"Chúng tôi sẽ tiếp tục tiến hành chiến dịch chống chủ nghĩa khủng bố như đang làm ngày hôm nay, nhưng sự cạnh tranh của các cường quốc khác như Trung Quốc và Nga, giờ sẽ là trọng tâm của an ninh quốc gia, chứ không phải chủ nghĩa khủng bố."
Tâm điểm của chiến lược an ninh quốc gia mà Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ vừa công bố hôm thứ Sáu 19/1, là đương đầu với sự thách thức và cạnh tranh của các nước khác như Trung Quốc và Nga. Đây là dấu hiệu mới cho thấy Hoa Kỳ đã thay đổi các ưu tiên trong chiến lược quốc phòng sau hơn 15 năm chủ yếu tập trung vào cuộc chiến chống khủng bố.
Công bố chiến lược mới đặt ra những ưu tiên cho Ngũ Giác Đài trong nhiều năm tới, Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis miêu tả Trung Quốc và Nga là “các cường quốc xét lại” đang tìm cách tạo ra một thế giới phù hợp với mô hình cai trị độc tài của họ.
Trong bài diễn văn vạch ra chiến lược an ninh quốc gia mới, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tuyên bố:
"Chúng tôi sẽ tiếp tục tiến hành chiến dịch chống chủ nghĩa khủng bố như đang làm ngày hôm nay, nhưng sự cạnh tranh của các cường quốc khác như Trung Quốc và Nga, giờ sẽ là trọng tâm của an ninh quốc gia, chứ không phải chủ nghĩa khủng bố."
Ngũ Giác Đài công bố tài liệu chiến lược quốc phòng mới dài 11 trang hôm 19/1, tuy nhiên không cung cấp chi tiết về cách làm thế nào để thực thi chiến lược mới.
Ông Elbridge Colby, Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng đặc trách phát triển chiến lược và lực lượng, nhận định rằng so với Trung Quốc, Nga tỏ ra táo bạo hơn trong việc sử dụng sức mạnh quân sự. Nước này sáp nhập bán đảo Crimé vào năm 2014 và can thiệp quân sự tại Syria để hậu thuẫn đồng minh, là Tổng Thống Bashar al-Assad. Tuy nhiên Moscow bị hạn chế hơn về mặt tài nguyên kinh tế.
Trong khi đó Trung Quốc được mô tả là quốc gia đang lên về kinh tế và quân sự. Nước này đã thực hiện một chương trình hiện đại hóa quân đội sẽ có ảnh hưởng sâu rộng mà ông Colby cho là “đi ngược lại các quyền lợi của Mỹ.”
Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis nói nỗ lực hiện đại hoá của quân đội của Trung Quốc và những tiến bộ công nghệ của Nga cùng với cuộc chiến kéo dài tại Afghanistan, đã khiến quân đội Mỹ đánh mất lợi thế cạnh tranh so với các nước đối thủ.
Chiến lược an ninh quốc gia mới của Mỹ liệt kê Triều Tiên là một trong các ưu tiên của Ngũ Giác Đài, và trong khi Tổng thống Trump từng nói liên minh quân sự NATO đã ‘lỗi thời’, Bộ trưởng Mattis khẳng định Washington sẽ củng cố các liên minh truyền thống, trong khi xây dựng các quan hệ đối tác mới, và sẽ lắng nghe ý kiến của các nước khác nhiều hơn.
Hoa Kỳ chi nhiều hơn cho lĩnh vực quốc phòng hàng năm, hơn xa Trung Quốc và Nga. Mỹ chi 587,8 tỉ đôla hàng năm cho quân đội. Trung Quốc chi 161,7 tỉ, và Nga 44,6 tỉ.