Chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra tuyên bố về Jerusalem, Giáo hoàng Phanxicô hôm 6/12 kêu gọi sự tôn trọng “nguyên trạng” cho thành phố này và cho rằng căng thẳng mới ở Trung Đông sẽ càng làm tăng thêm các cuộc xung đột trên thế giới.
Tổng thống Trump dự kiến sẽ tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel trong ngày 6/12 và bắt đầu di chuyển Đại sứ quán Mỹ tới thủ đô cổ đại này, theo lời các quan chức cấp cao của Mỹ. Quyết định này làm đảo ngược chính sách kéo dài hàng thập kỷ của Hoa Kỳ và gây nguy cơ gây làm bùng nổ thêm nữa bạo lực ở Trung Đông.
Trong một lời kêu gọi vào cuối buổi họp hàng tuần, Giáo hoàng Phanxicô kêu gọi tất cả mọi người tôn trọng các nghị quyết của Liên hợp quốc về thành phố được coi là thiêng liêng đối với người Do Thái, Kitô hữu và Hồi giáo.
Giáo hoàng nói: "Tôi thực hiện một lời kêu gọi chân thành để tất cả mọi người cam kết tôn trọng hiện trạng của thành phố, phù hợp với các nghị quyết đúng đắn của Liên hợp quốc.”
Vatican ủng hộ giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Palestine-Israel, với việc cả hai bên nhất trí về tình trạng của Jerusalem như là một phần của tiến trình hòa bình.
Người Palestine muốn Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước độc lập trong tương lai, trong khi Israel tuyên bố toàn bộ thành phố là thủ đô "thống nhất và vĩnh cửu".
Giáo hoàng đã nói với hàng ngàn người trong buổi nói chuyện trước công chúng của ông: "Tôi không thể giữ im lặng trước sự lo lắng sâu sắc của tôi về tình hình trong mấy ngày qua."
Giáo hoàng nói ông hy vọng "sự khôn ngoan và thận trọng sẽ chiếm ưu thế, để tránh tạo ra thêm các yếu tố căng thẳng mới cho tình hình chung của thế giới vốn đã bị bất ổn bởi nhiều cuộc xung đột tàn bạo".
Trong năm 2012, Vatican đã kêu gọi "một quy chế đặc biệt được quốc tế bảo đảm" dành cho Jerusalem, nhằm "bảo vệ tự do tôn giáo và lương tâm, bản sắc và tính linh thiêng của Jerusalem như một thành phố Thánh, (và) tôn trọng và tự do, tiếp cận vào các địa điểm thánh của thành phố. "
Trước khi đưa ra bình luận trước công chúng, Giáo hoàng Phanxicô đã gặp riêng với một nhóm người Palestine tham gia vào cuộc đối thoại liên tôn với Vatican.
Giáo hoàng nói "Đất Thánh là dành cho chúng ta những người Kitô hữu, vùng đất tuyệt vời của cuộc đối thoại giữa Thiên Chúa và nhân loại." Ông cũng nói về cuộc đối thoại giữa các tôn giáo "và trong xã hội dân sự".
"Điều kiện tiên quyết của cuộc đối thoại đó là tôn trọng lẫn nhau và cam kết tăng cường sự tôn trọng đó, nhằm mục đích công nhận quyền của mọi người, bất kể họ ở đâu," Giáo hoàng nói với nhóm người Palestine.
Hôm 5/12, Giáo hoàng đã có cuộc nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas về cuộc khủng hoảng này.
Vatican và Israel thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ vào năm 1994. Giáo hoàng Phanxicô, cựu Giáo hoàng Benedict và Giáo hoàng John Paul II đã tới thăm lãnh thổ của Israel và Palestine.
Khi Giáo hoàng Phanxicô viếng thăm Thánh Địa này vào năm 2014, ông bay có chuyến bay trực tiếp bằng máy bay trực thăng từ Jordan tới cái mà tòa thánh Vatican gọi là "Nhà nước Palestine" và cuối cùng là tới thăm Israel.
Điều này làm người Do thái lo ngại vì trước đó người tiền nhiệm của Giáo hoàng đã luôn tới thăm Israel trước tiên và từ đó đi thăm các lãnh thổ khác.
Tòa thánh Vatican đã ký hiệp định đầu tiên với "Nhà nước Palestine" vào năm sau đó.