Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói Mỹ “nay sẽ bắt đầu cắt hoặc giảm đáng kể” số tiền viện trợ nước ngoài dành cho Guatemala, Honduras và El Salvador. Ông nói các nước này đã “không thể thực hiện công việc” chặn người di cư rời khỏi đất nước và đến Mỹ “bất hợp pháp”.
Phát biểu trên trang Twitter hôm 22/10 của ông Trump được đưa ra giữa lúc hàng ngàn người di cư, chủ yếu là từ Honduras, nghỉ đêm Chủ nhật ở thành phố Tapachula, miền nam Mexico trong lúc tiếp tục di chuyển về hướng Hoa Kỳ và tránh xa những gì mà họ nói là bạo lực và nghèo đói ở quê nhà.
Tổng thống Trump viết “Đáng buồn thay, có vẻ như cảnh sát và quân đội Mexico không thể ngăn dòng người đi đến biên giới phía Nam của Hoa Kỳ. Tội phạm và những người Trung Đông không rõ danh tính đang trà trộn vào. Tôi đã cảnh báo lực lượng tuần tra biên giới và quân đội rằng đây là việc khẩn cấp quốc gia. Phải thay đổi luật!”
Hai tuần trước các cuộc bầu cử trên toàn quốc ở Hoa Kỳ, nhà lãnh đạo Mỹ, thuộc đảng Cộng hòa, đã đổ lỗi cho phe Dân chủ đối lập về vụ di cư hàng loạt mới nhất về phía biên giới phía nam của Hoa Kỳ.
“Mỗi khi bạn nhìn thấy một đoàn người, hoặc những người nhập cư bất hợp pháp, hoặc cố gắng vào đất nước chúng ta bất hợp pháp”, ông Trump viết, “thì hãy suy nghĩ và quy trách nhiệm cho đảng Dân chủ vì họ không để cho chúng ta biểu quyết thay đổi Luật nhập cư thảm hại của chúng ta! Thật không công bằng với những người đến Mỹ hợp pháp”.
Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết chính quyền Trump đang theo sát tiến độ của đoàn người và cáo buộc những người di cư vi phạm chủ quyền, luật pháp và thủ tục của các nước họ đang đi qua.
Ngoại trưởng Pompeo nói Hoa Kỳ lo ngại về bạo lực do một số thành viên trong đoàn người kích động gây ra và “động lực chính trị rõ ràng của một số người tổ chức”, nhưng không cho biết thêm chi tiết.
Ông cũng cam kết hỗ trợ của Mỹ cho các nỗ lực của chính phủ Mexico nhằm giải quyết những vấn đề về người tị nạn và di cư.
Nhà chức trách ở miền nam Mexico chủ yếu vẫn để yên cho người di cư hôm Chủ nhật khi họ hướng về phía điểm đến trong ngày là bang Chiapas.
Chính phủ Mexico cam kết sẽ xử lý các yêu cầu xin tị nạn cho những người di cư nộp đơn. Theo báo của của Bộ Nội vụ nước này, vào ngày thứ Sáu, thứ Bảy và Chủ Nhật, có tổng cộng 1.028 người đã xin tị nạn.
Tổng thống Trump đã đe dọa sẽ triển khai quân đội để ngăn chặn “cuộc tấn công vào đất nước chúng ta ở biên giới phía Nam”, và miêu tả đoàn người di cư là chứa chấp “nhiều tội phạm”.
Tổng thống tân cử của Mexico, ông Andres Manuel Lopez Obrador, nói với những người ủng hộ tại một cuộc mít-tinh hôm Chủ nhật ở Chiapas rằng ông sẽ gửi một lá thư tới ông Trump đề nghị Mexico, Hoa Kỳ và Canada cùng nhau đầu tư phát triển ở Trung Mỹ để giải quyết đói nghèo.
Ông Lopez Obrador, người sẽ nhậm chức vào ngày 1 tháng 12, nói những người bỏ nhà cửa ra đi như vậy không phải vì họ muốn, mà là vì cần thiết phải đi.
Ông cam kết cung cấp visa làm việc cho các di dân, và nói rằng Mexico phải đảm bảo quyền con người và trên tất cả, các gia đình di cư, phụ nữ và trẻ em được bảo vệ.
Tổ chức cứu trợ Save the Children hôm Chủ nhật bày tỏ lo ngại về những đứa trẻ ngủ ở bên ngoài tại Tapachula và Suchiate vì những nơi này đã đầy người, hoặc chúng lo sợ sẽ bị giam giữ khi vào bên trong.
Tổ chức này ước tính cứ 4 thành viên trong đoàn người thì có 1 là trẻ em.
Hôm thứ Bảy, Hội Chữ thập đỏ cho biết có nhiều người mà họ đang giúp đỡ dọc theo tuyến đường đi của đoàn người, phần lớn trong số họ là phụ nữ và trẻ em “đang bị mất nước, nhiễm trùng dạ dày và chấn thương bàn chân khi đi trên hành trình dài”.