Dương Danh Dy, nhà ngoại giao và nghiên cứu của Việt Nam, được biết đến như là một trong những người hay chỉ trích Trung Quốc, qua đời "lặng lẽ" hôm 18/9.
Tiến sỹ Nguyễn Xuân Diện của viện Hán-Nôm thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam cho VOA biết rằng tang lễ của ông Dy diễn ra chiều ngày 19/9 và cho tới lúc đó chưa có một thông tin nào về việc cựu Tổng lãnh sự của Việt Nam ở Quảng Đông, Trung Quốc, qua đời trên truyền thông trong nước.
“Tin về việc qua đời của nhà ngoại giao, nhà nghiên cứu độc lập, chuyên gia về Trung Quốc Dương Danh Dy mất rất là im ắng. Sự qua đời lặng lẽ và tính cho tới tận chiều nay (19/9) khi mà linh cữu của ông đã rời khỏi nhà tang lễ rồi, tức là đi an táng rồi, mà vẫn không có một bài báo nào trên báo chí nhà nước.”
Tin về việc qua đời của nhà ngoại giao, nhà nghiên cứu độc lập, chuyên gia về Trung Quốc Dương Danh Dy mất rất là im ắng... Có một e ngại gì khi nhắc đến ông Dương Danh Dy, một người vốn không ưa gì Trung Quốc.
Điều này cho thấy người ta “có một e ngại gì khi nhắc đến ông Dương Danh Dy, một người vốn không ưa gì Trung Quốc,” theo TS Diện, một người từng nhiều lần tiếp xúc với ông Dy.
Tuy nhiên cho tới 8 giờ tối, giờ Việt Nam, ngày 19/9 chúng tôi thấy xuất hiện một bản tin ngắn của VNExpress đưa tin về việc này.
Một trong số ít những người thông báo tin về việc ông Dy qua đời trên mạng xã hội là ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký ASEAN và cựu đại sứ Việt Nam tại Indonesia. Ông viết trên trang Facebook cá nhân: “Ông Dy là một trong những cây đa, cây đề về những nhà nghiên cứu gạo cội về chính sách đối ngoại của Trung Quốc và Trung Quốc đương đại còn sót lại.”
Ông Dy, người mà blogger Trương Huy San gọi là “một trong những người Việt Nam hiểu Trung Quốc nhất”, thường đưa ra những chỉ trích về Trung Quốc và tham vọng bá quyền của quốc gia láng giềng phương Bắc của Việt Nam.
“Ông là một người làm việc lâu năm ở Trung Quốc cho nên hiểu Trung Quốc và chống Trung Quốc và có những cảnh báo đối với các nhà lãnh đạo Việt Nam về âm mưu của Trung Quốc,” theo TS Diện.
Theo TS Đinh Hoàng Thắng, cựu đại sứ Việt Nam tại Hà Lan và Bỉ, ông Dy là người đầu tiên đưa hồi ký quan trọng của ông Trần Quang Cơ, từng thứ trưởng ngoại giao Việt Nam, viết về các sự kiện ngoại giao thời hậu chiến trong đó cảnh báo âm mưu của Trung Quốc đối với Việt Nam, lên mạng internet.
Ông Dy là người đầu tiên đưa ra những thông tin xung quanh cái gọi là Hội nghị Thành Đô 1990 giữa các lãnh đạo Việt Nam và Trung Quốc, một chủ đề gây nhiều tranh cãi.
Ông Dy cũng là người đầu tiên đưa ra những thông tin xung quanh cái gọi là Hội nghị Thành Đô 1990 giữa các lãnh đạo Việt Nam và Trung Quốc, một chủ đề gây nhiều tranh cãi ở Việt Nam cũng như trong các cộng đồng người Việt hải ngoại suốt nhiều năm qua.
Nhà nghiên cứu độc lập về Trung Quốc này từng nhiều lần trả lời phỏng vấn VOA Việt Ngữ và trong một cuộc trò chuyện vào tháng 8/2012, nhận định về các động thái của Trung Quốc trên biển Đông, ông Dy cho rằng “đó là những hành động cụ thể để thực hiện âm mưu, ý đồ bành trướng, bá quyền, bá chiếm biển Đông của Trung Quốc mà thôi.”
Những đánh giá và những cảnh báo của ông Dy, theo TS Diện, đã qua trải nghiệm và được nghiên cứu nên luôn đúng và là những bài học cho chúng ta.
“Với tất cả những điều đó ông Dương Danh Dy có thể sống mãi trong lòng những người quan tâm đến quan hệ Việt-Trung bởi vì những lời của ông không bao giờ cũ. Vì vậy chúng ta luôn nhớ mãi đến ông Dương Danh Dy.”