22 người bị đưa ra xét xử là thành viên của tổ chức có tên là Hội đồng Công luật Công án Bia Sơn, một tổ chức Phật giáo ở trung bộ Việt Nam không được phép hoạt động. Núi Bia Sơn là một địa danh nổi tiếng của tỉnh Phú Yên.
21 người đàn ông và 1 phụ nữ bị kết tội âm mưu thành lập một nhà nước mới gọi là Ðại Nam Kinh Châu mà người lãnh đạo của nhóm này là ông Phan Văn Thu sẽ làm vua.
Ông Thu bị tuyên án tù chung thân. Những người khác lãnh các án tù từ 10 đến 17 năm.
Giới truyền thông nhà nước nói rằng tổ chức này làm ra các văn kiện xuyên tạc các chính sách của nhà nước và đảng. Các nguồn tin nhà nước cho biết trước khi ông Thu và nhiều người khác bị bắt hồi tháng 2 năm ngoái, nhóm này đã chuẩn bị một quốc kỳ, quốc ca và kinh đô mới.
6 luật sư biện hộ cho tổ chức này trong phiên xử kéo dài 1 tuần, trong đó có luật sư Nguyễn Hồng Quê. Ông nói mục đích của tổ chức rất rõ ràng.
Trong bản Phúc trình Thế giới năm 2013, tổ chức nhân quyền Human Rights Watch nói hồi năm ngoái, ít nhất 40 nhà hoạt động đã lãnh các án tù, một sự kiện mà tổ chức này cho là biểu hiện của việc ngày càng dùng sự trấn áp để đối phó với sự bất đồng ngày càng nhiều.
Con số trong năm nay lại càng tăng thêm. Tháng trước, 13 nhà hoạt động bị kết các án tù từ 3 đến 13 năm.
Phó giám đốc phụ trách khu vực Châu Á của tổ chức Human Rights Watch Phil Robertson
Ông Phil Robertson, phó giám đốc châu Á của tổ chức nhân quyền này, nói chính phủ đang trấn áp những người chỉ trích nhà nước với một cử tọa có tiềm năng ngày càng lớn hơn.
Ông Robertson nói: “Giáo hội Công giáo, Dòng Chúa Cứu Thế - tổ chức ở Phú Yên được coi như đang nuôi dưỡng một loại chủ thuyết thuộc loại phản động. Những người có tác dụng như các phương tiện dẫn truyền, qua các blog, nói chuyện với con số ngày càng nhiều người hơn.”
Trong một quyết định được một số người cho là bất ngờ, hôm thứ tư tuần trước, chính phủ đã trục xuất ông Nguyễn Quốc Quân mang quốc tịch Hoa Kỳ, sau 9 tháng bị giam giữ. Ông Quân bị bắt lúc vào phi trường ở Saigon và thoạt đầu bị cáo buộc về các hành động khủng bố, nhưng sau đó được đổi thành tội âm mưu lật đổ chính quyền.
Ông Quân là thành viên lãnh đạo một nhóm chính trị có tên là đảng Việt Tân, mà chính phủ mô tả là một tổ chức khủng bố. Ông bị kết án tù 6 tháng vào năm 2007 vì phát tán các truyền đơn đòi dân chủ.
Việc ông bị giam giữ đã châm ngòi cho những lời phản kháng từ giới ngoại giao các nhà lập pháp và các tổ chức ủng hộ dân chủ ở Hoa Kỳ.
Phát biểu từ tư thất ở California, ông Quân cho biết ông đã đi Việt Nam hồi tháng 4 năm ngoái để rèn luyện cho giới trẻ ở Việt Nam các kỹ năng lãnh đạo, tuy biết rằng có nhiều nguy cơ bị bắt giữ.
Ông Quân nói ông vẫn chấp nhận rủi ro, bởi vì việc ông bị bắt giữ đem lại cho ông cơ hội chứng tỏ tình đoàn kết với các nhà hoạt động nhân quyền khác.