo vũ khí nguyên tử và buôn bán công nghệ vũ khí.