Hôm thứ Hai, Trung Quốc hoan nghênh đề nghị của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Jim Mattis rằng nên ưu tiên cho giải pháp ngoại giao ở Biển Đông và hoạt động quân sự chính của Mỹ không tính đến việc đối đầu với hành động quyết đoán của Trung Quốc tại đó.
Phát biểu tại Tokyo hôm thứ Bảy, ông Mattis đổ lỗi cho Trung Quốc “đã chia rẽ niềm tin giữa các quốc gia trong khu vực”, nhưng cũng hạ giảm sự cần thiết phải có những hoạt động quân sự của Hoa Kỳ trong khu vực tranh chấp ở Biển Đông. Thay vào đó, ông kêu gọi mở ra các kênh trao đổi, giao tiếp.
Đây là phát biểu rõ ràng nhất của Bộ trưởng Mattis về vấn đề Biển Đông tính đến thời điểm này. Các nhà phân tích nói trước đó có những phát biểu khác trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump đề xuất đến khả năng có hành động quân sự, hoặc thậm chí là một cuộc phong tỏa hải quân.
Tại một cuộc họp báo thường kỳ, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói với các nhà báo rằng việc ông Mattis nhấn mạnh đến sử dụng các phương tiện ngoại giao để giải quyết tranh chấp ở Biển Đông là một “khẳng định ý nghĩa” và rằng tình hình tại đây rất bình thường.
Ông Lục nói: “Điều này phù hợp với lợi ích chung của Trung Quốc và tất cả các nước trong khu vực, và chúng tôi hy vọng các nước bên ngoài khu vực tôn trọng những lợi ích chung và mong muốn của các nước trong khu vực”.
Trước đó tại buổi điều trần ở Thượng viện để được chuẩn thuận chức vụ, Ngoại trưởng Rex Tillerson nói Trung Quốc lẽ ra không nên được phép đi vào những hòn đảo mà họ xây lên ở khu vực Biển Đông đang tranh chấp. Tòa Bạch Ốc cũng cam kết sẽ bảo vệ “lãnh thổ quốc tế” trên thủy lộ này.